Ihlara, Güzelyurt
| Ihlara | |
|---|---|
 | |
 | |
 Aksaray'ın Türkiye'deki konumu | |
  Ihlara Ihlara'nın Aksaray'daki konumu | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Aksaray |
| İlçe | Güzelyurt |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Yunus Akar (MHP) |
| Rakım | 1276 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 2.289 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| ISO 3166 kodu | TR-68 |
| İl alan kodu | 382 |
| İl plaka kodu | 68 |
| Posta kodu | 68570 |
Resmî site Ihlara Belediyesi | |
Ihlara, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'ndeki Aksaray ilinin Güzelyurt ilçesine bağlı bir beldedir. 2022 nüfus sayımına göre belde nüfusu 2.289'dur. Beldenin ortalama yüksekliği 1.276 metredir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Beldenin adı, 1905 yılı kayıtlarında Yunancada "ılısu" anlamına gelen Xliára olarak geçmekte iken 1919 yılı kayıtlarında Irhala olarak geçmektedir.[4]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Belde, Aksaray il merkezine 45 km, Güzelyurt ilçe merkezine 15 km uzaklıktadır.[5]
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Ihlara Vadisi, Hasandağı volkanından püskürtülen lavların akarsu aşındırması sonucunda oluşan kanyon vadidir. Melendiz Çayı, milyonlarca yıllık bir sürecin sonunda, 14 kilometre uzunluğunda ve yüksekliği yer yer 110 metreye ulaşan kanyon görünümlü bu vadiyi meydana getirmiştir. Bu çatlaklardan yol bulan kanyonun bugünkü halini almasını sağlayan Melendiz Çayı'na ilk çağlarda Kapadokya Irmağı anlamına gelen "Potamus Kapadukus" denilmekteydi.
14 km uzunluğundaki vadi Ihlara'dan başlar, Selime'de son bulur.[6] Melendiz Çayı kanyon içinde menderesler çizerek akar. Ihlara ve Selime arasında 26'dan fazla menderes çizen akarsunun kuş uçumu boyu 8 km iken gerçekte 13 km'ye ulaşmaktadır. Vadinin yüksekliği yer yer 100 –150 m'dir. Vadi boyunca kayalara oyulmuş sayısız barınaklar, mezarlar ve kiliseler bulunmaktadır. Ihlara Vadisi'nde kiliselerdeki süslemeler 6. yüzyılda başlayarak 13. yüzyılın sonuna kadar devam etmiştir. Bazı barınaklar ve kiliseler yeraltı şehirlerinde olduğu gibi birbirine tünellerle bağlantılıdır.
Kiliseler
[değiştir | kaynağı değiştir]Vadi boyunca yer alan kiliseler iki gruba ayrılabilir: Ihlara'ya yakın olan kiliselerin duvar resimleri Kapadokya sanatından uzak, doğu etkisi taşırlar. Belisırma yakınında yer alanlar, Bizans tipi duvar resimleri ile süslüdür. Ihlara Bölgesi'nde Bizans Dönemi'ne ait bilinen kitabelerin sayısı oldukça azdır. Belisırma köyüne 500 m uzaklıktaki Aziz George (Kırkdamaltı) Kilisesinde Selçuklu Sultanı II. Mesud (1282 -1305) ve Bizans imparatoru II. Andronikos'un adlarını içeren 13. yüzyıla ait fresk üzerine yazılmış bir kitabe bulunmaktadır. Bu kitabe bölgeyi ellerinde bulunduran Selçukluların hoşgörülü yönetiminin varlığını kanıtlamaktadır. Kiliselerden tarihi tespit edilenler:
- Direkli Kilise (976-1025)
- Pürenli Seki Kilisesi 10.yüzyıl başı ile 12.yüzyıl arasına aittir.
- Saint Georges (1283-1295) yıllarına aittir.
- Karanlık Kale Kilisesi 10.-11.yüzyıllara tarihleniyor.
10. yüzyıl ortasında Bizans Toroslar ve Kilikya bölgelerini geri almasıyla Ihlara bölgesinde yeni Kiliseler yapılmıştır.
- Bahaeddin Samanlığı Kilisesi
- Sümbüllü Kilise
- Direkli Kilise
11. yüzyıl başlarındaki Bizans sanatına örnek teşkil edenler:
- Ala Kilise
- Çanlı Kilise (Akhisar)
- Karagedik Kilisesi
Eski kiliseler sonradan bazı Bizans tipi resimler de ilave edilmiştir. Bu davranış, 11. yüzyılda Selçuk Türklerinin bölgeye gelmesiyle son bulur. Fakat bölgedeki dini hayat devam eder. Bölgenen kilise hayatı 1924'teki nüfus mübadelesiyle son bulur.
Ihlara Vadisi'ndeki iyi korunmuş kiliseler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ağaçaltı Kilisesi
- Pürenliseki Kilisesi
- Kokar Kilise
- Yılanlı Kilise
- Aziz George (Kırkdamaltı) Kilisesi
- Sümbüllü Kilise
Dini yaşam
[değiştir | kaynağı değiştir]Ihlara vadisi jeomorfolojik özelliklerinden dolayı keşiş ve rahipler için uygun bir inziva ve ibadet yeri olmuştur. Aksaray, Hristiyanlığın daha ilk yıllarında önemli bir din merkezi olmuştur. Kayserili Basilus ve Nazianzos'lu Gregorius gibi mezhep kurucuları 4. yy. da burada yetişmişlerdir. Mısır ve Suriye sisteminden ayrı bir manastır hayatının kurallarını bunlar tespit etmişlerdir. Böylece Yunan ve Slav sistemi doğmuştur. Mısır ve Suriyeli rahiplerin dünya ile olan ilişkilerini kesmelerine rağmen Basilus ve Gregorius'un rahipleri dünya ile olan ilişkilerini kesmiyorlardı. Bu yeni anlayışın yeri Belisırma idi. Gregorius, teslis inancına yeni bir izah getirerek İsa'nın tanrılığı tartışmasında İznik toplantısı görüşlerine kuvvet kazandıran fikirler ileri sürdü. Böylece Hristiyanlık tarihinde öncü bir aziz oldu. Gregorius'un yetiştiği kayalık bölge (Belisırma, Ihlara, Güzelyurt (Gelveri)) Manastır ruhuna uygun, kayalara oyulan kiliseler topluluğu haline geldi. Arap akınlarına karşı, Hasandağı'ndaki müdafaa kaleleri karşı koyunca bu kiliseler faal ibadet merkezi durumlarını devam ettirdiler.
Vadi'den resimler
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Ihlara Vadisi'nden bir görünüm -
Ihlara Vadisi'nden bir görüntü -
Vadi üstten görünümü -
Vadi'nin panoramik görüntüsü -
Vadi içinden görünüm -
Vadi içinden görünüm -
Selime Sultan Türbesi -
Vadi içinde bulunan Belisırma köyü -
Vadiden bir görünüm
-
Vadiden bir görünüm
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre belde nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 2.289[3] |
| 2021 | 2.289[3] |
| 2020 | 2.322[3] |
| 2019 | 2.286[3] |
| 2018 | 2.410[3] |
| 2017 | 2.375[3] |
| 2016 | 2.399[3] |
| 2015 | 2.396[3] |
| 2014 | 2.504[3] |
| 2013 | 2.566[3] |
| 2012 | 2.842[3] |
| 2011 | 2.566[3] |
| 2010 | 2.709[3] |
| 2009 | 2.808[3] |
| 2008 | 2.830[3] |
| 2007 | 2.777[3] |
| 2000 | 3.767[5] |
| 1990 | 3.922[5] |
| 1985 | 3.588[7] |
| 1980 | 3.927[8] |
Yönetim
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediye başkanlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]| Seçildiği yıl | Belediye başkanları[5] |
|---|---|
| 2024 | Yunus Akar (MHP) |
| 2019 | Ahmet Dinç (AK Parti) |
| 2014 | İsmail Yılmaz (MHP) |
| 2009 | Dursun Kaya (AK Parti) |
| 2004 | Dursun Kaya (AK Parti) |
| 1999 | Çetin Kuşsan (DYP) |
| 1994 | Serdar Akar (ANAP) |
| 1989 | Serdar Akar (ANAP) |
| 1984 | Yaşar Güçlüer (HP) |
| 1977 | Kazım Akar (CHP) |
| 1973 | Bekir Akar (DP) |
| 1968 | Ali Kaya (BĞMSZ) |
| 1963 | Yaşar Güçlüer (CHP) |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "31 Mart 2019 Aksaray Güzelyurt Ihlara Belediyesi Seçim Sonuçları". haberler.com. 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023.
- ^ "Ihlara, Turkey Page" (İngilizce). fallingrain.com. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023.
- ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2023.
- ^ a b c d "Ihlara Belediyesi". yerelnet.org.tr. 21 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ EMİROĞLU, Doç. Dr. Mecdi. "Ihlara Vadisi" (PDF). 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2018.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1981). "1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
|
Commons'ta dosyalar |
- Facebook'ta Ihlara Belediyesi
- Instagram'da Ihlara Belediyesi
- Ihlara, Güzelyurt için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
- Ihlara Belediyesi21 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Bir belde ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
