Ezeli Hikmet

Ezeli Hikmet. Kadim Hikmet, Aşkın Hikmet, Ezeli Felsefe, Kadim Felsefe veya Kalıcı Felsefe şeklinde kullanımları da bulunmaktadır (Latince ifadesiyle Sophia Perennis). Kaynağı itibarıyla ilahi olan ve insanlığın başlangıcından bu yana farklı coğrafyalarda yaşayan toplumların din ve/veya geleneklerinde anlatımını bulan evrensel, ebedi, metafizik ilkeleri işaret etmekte kullanılan kavram. Frithjof Shuon'un ifadesiyle Ezeli Hikmet; sürekli var olan ve sürekli varolacak olan "irfan", yani evrensel bilgidir.

Tarihçe

Ezeli Hikmet yorumcularına göre kaynağı tarih üstü olan ezeli hikmetin (sophia perennis/perennial philosophy) terim olarak batı dillerindeki ilk kullanımı gelenekten uzaklaşmanın yoğun olarak yaşandığı rönesans dönemine tekabül etmektedir. Agostino Steuco (1497-1548) tarafından terim De Perenni Philosophia adlı eserinde kullanılmıştır. 17. yüzyıla gelindiğinde terimin 17. yüzyıl filozofu Leibniz'da kullandığını görmekteyiz.

İslam dünyasında bu terimin karşılığı olarak kullanılan "el-Hikmetü'l-halide"nin Farsçadaki karşılığı Câvidan Hırad'ı (Ezeli akıl) bu adla bir eser vermiş olan İbn Miskeveyh (ö. 421/1030) kullanmıştır. İbn Miskeveyh terimi, devirden devire, ulustan ulusa değişmeyen, tarih ötesi bir hakikat; kendini çağlar boyu çeşitli kültür havzalarında daima tezahür ettiren bir hikmete işaret etmekte kullanmıştır.

Yirminci yüzyıla gelindiğinde Aldous Huxley kelimeye popülerlik kazandırmış ancak kelimenin metafizik uzantılarını eserlerinde derinliğine işleyen yazarlar René Guénon, Frithjof Schuon, Ananda Coomaraswamy ve Seyyid Hüseyin Nasr gibi metafizikçiler olmuştur.

Ayrıca bakınız

• Tradisyonalizm
• Perennial Felsefe
• Omnizm

Türkçedeki kaynakça

• Aldoux Huxley, Kalıcı Felsefe, İnsan Yayınları, 2004
• Kutluer, İlhan, İslam'ın Klasik Çağında Felsefe Tasavvuru, İz Yayıncılık. İstanbul, 1996.
• Nasr, Seyyid Hüseyin, Bir Kutsal Bilim İhtiyacı, İnsan Yayınları İstanbul, 1995.
• Nasr, Seyyid Hüseyin, Bilgi ve Kutsal, İz Yayıncılık, İstanbul, 1999.
• Schuon, Frithjof, Varlık, Bilgi ve Din, İnsan Yayınları İstanbul, 1997.
• Schuon, Frithjof, İslam ve Ezeli Hikmet, İz Yayıncılık, İstanbul, 1998.
• Yılmaz, Hüseyin, Ezeli Hikmet ve Dinler, İnsan Yay. İstanbul 2003.

Dış bağlantılar

• Ezeli Hikmet
• ezeli hikmet ve din
• Dini Sınırları Aşmak 9 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Halidi Hikmet
• Defining Without Confining 6 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Paths to Transcendence 27 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Sophia Perennis 1 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Religio Perennis 10 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Regnabit15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Wikipedia 6 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Wisdom Books 21 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Tradisyonalizm