Bilgisayar sanatı

Makine tarafından üretilmiş bir çizim, Desmond Paul Henry, 1960'lar

Bilgisayar sanatı yapımında veya gösteriminde bilgisayar kullanılarak gerçekleştirilen her türlü sanat eserini kapsayan bir sanat biçimidir.

Sanat eserleri, resim, ses, animasyon, görüntü sinyali, DVD-ROM, CD-ROM,video oyunu,web sitesi, algoritma, performans ya da galeri enstalasyonlarından oluşabilir. Günümüzde çoğu geleneksel disiplinin dijital teknolojileri entegre etmesi sonucunda, geleneksel çalışmalarla bilgisayarlar kullanılarak yapılan yeni medya çalışmaları arasındaki hat belirsizleşmektedir. Örneğin, bir sanatçı geleneksel bir resim ile algoritma sanatını veya diğer dijital teknikleri birleştirebilir. Bu nedenle, elde olan tamamlanmış ürünlere bakarak bilgisayar sanatını tanımlamak zor olabilir.

Bilgisayar sanatı yazılım ve teknolojideki değişimlerden doğrudan etkilenebildiği kadar, doğası gereği evrimsel bir sürecin içerisindedir. Kayda değer Bilgisayar sanatçıları arasında James Faure Walker, Manfred Mohr, Ronald Davis, Joseph Nechvatal, Matthias Groebel, George Grie, Olga Kisseleva, John Lansdown, Perry Welman ve Jean-Pierre Hébert gibi isimler bulunmaktadır.

Bilgisayar sanatı, sanat olabilir mi?

Bilgisayar sanatının uygulanmasında iki temel teknik uygulanmaktadır. Bunlardan ilki bilgisayar yardımıyla resimsel bir yapıt üretmeye yardımcı olurken, ikincisinde ise bilgisayar izleyici ve sanatçı arasında aracı görevi üstlenir ve bağlantıyı sağlar. Misalen burada bilgisayarlar eye tracking gibi araçlarla izleyiciyi takip edip, ona uyum sağlayarak farklı formlarda yanıt vermektedir. Metin Sözen ve Uğur Tanyeli'ne göre bilgisayarın yardımı kullanılarak resim üretildiğinde, bunu "sanatsal bir etkinlik olarak düşünmek olanaksız"dır, zira "sanatsal üretim basit bir resmetme çalışmasına indirgenemez." Böyle bir durumda "bir vesikalık fotoğrafı bile sanat yapıtı saymak gerekecektir." Bilgisayarların izleyici ve sanatçı arasında bağlantıyı sağladığı yöntemde ise, verdiği sonuçtan bağımsız olarak, özü açısından sanatsal bir üretim ve yaratım vardır. Çünkü fırça ve boyalar nasıl bir resmin üretiminde kullanılıyorsa, burada da bilgisayar aynı şekilde kullanılmaktadır.

Tarihçe

1956-1958 yılları arasında ilk defa bir pin-up kızı resminin SAGE hava savunma enstalasyonunda bilgisayar ekranında oluşturulması (George Petty-inspired), günümüzde bilgisayar sanatının öncülerinden kabul edilir. Geçmişte, bilgisayar sanatıyla ilgilenen bireyler genelde mühendisler ve bilim adamları olsa da, 1984'te ilk Macintosh bilgisayarının çıkışıyla birlikte, grafiksel kullanıcı arayüzü kullanımının yaygınlaşmasıyla çoğu grafik tasarımcı yaratıcı projeleri için bilgisayarları kullanmaya başladılar.

Ayrıca bakınız

• Algoritma sanatı
• Dijital resim
• Dijital sanat
• Üretici sanat
• Yeni medya sanatı
• Yazılım sanatı
• Sistemler sanatı
• Sufle mühendisliği
• Midjourney
• DALL-E
• Yapay zekâ

Konuyla ilgili yayınlar

• Honor Beddard and Douglas Dodds. (2009). Digital Pioneers. London: V&A Publishing. ISBN 978-1-85177-587-3
• Timothy Binkley. (1988/89). "The Computer is Not A Medium", Philosophic Exchange. Reprinted in EDB & kunstfag, Rapport Nr. 48, NAVFs EDB-Senter for Humanistisk Forskning. Translated as "L'ordinateur n'est pas un médium", Esthétique des arts médiatiques, Sainte-Foy, Québec: Presses de l'Université du Québec, 1995.
• Timothy Binkley. (1997). "The Vitality of Digital Creation" The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 55(2), Perspectives on the Arts and Technology, pp. 107–116.
• Thomas Dreher: History of Computer Art 27 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Virtual Art: From Illusion to Immersion (MIT Press/Leonardo Books) by Oliver Grau21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Charlie Gere (2002). Digital culture. ISBN 978-1-86189-143-3. 
• Charlie Gere. (2006). White Heat, Cold Logic: Early British Computer Art 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., co-edited with Paul Brown, Catherine Mason and Nicholas Lambert, MIT Press/Leonardo Books.
• Mark Hansen. (2004). New Philosophy for New Media. Cambridge, MA: MIT Press.
• Dick Higgins. (1966). Intermedia. Reprinted in Donna De Salvo (ed.), Open Systems Rethinking Art c. 1970, London: Tate Publishing, 2005.
• Lieser, Wolf. Digital Art. Langenscheidt: h.f. ullmann. 2009
• Lopes, Dominic McIver. (2009). A Philosophy of Computer Art.15 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. London: Routledge
• Lev Manovich (7 Mart 2002). The language of new media. The MIT Press. ISBN 978-0-262-63255-3. 
• Lev Manovich. (2002, October). Ten Key Texts on Digital Art: 1970-2000. Leonardo - Volume 35, Number 5 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., pp. 567–569.
• Frieder Nake. (2009, Spring). The Semiotic Engine: Notes on the History of Algorithmic Images in Europe. Art Journal, pp. 76–89.
• Perry M., Margoni T., (2010) From music tracks to Google maps: Who owns computer-generated works? in Computer Law and Security Review, Vol. 26, pp. 621–629, 2010
• Edward A. Shanken. (2009). Art and Electronic Media. London: Phaidon.
• Grant D. Taylor (2014). When The Machine Made Art: The Troubled History of Computer Art. New York: Bloomsbury.
• Rainer Usselmann. (2003). "The Dilemma of Media Art: Cybernetic Serendipity at the ICA London"4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cambridge, Massachusetts: The MIT Press/Leonardo Journal - Volume 36, Number 5, October 2003, pp. 389–396.