Şok cihazı
Şok cihazı veya Defibrilatör, düzensiz kasılmalar içinde (ventriküler flatter veya fibrilasyonda) olan ve bu yüzden kan pompalayamayan ve kendi kendine de zarar veren kalbin tekrar normal ritmine dönmesini elektroşok ile sağlayan araçtır.
AED - Otomatik Eksternal Defibrilatör cihazı küçük, taşınabilir, kalp ritmini analiz edebilme yeteneğine sahip ve gerektiğinde dolaşımı sağlayacak normal bir ritmi tesis etmek için elektroşok uygulayabilen bir cihazdır. AED ilkyardım için olay yerine sağlık görevlileri ulaşıncaya kadar kullanılır. Gelişmiş ülkelerde stadyum, alışveriş merkezi, havaalanı gibi halkın yoğun olarak bulunduğu alanlarda kolayca erişilebilecek şekilde yerleştirilmiş AED cihazları bulundurulur. Bu tip AED cihazları, ışıklı ve sesli talimatlar ve yönlendirmeler sayesinde eğitimsiz kişiler tarafından kullanılabilecek şekilde tasarlanmışlardır.
AED ile ilkyardımda amaç kalbin düzensiz kasılmalarının oksijen yetersizliği yüzünden vücuda ve kalbin kendisine zararı en aza indirgemektir. Çevredekilerin yardımına en büyük engel çekintidir, hal bu ki modern AED cihazları yanlışı ve elektrik tehlikesini en aza indirger; İşin asıl zahmetli kısmı elektroşoku veya sağlık ekibini beklerken kalp masajı için gerekli fiziki çabadır. Genellikle içinde göğsü kaplayan giysileri hızlı açmak için makas, elektrot cilde tam temas edebilsin diye jiletli tıraş aleti, kalp çevresine yapıştırılmaya hazır elektrot ve nefes yardımı sırasında hijyen için ağız maskesi gibi şeyler olur. Elektrotları çıplak ve tıraşlı cilde yapıştırıp, kablosunu AED cihazına bağlayıp bu pilli cihaz çalıştırıldığında masaj ve nefes yardımının hangi sırayla yapılacağını ışık ve sesle belirtir ve sadece gerektiğinde şok uygular.
Öne Çıkan Defibrilatör Cihazı Çeşitleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Otomatik Eksternal Defibrilatör (AED): Kullanımı kolay ve taşınabilir cihazlardır. Acil durumlarda eğitimli veya eğitimsiz kişiler tarafından kullanılabilir. Kalp ritmini otomatik olarak analiz eder ve gerektiğinde şok uygulaması yapar.
- Monofazik Defibrilatörler: Elektrik şokunu tek bir yönde uygulayan cihazlardır. Eski teknolojidir ancak bazı sağlık kuruluşlarında hala kullanılmaktadır.
- Bifazik Defibrilatörler: Elektrik şokunu iki yönde uygulayan ve daha etkili olan modern cihazlardır. Daha düşük enerji seviyelerinde bile başarılı sonuçlar verir, bu da hastanın zarar görme riskini azaltır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Defibrilatörlerin ilk versiyonları 1899'da İsviçre Cenevre Üniversitesi'nden iki fizyolog olan Jean-Louis Prévost ve Frédéric Batelli tarafından gösterildi. Küçük elektrik şoklarının köpeklerde ventriküler fibrilasyona neden olabileceğini ve daha büyük yüklerin durumu tersine çevireceğini keşfettiler.[1]
Bugün bilindiği şekliyle harici defibrilatör 1930'da Elektrik Mühendisi William Kouwenhoven tarafından icat edildi. William, Johns Hopkins Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nde öğrenciyken elektrik şokları ve bunun insan kalbi üzerindeki etkileri arasındaki ilişkiyi inceledi. Çalışmaları, kalbin dışarıdan çalıştırılması için bir cihaz icat etmesine yardımcı oldu. Defibrilatörü icat etti ve Prévost ve Batelli gibi bir köpek üzerinde test etti. Bir insan üzerinde ilk kullanımı ile 1947 yılında oldu. Amerikalı Kalp Cerrahı Claude Schaeffer Beck kendisinin tasarladığı ve arkadaşı James Rand (Rand Development Corp) tarafından yapılan bir defiblatör ile ameliyat sırasında kalbi duran çocuğa kalbine iki kanattan çorba kaşığı büyüklüğündeki iki metal kol ile şok verdi ve çocuğun kalbi tekrar çalıştı. Çocuk iyileşti.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kouwenhowen deneyi (PDF).[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Claude Beck ameliyatı". 4 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
