Francisco Goya

Francisco Goya
Francisco Goya
	Goya'nın Vicente López y Portaña tarafından yapılan portresi (1826, Prado Müzesi)
Genel bilgiler
Doğum adı	Francisco José de Goya y Lucientes
Doğum	30 Mart 1746; Fuendetodos, Zaragoza (il), İspanya
Ölüm	16 Nisan 1828 (82 yaşında); Bordeaux, Fransa
Uyruk	İspanyol
Alanı	Resim
Sanat eğitimi	José Luzán
Katıldığı akımlar	Romantizm
Etkiledikleri	Édouard Manet, ; Pablo Picasso; Francis Bacon
Ünlü yapıtları	Çıplak Maya,; 3 Mayıs 1808, ; Kara Resimler
İmzası

Francisco José de Goya y Lucientes (/ˈɡɔɪə/; İspanyolca telaffuz: [fɾanˈθisko xoˈse ðe ˈɣoʝa i luˈθjentes]; 30 Mart 1746, Zaragoza - 16 Nisan 1828, Bordeaux), romantizm akımının önde gelen isimlerinden olan İspanyol ressam ve gravür sanatçısıdır.^[1] Resimleri, çizimleri ve gravürleri, çağdaş tarihsel çalkantıları yansıttı ve önemli 19. ve 20. yüzyıl ressamlarını etkiledi.^[2] Goya, genellikle Eski Ustaların sonuncusu ve modernlerin ilki olarak anılır.^[3]

Hayatı

Goya, 1746 yılında Aragon'daki Fuendetodos'ta orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. José Luzán y Martinez'in yanında 14 yaşından itibaren resim eğitimi aldı ve Anton Raphael Mengs ile çalışmak için Madrid'e taşındı. Josefa Bayeu ile 1773 yılında evlendi. Goya, 1786'da İspanyol Kraliyeti'nin saray ressamı oldu ve kariyerinin bu erken dönemine İspanyol aristokrasisi ve kraliyet portreleri ile kraliyet sarayı için tasarladığı Rokoko tarzı duvar halısı karikatürleri damgasını vurdu.

Goya'nın mektupları ve yazıları günümüze ulaşmış olsa da, düşünceleri hakkında çok az şey bilinmektedir. 1793'te geçirdiği ve teşhis konulamayan ağır bir hastalık onu sağır bıraktı ve ardından çalışmaları giderek daha karanlık ve karamsar bir hal aldı. Daha sonra yaptığı 'Sağırın Beşi (Quinta del Sordo)' isimli evinde şövale ve duvar resimleri, baskılar ve çizimler, kişisel, sosyal ve politik düzeylerde kasvetli bir bakış açısını yansıtmakta ve sosyal yükselişiyle tezat oluşturmaktadır. Manuel de Godoy'un Fransa ile olumsuz bir anlaşma yaptığı yıl olan 1795'te Kraliyet Akademisi Direktörlüğüne atandı. Goya, 1799'da bir İspanyol saray ressamı için en yüksek rütbe olan Primer Pintor de Cámara (Baş Saray Ressamı) oldu. 1790'ların sonunda Godoy tarafından görevlendirilerek, o dönem için oldukça cüretkâr bir nü olan ve Diego Velázquez'e açıkça borçlu olduğu Çıplak Maya'yı tamamladı. 1800-01 yıllarında, yine Velázquez'den etkilenerek İspanya Kralı IV. Carlos ve Ailesi'ni resmetti.

1807'de Napolyon, Fransız ordusunu İspanya'ya karşı Yarımada Savaşı'na soktu. Goya, kendisini derinden etkilemiş gibi görünen bu savaş sırasında Madrid'de kaldı. Düşüncelerini kamuoyu önünde dile getirmese de, ölümünden 35 yıl sonra yayınlanan Savaşın Felaketleri serisi baskılarından ve 1814 tarihli 2 Mayıs 1808 ve 3 Mayıs 1808 tablolarından anlaşılmaktadır. Orta dönemine ait diğer eserleri arasında Los Caprichos ve Akılsız Yaratıklar gravür serileri ile delilik, akıl hastaneleri, cadılar, fantastik yaratıklar ve dini ve siyasi yozlaşmayla ilgili çok çeşitli tablolar yer almaktadır ve bunların hepsi hem ülkesinin kaderi, hem de kendi zihinsel ve fiziksel sağlığı için korktuğunu göstermektedir.

Eserleri

Portreler

Self-Portrait, 1815
Isidoro Máiquez.(1746-1828)
Parmalı Maria Luisa
Dona Isabel de Porcel
Juan Martín Díaz, El Empecinado.
Portrait of Félix de Azara
St Gregory
IV. Carlos ve Ailesi(1800-01)

Tarihi çizimler

Riña en el Mesón del Gallo (1777. Museo del Prado)
Paseo por Andalucía.
Cazador junto a una fuente.
La cometa (1778) Museo del Prado
2 Mayıs 1808
3 Mayıs 1808
The Tribunal
Christ
St Peter

Tipik resimleri

La vendimia (1786-87) Museo del Prado
Water Carring
The Forge
La nevada o El invierno (1786) Museo del Prado

Kara Resimler

Gravürler

Diğer yapıtları

Çıplak Maya
Giyinik Maya
Tio Paquete
The Collossus (1810)

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Francisco Goya ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

Kaynakça

^ Voorhies, James (Ekim 2003). "Francisco de Goya (1746–1828) and the Spanish Enlightenment". www.metmuseum.org. HEILBRUNN TIMELINE OF ART HISTORY ESSAYS. Department of European Paintings, The Metropolitan Museum of Art. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021.
^ Harris-Frankfort, Enriqueta (12 Nisan 2021). "Francisco Goya – The Napoleonic invasion and period after the restoration". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.
^ "The Frick Collection: Exhibitions". www.frick.org. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.

[1] Voorhies, James (Ekim 2003). "Francisco de Goya (1746–1828) and the Spanish Enlightenment". www.metmuseum.org. HEILBRUNN TIMELINE OF ART HISTORY ESSAYS. Department of European Paintings, The Metropolitan Museum of Art. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021.

[2] Harris-Frankfort, Enriqueta (12 Nisan 2021). "Francisco Goya – The Napoleonic invasion and period after the restoration". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.

[3] "The Frick Collection: Exhibitions". www.frick.org. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.

[1]

[2]

[3]