Ömer Fahreddin Türkkan

Halaskâr; Fahrettin Türkkan ; 1304 (1888)-SV. 1
	Korgeneral Türkkan (y. 1935-1936)
Lakabı	Medine Kahramanı; Medine Müdafii; Çöl Kaplanı
Doğum	Ömer Fahreddin; 1868; Rusçuk, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	22 Kasım 1948 (80 yaşında); Eskişehir, Türkiye
Defin yeri	Aşiyan Mezarlığı
Bağlılığı	Osmanlı (1888-1920) ; Türkiye (1920-1936)
Hizmet yılları	1888-1936
Rütbesi	Korgeneral
Komutası	31. Tümen, 12. Kolordu, 4. Ordu (vekil), Hicaz Kuvve-i Seferiyesi
Çatışma/savaşları	Trablusgarp Savaşı; Balkan Savaşları; I. Dünya Savaşı Medine Müdafaası; Türk Kurtuluş Savaşı
Ödülleri
Sonraki işi	Türkiye Kabil Büyükelçisi

Ömer Fahreddin Türkkan^[1] (1868, Rusçuk - 22 Kasım 1948, Eskişehir yakınları^[2]), Türk asker ve diplomat. Özellikle I. Dünya Savaşı sırasında çıkan Şerif Hüseyin İsyanı'nda zor şartlar altında Medine'de yönettiği iki yıl yedi ay süren Medine Müdafaası ile tanınmaktadır. "Medîne Müdâfii", "Türk Kaplanı", "Çöl Kaplanı", "Medine Kahramanı" lakaplarıyla anılır.

İlk yılları

Rusçuk'ta doğdu, 93 Harbi'nden sonra ailesiyle birlikte İstanbul'a yerleşti. Mekteb-i Harbiye'yi birincilikle bitirdi. Erkân-ı Harbiye Mektebi'ni bitirdikten sonra 1891 yılında Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle göreve başladı. İlk olarak Erzincan'da bulunan 4. Ordu'da görev yaptı. Ayrıca Osmanlı-Rus sınırı tahdit komisyonunda 1903'te üye, 1906'da ise yarbay olarak görev yaptı. 1904 yılında 13 Nisan ve Ayvalık'ta çıkan Rum ayaklanmalarını bastırmak ile görevli Örfi İdare Mahkeme Reislikleri'nde görev yaptı.^[3] 1909'da Balkan Savaşı'nda Çatalca savunmasında ve Edirne'nin geri alınışında görev aldı.

Ömer Fahreddin, Harbiye Mektebi bahçesinde (4 Kasım 1889)

Ailesi

1900'de Ferik Ahmet Paşa'nın kızı Ayşe Sıdıka Hanımefendi (1884-1959) ile evlendi. Çocukları:

Fatma Nilüfer Türkkan
Suphiye Türkkan (1904-1978)
Mehmet Selim Türkkan (1908-1991)
Mehmet Orhan Türkkan (1910-1994)
Ayhan Türkkan (1928-4.2.1959)

I. Dünya Savaşı

I. Dünya Savaşı başladığında 4. Ordu'ya bağlı 12. Kolordu komutanı olarak Musul'da bulunuyordu. 1915 yılında 4. Ordu komutan vekilliğine getirildi. Bu bölgede iken hem tehcire tâbi tutulan Ermenileri yerleştirmesiyle ilgilendi hem de Urfa, Zeytun, Musadağı ve Haçin'deki Ermeni isyanlarını bastırdı.

1916 yılında 4. Ordu komutanı Cemal Paşa tarafından Medine'deki Hicaz Seferi Kuvvetleri komutanlığına atandı. İngilizlerin desteğinde isyana girişen Şerif Hüseyin ordusuna karşı kısıtlı imkânlara rağmen yaptığı Medine Müdafaası büyük takdir topladı.

Fahreddin Paşa
1918'de Medine'de askerleriyle bayramlaşan Fahreddin Paşa

Savaş sonrası hayatı

Medine Kuşatması'ndan sonra savaş esiri olarak önce 27 Ocak 1919 tarihinde Mısır'a, daha sonra da 5 Ağustos 1919 tarihinde Malta'ya sürgün edildi.^[2] Sürgün sırasında savaş suçlularını yargılamak üzere İtilaf Devletleri tarafından İstanbul'da kurulan Kürt Nemrut Mustafa Paşa Divân-ı Harbî adı verilen mahkemece ölüme mahkûm edildi.^[4] Ancak Ankara Hükümeti'nin gayretleriyle 8 Nisan 1921 tarihinde Malta'dan kurtulduktan sonra Eylül 1921 tarihinde Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmak üzere Ankara'ya geldi. Başkomutan Müşir Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından Güney Cephesi'nde Fransız Ordusu'na karşı savaşan Türk kuvvetlerini birleştirmekle görevlendirildi. Fransızlarla Ankara Antlaşması'nın imzalanmasıyla güneyde savaş sona erince 9 Kasım 1921 tarihinde TBMM tarafından Kabil Büyükelçiliği'ne atandı. Türk-Afgan dostluğunun gelişmesinde önemli rol oynadı.

1936 yılında korgeneral rütbesi ile ordudan emekli oldu. 22 Kasım 1948 tarihinde bir tren yolculuğu sırasında Eskişehir yakınlarında kalp krizi geçirerek öldü.^[2] Vasiyeti üzerine Aşiyan Mezarlığına defnedildi.^[2]

Fahrettin Türkkan
Fahrettin Türkkan
Fahrettin Türkkan'ın Aşiyan'daki kabri
Oğlu general Mehmet Selim Türkkan'ın Aşiyan'daki kabri

Kaynakça

^ ^a ^b Harp Akademilerinin 120 Yılı. İstanbul: Harp Akademileri Komutanlığı. 1968. s. 19.
^ ^a ^b ^c ^d "Fahreddin Paşa exhibition commemorates hidden jewel in Turkish photography". Today's Zaman. 14 Aralık 2008. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ İsmail Bilgin, Çöl Kaplanı Fahreddin Paşa: Medine Müdafaası, 2008, Timaş Yayınları.
^ Ozan Arif Bodur (5 Aralık 2010). "Can Verir… Canan'ı (S.A.V) Veremez Türkler!". haberiniz.com.tr. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[Akademi-1] Harp Akademilerinin 120 Yılı. İstanbul: Harp Akademileri Komutanlığı. 1968. s. 19.

[zaman-2] "Fahreddin Paşa exhibition commemorates hidden jewel in Turkish photography". Today's Zaman. 14 Aralık 2008. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] İsmail Bilgin, Çöl Kaplanı Fahreddin Paşa: Medine Müdafaası, 2008, Timaş Yayınları.

[4] Ozan Arif Bodur (5 Aralık 2010). "Can Verir… Canan'ı (S.A.V) Veremez Türkler!". haberiniz.com.tr. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]