Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen
Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen (Türkçesi: "Cehennemin intikamı kalbimde kaynıyor") Mozart'ın Sihirli Flüt (Die Zauberflöte) operasında Gecelerin Kraliçesi karakteri tarafından söylenen ikinci arya.
Arya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kısaca "Der Hölle Rache" olarak kısaltılan, "Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen", opera eseri içinde Gecelerin Kraliçesi karakteri daha önce başka aryalar söylemiş olsa da çoğunlukla "Gecelerin Kraliçesi'nin aryası" olarak anılır. Hızlı akışlı, kolayca akılda kalan ve tehditkâr bir görkemliliğe sahip en tanınmış opera aryalarından biri olarak kabul edilir.
Arya operanın ikinci perdesinin bir parçasını oluşturur. Karanlıklar Kraliçesinin, kızı Pamina'nın eline bıçağı verdiği ve kızını rakibi olan Sarastro'yu öldürmeye teşvik ettiği ve kabul etmediğinde ise kızını lanetleyip, reddettiği intikamcı bir öfkeyi tasvir eder.
Ses kayıtları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Karanlıklar Kraliçesi'nin ikinci aryası, Der Hölle Rache, canlı kayıt (Ogg dosyası)
- Karanlıklar Kraliçesi'nin ikinci aryası, Der Hölle Rache (Ogg dosyası)
Müzik
[değiştir | kaynağı değiştir]Arya Re-minör yazılmıştır ve flüt, obua, fagot, boru ve trompet çiftleri için timpani ve yaylılar bölümüyle birlikte partisyon yapılmıştır. Bu arya, "O zittre nicht" aryasından daha çok sayıda bir orkestra çalgısı içerir, sadece trombonları kapsamaz.
Arya en fazla nam salmış ve eserin en fazla istek alan parçası olmuştur. Arya iki oktav aralığında yayılmıştır, Fa4 seviyesinden başlar ve şaşırtıcı derecedeki üst Fa6 seviyelerine çıkar.
Sözler
[değiştir | kaynağı değiştir]Şarkı sözleri Almanca olarak Mozart'ın arkadaşı ve aynı zamanda ilk performanslarda Papgeno rolünü de oynayan Emanuel Schikaneder tarafından yazılmıştır
| Orijinal Almanca sözler | Türkçe çevirisi |
|---|---|
Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen, |
Cehennemin intikamı kalbimde kaynıyor, |
Metrik olarak metin, bir kısa bir uzun 5 heceden oluşan (iambic) bir dörtlük ve onu takip eden bir kısa bir uzun 3 heceden oluşan bir dörtlük takip eder ve sonunda beş heceli çift mısra ile sonlanır. Mısraların kafiye şeması (ABAB) (CCCD) (ED) şeklindedir.
Aryayı söyleyen sopranolar
[değiştir | kaynağı değiştir]Sahnede aryayı söyleyen ilk şarkıcı 33 kere sahneye çıkmış olan Mozart'ın baldızı Josefa Hofer'dir. Bütün şahitlere göre Hofer sıra dışı bir ses seviyesine ve akıcılığa ulaşabilmişti ve besbelli ki Mozart Hofer'in ses kabiliyetini bilmekteydi ve bu yüzden onun sesine özgü onu virtine çıkaran iki gişe rekortmeni şarkı yazmıştı.
Mozart'ın zamanından kalan bir anı notu bestecinin kendisinin baldızının performansından etkilendiğini öne sürmektedir. 1840 yılında besteci Ignaz von Seyfried Mozart'ın yaşamıyla ilgili ve 4 Aralık 1791 tarihli (operanın çok başarı sağladığı ilk beşinci haftası) olayla ilgili yazdığı mektupta değinir. Seyfried'e göre Mozart, Hofer söylerken eşi Constanze'a beğenisini anlatır.
Modern zamanlarda arya, aralarında Edda Moser, Natalie Dessay, Mado Robin, Cristina Deutekom, Edita Gruberova, Sumi Jo, Diana Damrau, Roberta Peters, Lucia Popp, Luciana Serra, Beverly Sills, Rita Streich, Cheryl Studer, Dame Joan Sutherland ve Barbara Hendricks gibilerin bulunduğu birçok önde gelen soprano tarafından söylenmiş ve ses kaydına alınmıştır.
June Anderson, aryayı Amadeus filminde söyler.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Deutsch, Otto Erich (1965) Mozart: A Documentary Biography. Stanford University Press.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- [1] 23 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Edda Moser tarafından "Der Holle Rache".
- [2] 16 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Aryanın sözleri.
- [3] 24 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ses kaydı yapılan 8 modern soprano tarafından yüksek F6 sesinin karşılaştırılması.
