Édith Piaf
| Édith Piaf | |
|---|---|
 1962 yılında Édith Piaf | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | Édith Giovanna Gassion 19 Aralık 1915 Belleville, Paris, Fransa |
| Ölüm | 10 Ekim 1963 (47 yaşında) Grasse, Fransa |
| Tarzlar | kabare, slow müzik, Chanson |
| Etkin yıllar | 1935 – 1963 |
Édith Giovanna Gassion (19 Aralık 1915 - 10 Ekim 1963), bilinen adıyla Édith Piaf (Fransızca telaffuz: [edit pjaf]), kabare ve modern şanson türlerindeki şarkılarıyla tanınan Fransız şarkıcı. Fransa'nın en büyük popüler şarkıcısı ve 20. yüzyılın en ünlü sanatçılarından biri olarak kabul edilmektedir. Piaf'ın müziği genellikle otobiyografikti ve aşk, kayıp ve hüzünle ilgili chanson réaliste ve meşale baladlarında uzmanlaştı. En çok bilinen şarkıları arasında “La Vie en rose” (1946), “Non, je ne regrette rien” (1960), “Hymne à l'amour” (1949), “Milord” (1959), “La Foule” (1957), “L'Accordéoniste” (1940) ve “Padam, padam...” (1951) yer almaktadır.
Kariyerine on dört yaşında babasıyla birlikte turnelere çıkarak başlayan Piaf'ın ünü, Almanya'nın Fransa'yı işgali sırasında arttı ve 1945'te Piaf'ın imzasını taşıyan “La Vie en rose” şarkısı yayınlandı. 1940'ların sonlarında Fransa'nın en popüler sanatçısı haline gelen Piaf, Avrupa, Güney Amerika ve Amerika Birleşik Devletleri'nde turnelere çıktı ve Ed Sullivan Show'da sekiz kez sahneye çıktı.
Piaf, 1963'te 47 yaşında ölümünden birkaç ay öncesine kadar Paris Olympia müzik salonunda birkaç dizi konser de dahil olmak üzere performans sergilemeye devam etti. Son şarkısı “L'Homme de Berlin” Nisan 1963'te kocasıyla birlikte kaydedildi. Ölümünden bu yana, Fransız kültürünün mihenk taşlarından biri olan Piaf'ın hayatı hakkında çok sayıda belgesel ve film çekildi.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Édith Piaf yaşadığı dönem Fransa'sında en sevilen sanatçılardan biriydi.
Annesi Annetta Giovanna Maillard yarı İtalyan, yarı Fas asıllı bir göçmen ailesinden geliyordu. Babası Louis-Alphonse Gassion (1881–1944) ise sokaklarda gösteri yapan bir cambazdı. Annesi sokakta şarkı söyleyerek yaşamaya çalışmaktaydı, daha sonra babası tarafından bir geneleve kısa süreliğine bakılması için gönderildi.
Küçük yaşta gözleri mikrop kapmış ve kör olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştı. Bu hastalığını yaşarken bir genelevde, oranın patronu ve kadınlarıyla birlikte yaşıyordu. Aradan aylar geçtikten sonra tedavi sonucu gözleri düzelmiştir.
Babası, küçük Édith'i genelevden almıştır ve mesleği olan sokak akrobatlığı insanlara yetmeyince kızını sokakta insanlara karşı akrobatlık veya numara yapması için zorlamıştır. Bunun üzerine Édith, en iyi bildiği şarkıyı yâni Fransa millî marşı La Marseillaise'i söylemiştir. 14 yaşındayken babasının yanında sokaklarda şarkı söylemeye başladı. Kısa bir süre sonra da babasından ayrı şekilde kenar mahallelerde şarkı söylemeye başladı. 17 yaşındayken ilk ve tek çocuğunu doğurdu. Marcelle adını verdikleri bu talihsiz kız çocuğu 2 yaşında menenjitten öldü. Gençliğinde, babasının başka bir kadından olan kardeşi Simone ya da Édith'in seslendiği gibi Momone ile birlikte Paris sokaklarında şarkılar söyler ve hayatını kazanmaya çalışır.
Kendisini keşfeden Louis Leplée öldürüldükten sonra derin ve şüpheli sorgulamalara tâbî tutulur. O dönem Piaf için oldukça zorlu geçer; tüm popülaritesi yok olmuş, halkın nefretini kazanmış bir şekilde kabarelerde şarkı söylemiştir. Yeni meşhur olduğu dönemde tanıştığı Raymond Asso'yu araması sonucunda Küçük Piaf' olarak bilinirken, profesyonel müzik hayatına dönmüş, eğitim almış ve eski ününe Edith Piaf olarak kavuşmuştur.
Alkolü aşırı derece kullanmaktaydı. Fransız orta sıklet boks şampiyonu, evli ve üç çocuk babası Marcel Cerdan ile tanıştı ve ikisi de birbirlerine deli gibi âşık oldular. Hayatında en çok sevdiği erkek orta sıklet dünya şampiyonu boksör Marcel Cerdan'dı. Cerdan başkasıyla evliydi, Fransa'da zaten tanınan bir insandı. Marcel Cerdan, Fransa'dadır ve Édith Piaf'la buluşmak üzere Ekim 1949'da Paris'ten New York'a uçarken uçağı düştü. Bu kazadan kurtulan olmadığı bilinmektedir. Piaf'ın hayatı hayatının erkeği olarak tanımladığı Marcel Cerdan öldükten sonra tamamen değişir, ağrı kesici, alkol ve morfine bağımlı hale gelir. Sonrasında yağmurlu bir günde geçirdiği trafik kazası sebebiyle hayatı boyunca omuriliği iyileşmemiş, yarı kambur bir şekilde yürümek zorunda kalmıştır.
Édith Piaf Fransız rivierasındaki Plascassier'de 10 Ekim 1963'te karaciğer kanserinden ölür. Eşi Theo Sarapo'nun aynı gece cenazesini gizlice Paris'e getirdiği, böylece hayranlarının “Édith Piaf’ın kendi evinde öldüğünü” düşüneceğini umduğu söylenir. 11 Ekim günü Édith Piaf'ın öldüğü açıklandıktan kısa bir süre sonra (aynı gün içinde) çok sevgili dostu Jean Cocteau da hayata veda etti. Cocteau'nun Piaf'ın acısına dayanamadığı için kalp krizi geçirdiği söylenir.
Katolik kilisesi Paris Başpiskoposu –sürdüğü hayat nedeniyle- Édith Piaf'ın cenaze törenini yapmayı reddetti. Tabutu Père-Lachaise mezarlığına götürülürken on binlerce hayranı korteje katıldı. Mezarlıktaki törende hazır bulunanların sayısı ise 100.000'i geçti.
Ünlü şarkıcı Charles Aznavour, Édith Piaf'ın cenaze törenini anlatırken “İkinci Dünya Savaşı sona erdiğinden beri bütün Paris’in trafiğini tamamen kilitleyen başka bir olay yoktur.” sözleriyle durumu açıkladı.
Ölümden korkmamaktadır yalnızlıktan korktuğu kadar ve son röportajında şöyle der:
- Bir kadına öğüt verecek olsaydınız, bu ne olurdu?
- Sev.
- Bir genç kıza?
- Sev.
- Peki bir çocuğa?
- Sev.
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yine Momone ile sokakta şarkı söylerken, Fransa'nın ünlü müzikhollerinden birinin sahibi olan Louis Leplee ile tanışır. Louis Leplee, sesini dinler ve hayran kalır. Piaf'ın lâkabını "Küçük Serçe" yapacaktır, ancak bu lâkap kullanıldığı için "Kaldırım Serçesi" adına karar verilir.
Artık Édith Piaf'ın kariyeri başlamıştır. Kısa süre içinde tüm Fransa tarafından bir "gurur" olarak kabûl edilir..
Şarkıları
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1933
- Fransızca: Entre Saint-Ouen et Clignancourt
- 1934
- Fransızca: L'Étranger
- 1935
- 1936
- Fransızca: Les Mômes de la Clôche
- Fransızca: J'suis mordue
- Fransızca: Mon légionnaire
- Fransızca: Le Contrebandier
- Fransızca: La Fille et le Chien
- Fransızca: La Julie Jolie
- Fransızca: Va Danser
- Fransızca: Chand d'Habits
- Fransızca: Reste
- Fransızca: Les Hiboux
- Fransızca: Quand Même (La Garçonne filminden)
- Fransızca: La Petite Boutique
- Fransızca: Y'Avait du Soleil
- Fransızca: Il N'Est Pas Distingué
- Fransızca: Les Deux Ménétriers
- Fransızca: Mon Amant de la Coloniale
- Fransızca: C'est Toi le Plus Fort
- Fransızca: Le Fanion de la Légion
- Fransızca: J'Entends la Sirène
- Fransızca: Ding, Din, Dong
- Fransızca: Madeleine Qu'Avait du Cœur
- Fransızca: Les Marins Ça Fait des Voyages
- Fransızca: Simple Comme Bonjour
- Fransızca: Le Mauvais Matelot
- Fransızca: Celui Qui Ne Savait Pas Pleurer
- 1937
- 1938
- 1939
- 1940
- 1941
- 1942
- Fransızca: Jimmy, c'est lui
- Fransızca: Un coin tout bleu (Montmartre-sur-Seine filminden)
- Fransızca: Sans y penser
- Fransızca: Un monsieur me suit dans la rue
- 1943
- Fransızca: J'ai Qu'à l'Regarder...
- Fransızca: Le Chasseur de l'Hôtel
- Fransızca: C'Était une Histoire d'Amour
- Fransızca: Le Brun et le Blond
- Fransızca: Monsieur Saint-Pierre
- Fransızca: Coup de Grisou
- Fransızca: De l'Autre Côté de la Rue
- Fransızca: La Demoiselle du Cinqième
- Fransızca: C'était Si Bon
- Fransızca: Je Ne Veux Plus Laver la Vaisselle
- Fransızca: La Valse de Paris
- Fransızca: Chanson d'Amour
- Fransızca: Ses Mains
- 1944
- Fransızca: Les Deux Rengaines
- Fransızca: Y'A Pas d'Printemps
- Fransızca: Les Histoires de Coeur
- Fransızca: C'est Toujours la Même Histoire
- 1945
- 1946
- Fransızca: La Vie en rose
- Fransızca: Les Trois Cloches (Les Compagnons de la chanson ile birlikte)
- Fransızca: Dans Ma Rue
- Fransızca: J'M'En Fous Pas Mal
- Fransızca: C'est Merveilleux (Etoile sans Lumière filminden)
- Fransızca: Adieu Mon Cœur
- Fransızca: Le Chant du Pirate
- Fransızca: Céline (Les Compagnons de la Chanson ile birlikte)
- Fransızca: Le Petit Homme
- Fransızca: Le Roi A Fait Battre Tambour (Les Compagnons de la Chanson ile birlikte)
- Fransızca: Dans les Prisons de Nantes (Les Compagnons de la Chanson ile birlikte)
- Fransızca: Elle Chantait (Les Compagnons de la Chanson ile birlikte)
- Fransızca: Mariage
- Fransızca: Un Refrain Courait dans la Rue
- Fransızca: Miss Otis Regrets
- Fransızca: Il est ne le divin enfant
- 1947
- Fransızca: C'est pour Ça (Neuf Garçons, Un Cœur filminden)
- Fransızca: Qu'As-Tu Fait John?
- Fransızca: Sophie (Neuf Garçons, Un Cœur filminden)
- Fransızca: Le Geste
- Fransızca: Si Tu Partais
- Fransızca: Une Chanson à Trois Temps
- Fransızca: Un Homme Comme les Autres
- Fransızca: Les Cloches Sonnent
- Fransızca: Johnny Fedora et Alice Blue Bonnet
- Fransızca: Le Rideau Tombe Avant la Fin
- Fransızca: Elle Avait Son Sourire
- 1948
- 1949
- 1950
- Fransızca: Hymne à l'amour
- Fransızca: Le Chevalier de Paris
- Fransızca: Il Fait Bon T'Aimer
- Fransızca: La P'Tite Marie
- Fransızca: Tous les Amoureux Chantent
- Fransızca: Il Y Avait
- Fransızca: C'est d'la Faute à Tes Yeux
- Fransızca: C'est un Gars
- Hymn to Love
- Autumn Leaves
- The Three Bells
- Fransızca: Le Ciel Est Fermé
- Fransızca: La Fête Continue
- Simply a Waltz
- Fransızca: La Vie en rose (İngilizce)
- 1951
- Fransızca: Padam... Padam...
- Fransızca: Avant l'Heure
- Fransızca: L'Homme Que J'aimerai
- Fransızca: Du Matin Jusqu'au soir
- Fransızca: Demain (Il Fera Jour)
- Fransızca: C'Est Toi (Eddie Constantine ile birlikte)
- Fransızca: Rien de Rien
- Fransızca: Si, Si, Si, Si (Eddie Constantine ile birlikte)
- Fransızca: À l'Enseigne de la Fille sans Cœur
- Fransızca: Télégramme
- Fransızca: Une Enfant
- Fransızca: Plus Bleu Que Tes Yeux
- Fransızca: Le Noël de la Rue
- Fransızca: La Valse de l'Amour
- Fransızca: La Rue aux Chansons
- Fransızca: Jezebel
- Fransızca: Chante-Moi (M. Jiteau ile birlikte)
- Fransızca: Chanson de Catherine
- Fransızca: Chanson Bleue
- Fransızca: Je Hais les Dimanches
- 1952
- 1953
- Fransızca: Bravo pour le Clown
- Fransızca: Sœur Anne
- Fransızca: N'Y Va Pas Manuel
- Fransızca: Les Amants de Venise
- Fransızca: L'Effet Qu'Tu M'Fais
- Fransızca: Johnny, tu n'es pas un ange
- Fransızca: Jean et Martine
- Fransızca: Et Moi...
- Fransızca: Pour Qu'Elle Soit Jolie Ma Chanson (Boum sur Paris filminden, Jacques Pills) ile birlikte)
- Fransızca: Les Croix
- Fransızca: Le Bel Indifférent
- Fransızca: Heureuse
- 1954
- Fransızca: La Goualante du Pauvre Jean
- Fransızca: Enfin le Printemps
- Fransızca: Retour
- Fransızca: Mea Culpa
- Fransızca: Le "Ça Ira" (Si Versailles M'Était Conté filminden)
- Fransızca: Avec Ce Soleil
- Fransızca: L'Homme au Piano
- Fransızca: Sérénade du Pavé (French Cancan filminden)
- Fransızca: Sous le ciel de Paris
- 1955
- 1956
- Heaven Have Mercy
- One Little Man
- 'Cause I Love You
- Fransızca: Chante-Moi (English)
- Don't Cry
- I Shouldn't Care
- My Lost Melody
- Fransızca: Avant Nous
- Fransızca: Et Pourtant
- Fransızca: Marie la Française
- Fransızca: Les Amants d'un Jour
- Fransızca: L'Homme à la Moto
- Fransızca: Soudain une Vallée
- Fransızca: Une Dame
- Fransızca: Toi Qui Sais
- 1957
- 1958
- Fransızca: C'est un Homme Terrible
- Fransızca: Je Me Souviens d'une Chanson
- Fransızca: Je Sais Comment
- Fransızca: Tatave
- Fransızca: Les Orgues de Barbarie
- Fransızca: Eden Blues
- Fransızca: Le Gitan et la Fille
- Fransızca: Fais Comme Si
- Fransızca: Le Ballet des Cœurs
- Fransızca: Les Amants de Demain
- Fransızca: Les Neiges de Finlande
- Fransızca: Tant Qu'Il Y Aura des Jours
- Fransızca: Un Étranger
- Fransızca: Mon Manège à Moi
- 1959
- 1960
- Fransızca: Non, je ne regrette rien
- Fransızca: La Vie, l'Amour
- Fransızca: Rue de Siam
- Fransızca: Jean l'Espagnol
- Fransızca: La Belle Histoire d'Amour
- Fransızca: La Ville Inconnue
- Fransızca: Non, La Vie N'Est Pas Triste
- Fransızca: Kiosque à Journaux
- Fransızca: Le Métro de Paris
- Fransızca: Cri du Cœur
- Fransızca: Les Blouses Blanches
- Fransızca: Les Flons-Flons du Bal
- Fransızca: Les Mots d'Amour
- Fransızca: T'Es l'Homme Qu'Il Me Faut
- Fransızca: Mon Dieu
- Fransızca: Boulevard du Crime
- Fransızca: C'est l'Amour
- Fransızca: Des Histoires
- Fransızca: Ouragan
- Fransızca: Je Suis à Toi
- Fransızca: Les Amants Merveilleux
- Fransızca: Je M'Imagine
- Fransızca: Jérusalem
- Fransızca: Le Vieux Piano
- 1961
- Fransızca: C'est Peut-Être Ça
- Fransızca: Les Bleuets d'Azur
- Fransızca: Quand Tu Dors
- Fransızca: Mon Vieux Lucien
- Fransızca: Le Dénicheur
- Fransızca: J'N'Attends Plus Rien
- Fransızca: J'En Ai Passé des Nuits
- Fransızca: Exodus
- Fransızca: Faut Pas Qu'Il Se Figure
- Fransızca: Les Amants (Charles Dumont ile birlikte)
- No Regrets
- Fransızca: Le Billard Électrique
- Fransızca: Marie-Trottoir
- Fransızca: Qu'Il Était Triste Cet Anglais
- Fransızca: Toujours Aimer
- Fransızca: Mon Dieu (İngilizce)
- Fransızca: Le Bruit des Villes
- Fransızca: Dans Leur Baiser
- 1962
- Fransızca: À Quoi Ça Sert L'Amour?
- Fransızca: Le Droit d'Aimer
- Fransızca: À Quoi Ça Sert L'Amour? (Théo Sarapo ile birlikte)
- Fransızca: Fallait-Il
- Fransızca: Une Valse
- Fransızca: Inconnu Excepte de Dieu (Charles Dumont ile birlikte)
- Fransızca: Quatorze Juillet
- Fransızca: Les Amants de Teruel (Mikis Theodorakis ve Jacques Plante ile birlikte)
- Fransızca: Roulez Tambours
- Fransızca: Musique à Tout Va
- Fransızca: Le Rendez-Vous
- Fransızca: Toi, Tu l'Entends Pas!
- Fransızca: Carmen's Story
- Fransızca: On Cherche un Auguste
- Fransızca: Ça Fait Drôle
- Fransızca: Emporte-Moi
- Fransızca: Polichinelle
- Fransızca: Le Petit Brouillard (Un Petit Brouillard)
- Fransızca: Le Diable de la Bastille
- 1963
- Fransızca: C'Était Pas Moi
- Fransızca: Le Chant d'Amour
- Fransızca: Tiens, V'là un Marin
- Fransızca: J'En Ai Tant Vu
- Fransızca: Traqué
- Fransızca: Les Gens
- Fransızca: Margot Cœur Gros
- Fransızca: Monsieur Incognito
- Fransızca: Un Dimanche à Londres (Théo Sarapo ile birlikte)
- Fransızca: L'Homme de Berlin (son şarkısı)
Filmografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- La garçonne (1936), Jean de Limur
- Montmartre-sur-Seine (1941), Georges Lacombe
- Star Without Light (1946), Marcel Blistène
- Neuf garçons, un cœur (1947), Georges Freedland
- Paris Chante Toujours (1951), Pierre Montazel
- Boum sur Paris (1953), Maurice de Canonge
- Si Versailles m'était conté (1954), Sacha Guitry
- French Cancan (1954), Jean Renoir
- Música de Siempre (1958), "La Vie en rose"nin İspanyolcası.
- Les Amants de demain (1959), Marcel Blistène
Resimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Polonya'da Édith Piaf adına yapılmış bir büst. -
Édith Piaf'ın mezarı -
Mme Piaf
Hayatını anlatan filmler
[değiştir | kaynağı değiştir]- La Môme (Kaldırım Serçesi) (2007)
- Marion Cottilard (En İyi Kadın Oyuncu - Oscar) - Yön. : Olivier Dahan
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- http://213.243.28.21/haber.php?haberno=228777&tarih=03/08/2007 [ölü/kırık bağlantı]
- http://beyazperde.mynet.com/sinekritik/1389 19 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
- Édith Piaf
- 1915 doğumlular
- 20. arrondissement (Paris) doğumlular
- Paris doğumlu şarkıcılar
- 1963'te ölenler
- Capitol Records sanatçıları
- Fransızca şarkı söyleyen şarkıcılar
- Fransız Direnişi
- Fransız Roma Katolikleri
- Fas asıllı Fransızlar
- İtalyan asıllı Fransızlar
- Fransa'da kanserden ölenler
- Karaciğer kanserinden ölenler
- Père Lachaise Mezarlığı'na defnedilenler
- 20. yüzyıl kadın şarkıcıları
- Fransız kadın pop şarkıcıları
- Grasse'de ölenler
- EMI Records sanatçıları
- Parlophone sanatçıları
- Pathé Records sanatçıları