Benjamin Franklin etkisi
Benjamin Franklin Etkisi, iyilik yaptığımız kişilere daha çok bağlandığımızı iddia eden fenomen.[1]
Keşfeden ilk kişi Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucularından Benjamin Franklin, bunu şöyle tanımlamıştır: "Size iyilik yapmış biri, sizin ona yapma zorunluluğunuzu yerine getirmenize kıyasla, yeniden yapmaya çok daha hazır olacaktır."
Sinirbilim ve psikolojide bilişsel uyumsuzluk adı verilen bu fenomene göre, insanlar arasındaki gerilimi çözmek için yaklaşım, davranış ve düşünceler değiştirilebiliyor. Bu durum, bonoboların anlaşmazlık yaşadıkları bireylerle seks yaparak aralarındaki sorunları çözmesi ve gerilimi dindirmesi gibi, uyumsuzluk ve anlaşmazlıkların çözülmesini sağlıyor.[1]
İnsanlar arasının bozuk olduğu insanlara hediyeler alarak veya onlara iyilikler yaparak, aslında onların mutlu olmasını sağlamaktan veya iyiliğin karşılığını ummaktan daha çok, kendilerini o kişileri daha fazla sevmeye alıştırmakta ve sorunları çözmektedir.
Fenomenin tarihsel kökeni
[değiştir | kaynağı değiştir]Franklin, otobiyografisindeki bir örnekte, bir hasmının kütüphanesinde bulunan kitabı mektup yazarak, birkaç günlüğüne ödünç ister. İade ederken kendisine yapılan iyilikten ötürü duyduğu minneti dile getiren bir mektubu da iliştirir. Franklin, yöntemin rakiplerinin sempatisini kazanmaya çok katkısı olduğunu ve eskiye nazaran daha samimi davrandıklarını iddia etmiştir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.