Köhne Ürgenç
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 Sultan Tekiş Türbesi | |
| Konum |  Türkmenistan |
| Kriter | Kültürel: ii, iii |
| Referans | 1199[1] |
| Tescil | 2005 (29. oturum) |
| Bölge | Asya-Pasifik |
| Koordinatlar | 42°20′0″K 59°09′00″D / 42.33333°K 59.15000°D |
Köhne Ürgenç veya Gürgenç (Türkmence: Köneürgenç, Farsça: کهنهگرگانج Kohna Gūrgānj / کهنهاورگانج Kohna Ūrgānj ), Türkmenistan’ın kuzeydoğusunda Ceyhun Nehrinin güney kıyısında Taşoğuz ilinde yer alan Orta Çağ harabelerinin adıdır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Gürgenç şehri Ahameniş İmparatorluğu'na bağlı Harezm Bölgesi’nin merkezi idi. Daha sonra Harezmşahlar Devletinin başkenti olmuştur. Ancak Moğol İmparatorluğu tarafından imha edilmiş ve tekrar inşa edilmiştir. 1646’da şehrin insanları yeni şehre (Taze Ürgenç’e) taşınınca, önceki şehir "Köhne Ürgenç" (Eski Ürgenç) olarak anılmaya başladı. Bu kentte 11. yüzyıl ve 16. yüzyıldan kalma bir dizi kalıntı bulunur. Kaltıntıların en önemlileri, bir cami, bir kervansaray kapısı, kaleler, türbeler ve bir minaredir. Kalıntılar, mimari ve sanat alanında etkisi İran, Afganistan ve daha sonra 16. yüzyıl Hindistan'ındaki Moğol İmparatorluğu'na kadar uzanan başarıların bir belgesidir.
Köhne Ürgenç'te, Kubreviye ve Zahabiye tarikatlarının kurucusu Necmeddin Kübra'nın türbesi, Türkmenler'in dört büyük velisinin (Priyar Veli, Danıyar Veli, Şıhatar Veli ve Döven Veli) mezarları, Harezmşah İl Aslan'ın ve Sultan Tekiş'in türbesi (Gökgömmez - Mavi Kubbe olarak bilinir) ile camisi, Harzemşahların sarayı olarak kullanılan Türebeg Hanım Türbesi yer alır.
Yazın sıcaklık +40 → +45 °C, kışında soğuk -20 →-30 °C'dur.
Köhne Ürgenç, 2005 yılında Dünya Mirası listesine alınmıştır.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kunya-Urgench - UNESCO World Heritage Centre". 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016.
- ^ "Harezmşahlar devletinin başkentliğini yapmış antik şehir: Köhne Ürgenç". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2022.
