Uluslararası Enerji Ajansı

Uluslararası Enerji Ajansı
UEA üyesi ülkeler      Aday ülkeler      Gözlemci üyeler
Kuruluş	1974
Kuruluş yeri	Paris, Fransa
Üyeler	29
Resmî diller	İngilizce, Fransızca
İcra Direktörü	Fatih Birol
İcra Direktörü Yardımcısı	Paul E. Simons
Resmî site	i̇ea.org

Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) (Fransızca: Agence internationale de l'énergie) Paris merkezli bağımsız bir kuruluş olan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma (OECD) Örgütü çerçevesinde 1973-1974'te yaşanan petrol krizinde kuruldu. Uluslararası Enerji Ajansı, petrol tedarikinde yaşanan fiziksel kesintilere özel bir cevap için ve aynı zamanda Uluslararası Petrol Piyasası ve diğer enerji sektörlerine veri ve istatistikleri sağlamaktadır. Aynı zamanda son yıllarda, enerji tasarrufu ve teknoloji ve inovasyon alanlarında dayanışmayı desteklemektedir.

1974'te kurulan Uluslararası Enerji Ajansı(International Energy Agency) 29 üye ülkeden oluşur. UEA(Uluslararası enerji ajansı), 29 üye ülkede enerji güvenilirliği ve uygun fiyatta sürdürülebilirliğinin sağlanması için politikalar geliştirilmesi gerektiğini savunan bağımsız bir örgütlenmedir.1973/4 krizinde petrol arzında yaşanan büyük aksaklıklara yardımcı olmak ve ülkeler arasında ortak girişimleri ayarlamak/düzenlemek için kurulmuştur. Uluslararası enerji ajansı temelde şu 4 ana esas üzerine odaklanır: enerji, güvenlik, ekonomik büyüme, çevresel farkındalık ve dünya genelindeki anlaşmalar;

Enerji Güvenliği: Tüm enerji sektörlerinde içinde çeşitlilik, verimlilik ve esneklik teşvik;

Ekonomik Kalkınma: Ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve enerji yoksunluğunu ortadan kaldırmak için serbest piyasa desteklenmesi;

Çevre Bilinci: Enerji üretiminde, özellikle iklim değişikliği etkisi ile mücadele için politika seçeneklerini analiz etmek ve bu seçenekleri çevre yasaları üzerinde kullanmak.

Dünya genelinde anlaşmalar: Özellikle büyük ekonomilerde, paylaşılan enerji ve çevresel kaygılar çözüm bulmak için ortak ülkelerle yakın çalışmalar yapmak.

Ajansın amacı

1974 yılında dünya ekonomik buhranı sonucu Finlandiya, Fransa ve İzlanda dışındaki OECD ülkeleri tarafından kurulan örgütün amacı, üye ülkelerin enerji, özellikle de petrol ile ilgili sorunlarına çözüm getirmektir.

Bu ana amaca yönelik olarak;

• Üye ülkelerin petrole olan bağımlılıklarını azaltmak,
• Uluslararası petrol borsaları konusunda iletişimde bulunmak,
• Petrol piyasalarında istikrar sağlamak,
• Petrol şokunun etkilerine karşı üye ülkeleri korumak için faa­liyetlerde bulunur.
• Bu amaçlarla üye ülkeler belirli miktarlarda petrol stoku bulundurmayı kararlaştırmışlardır.

Çalışma alanları

IEA, tüm enerji kaynakları ve teknolojilerine, küresel ve bölgesel pazarlara ilişkin analizlerin yanı sıra temiz enerjiye geçiş için temel teknolojiler, mineraller ve malzemeler hakkında ülke düzeyinde özel raporlar ve çalışmalar yapar. Ayrıca 150'den fazla ülke için kapsamlı veri ve istatistikler üretir.

IEA'nın analitik çalışması, politika önerileri, izleme, pazar tahminleri, teknik yol haritası ve senaryo analizi dahil olmak üzere çeşitli kategorilere ayrılmıştır.

Veri

IEA, ulusal enerji politikalarını bilgilendiren ve enerji sektörü yatırımları için uzun vadeli planlamayı destekleyen kapsamlı veriler, istatistikler ve analizler yayınlar. IEA, enerji arzı, talebi, fiyatları, kamu araştırma ve geliştirme ve enerji verimliliği ölçümlerindeki eğilimler hakkındaki veriyi ve bilgileri analiz eder ve yayınlar. Veriler aynı zamanda ülkelerin enerji geçişlerindeki kısa ve uzun vadeli eğilimlerin izlenmesine de hizmet eder.

Politikalar ve Önlemler Veritabanı (PAMS), karbon emisyonlarını azaltmak, enerji verimliliğini özendirmek ve yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarının geliştirilmesini ve kullanımını iyileştirmek için hükûmet politikaları ve programlarına ilişkin veriyi kamuya sunar. Veritabanı, 1999'a kadar uzanan çeşitli IEA ve Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) veri kaynaklarından alınan verileri derler ve geçmiş, mevcut ve planlanan politika önlemleri hakkında bilgi içerir.

Üye ülkeler

Avustralya, Avusturya, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kanada, Kore, Lüksemburg, Macaristan, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovak Cumhuriyeti, Türkiye, Yeni Zelanda, Yunanistan.

Avrupa Komisyonu da Uluslararası Enerji Ajansı'nın çalışmalarına katılmaktadır.

Örgütün Organları

Örgütün başlıca organları Yürütme Kurulu, İdari Komite ve Sekreterya'dır. Örgütün merkezi Fransa'nın başkenti Paris'tedir.

Örgütün Faaliyetleri

Uluslararası Enerji Ajansı 15 Kasım 1974 tarihinde OECD'nin ya­pısı içinde kurulmuştur. Görevi, enerji alanındaki kapsamlı iş birliği programını yürütmektir. Bu amaçla IEA üyeleri bir Uluslararası Enerji Programı'nın oluşturulmasına karar vermişlerdir.

Bu program sırasıyla şu konuları içermektedir:

•  Acil rezerv ve talep kısıtlaması yükümlülüklerini getiren kriz dönemi dağıtım planı,

•  Uluslararası petrol piyasasında yaygın haberleşme sistemi,

•  Petrol şirketleriyle konsültasyon,

•  Enerji tasarrufu ve alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesi programlarını içeren uzun dönemli enerji iş birliği,

•  Üretici ve tüketici ülkelerle ilişkiler.

Gelişmeler

1974 yılında dünya ekonomik buhranı sonucu Finlandiya, Fransa ve İzlanda dışındaki OECD ülkeleri tarafından kurulan örgütün amacı, üye ülkeleri enerji, özellikle de petrol ile ilgili sorunlarına çözüm ge­tirmektir. Aynı zamanda Uluslararası Enerji Ajansı Merkezi'nin faaliyet­leri istihdam, sanayi sektörlerinde uluslararası iş bölümü, teknoloji ve endüstrileşme, sosyal kalkınma ve demografi gibi temel kalkınma so­runları ile ilgili araştırmaları içermektedir. Merkez, kalkınma sorunları ile uğraşırken OECD'nin diğer kuruluşları ve uluslararası kuruluşlar ile iş birliği yapar.