Barbaburbik

Barbaburbik, Bubirdak, Bubirdak veya Bıbulik, havanın uzun süre kapalı kaldığı zamanlarda, sisin ve bulutların dağılması ve güneşin yüzünü göstermesi için Rize'nin dağlık kesimlerinde yaşayan Hemşinliler tarafından yaylalarda oyun şeklinde yapılan bir çeşit Güneş duası ve töreni. Bir çalı süpürgesine veya haç şeklindeki tahta parçasına kollar takılıp elbise giydirilir (özellikle kırmızı olur) ve başına Puşi bağlanır. Hazırlanan bu kuklaya veya (korkuluğa) “bubirdak, bubrik, bublik, ablik veya bubulik” gibi isimler verilir. Genç kızlar, erkekler ve çocuklar tarafından Bubirdak kollarından havaya kaldırılır ve 4'lükler halinde şarkılar söylenerek kapı kapı dolaştırılır, un, yağ, tuz, şeker, kaymak gibi yiyecekler toplanır. Toplanan yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir. Yemekler pişerken yağı ve suyundan çevreye ve havaya atılarak “Allah’ım yarın kırmızı güneş ver” denilir. Ayrıca Hemşinlilerin göç edip yaşadıkları Karadeniz bölgesi dışında'da hava ve iklim koşullarının değişken yapısına göre çoğu zamanda yağmur duası olarak yapılır ve yağmur istenir.

---

• "Baba bubrik ne ister
• Allah’tan güneş ister
• Veren cennet hatuni
• Vermeyen cehennem kütuği”
• “Bubirdağım bur ister
• Kaşık kaşık yağ ister
• Kadelden kaymak ister
• Un torbasından un ister
• Kintamandan tuz ister
• Allah’tan kırmızı güneş ister.”
• “Ablik-bublik ne istersin
• Bir kaşık yağ isterim
• Tekneden kaymak isterim
• Verene bir koç oğlan
• Vermeyene kör, topal kız
• O da yansın ateşe.”

Kaynakça

• Bascom, William. 1965. “Four Functions of Folklore”. The Study of Folklore. Ed. Alan Dundes. N.J., Englewood Clifts: Printice-Hall Inc. s.279-298.
• Alas, Gürsel. 2001. 1960 Akçakoca doğumlu, serbest meslek sahibi, Rize ili Hemşin ilçesinden olan kaynak kişiyle 9 Mart 2001 tarihinde Ankara'da yapılan gö­rüşme notları. Derlemenin yazılı kaydı F.G.M. arşivindedir.
• Gönüllü, Gani. 2001. Rize ili 5 Mayıs 2001 tarihinde yapılan görüşme notları.