Büyük Elektron-Pozitron Çarpıştırıcısı
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Mayıs 2016) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Large Electron–Positron Collider, büyük elektron-pozitron çarpıştırıcısı (LEP) şimdiye kadar yapılmış en büyük parçacık hızlandırıcılarından birisiydi.
CERN'de inşa edilip çalıştırılan, dairesel bir hızlandırıcı ve çarpıştırıcıydı. Çevresi yaklaşık 27 km olan bir tünel bu hızlandırıcı için yerin yaklaşık 100m altında, İsviçre-Fransa sınırında kazılmıştı.
LEP, 1989 yılından 2000 yılına kadar çalıştırılmıştır. Bu güne kadar yapılmış en yüksek enerjili lepton çarpıştırıcısıydı.
Tarihçe ve çalışma
[değiştir | kaynağı değiştir]LEP çarpıştırıcısı, 45 GeVlik elektron ve pozitron demetlerini çarpıştırmaya Ağustos 1989'da başladı. LEP'in amacı kütlesi yaklaşık 91 GeV olan Z bozonunu üretmek ve incelemekti. Daha sonraki yıllarda demet enerjisi arttırılarak kütlesi yaklaşık 80 GeV olan W bozonu çiftleri üretildi ve incelendi. LEP çarpıştırıcısının maksimum enerjisi 2000 yılının sonuna doğru 209 GeV'e ulaştı. 2000 yılından sonra LEP kapatıldı, söküldü ve içinde bulunduğu tünele Large Hadron Collider (LHC) hızlandırıcısının kurulmasına başlandı.
LEP deneyleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Sonuçlar
[değiştir | kaynağı değiştir]W ve Z bozonlarının kütleleri yüksek hassasiyetle ölçüldü. Standart Model'de hafif kütleli nötrinosu olan aile sayısının 3 olduğu bulundu. Higgs bozonunun kütlesinin 115 GeV den ağır olması gerektiği bulundu.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- LEP Working Groups 5 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
