Cichorieae - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Betimleme
  • 2 Taksonomi
    • 2.1 Filogeni
      • 2.1.1 Alt oymaklar
      • 2.1.2 Bazal alt oymaklar
      • 2.1.3 Chondrillinae, Crepidinae, Hyoseridinae, Hypochaeridinae, Lactucinae
      • 2.1.4 Cichoriinae, Hieraciinae ve Microseridinae
    • 2.2 Cinslerin alfabetik listesi
  • 3 Kaynakça
  • 4 Dış bağlantılar

Cichorieae

  • العربية
  • مصرى
  • Azərbaycanca
  • Беларуская
  • Български
  • Català
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • Suomi
  • Français
  • Hrvatski
  • Magyar
  • İtaliano
  • 한국어
  • Македонски
  • Português
  • Русский
  • Српски / srpski
  • Українська
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikitür
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Lactuceae sayfasından yönlendirildi)
Cichorieae
Cichorium intybus
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Şube: Tracheophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Klad: Eudicots
Takım: Asterales
Familya: Asteraceae
Alt familya: Cichorioideae
Oymak: Cichorieae
(Lam. & DC. 1806)
Alt oymaklar [1]
Chondrillinae

Cichoriinae
Crepidinae
Hieraciinae
Hyoseridinae
Hypochaeridinae
Lactucinae
Microseridinae
Scolyminae
Scorzonerinae

Warioniinae
Sinonimler
Lactuceae Cassini

Cichorieae (ayrıca Lactuceae olarak da adlandırılır); Papatyagiller bitki familyasının üyesi olan bir oymak olup içerisinde 93 cins, 1.600 eşeyli olarak üreyen tür ve 7.000'den fazla apomiktik (eşeysiz üreyen) tür barındırmaktadır. Chicorieae, başlıca Doğu Yarımküre'nin ılıman bölgelerinde bulunur.[2] Cichorieae'nın bütün türlerinde sütlü lateks ve tek tip çiçekçik içeren kömeçleri bulunmaktadır. Gundelia ve Warionia cinsleri, yalnızca disk çiçeğine sahip cinsler olup geri kalan bütün cinslerdeki çiçekler ışın çiçeğe sahiptir. En çok tür içeren cinsleri; yaklaşık 1.600 apomiktik türü olan Taraxacum (Crepidinae alt oymağı), eşeyle üreyen yaklaşık 770 tür ile eşeysiz üreyen yaklaşık 5,200 türü olan Hieracium (Şahin otu) ve eşeyle üreyen 110 tür ile eşeysiz üreyen 700 türü olan Pilosella (Tırnakotu) cinsleridir.[3] Tanınmış üyeler arasında marul, hindiba, karahindiba ve yemlik gösterilebilir.

Betimleme

[değiştir | kaynağı değiştir]

Türlerin çoğu otsu, çok yıllık, kısa ömürlü veya yıllık bitkilerdir, seyrek olarak çalımsılar (kökleri odunsu olan çok yıllık bitkiler), çalılar veya asmalar biçimlerinde de olabilmektedir. Bütün Cichorieae türlerinin hem köklerinde, gövdelerinde hem de yapraklarında lateks kanalları vardır ve Papatyagiller familyasında lateks oldukça yaygın olmasına karşın bu özellik Papatyagiller familyası arasında eşsiz bir özelliktir. Yapraklar bir rozet içindedir veya dönüşümlü olarak gövde boyunca yerleştirilmiştir, ancak Asteraceae'daki baskın durum budur. Cichorieae'daki tek istisna, Shinnersoseris'in zıt alt yapraklarıdır. Geleneksel olarak, Cichorieae, yalnızca çift cinsiyetli ligulat (dilsi) çiçekleri içeren çiçek başlarına (ucunda beş diş bulunan şerit şeklinde bir korolla) sahip taksonlardan oluşmaktaydı ve yalnızca Catamixis, Glossarion, Hyaloseris (Mutisieae) ve Fitchia (Heliantheae cinslerinde daha da var olan nadir bir özelliktir. Ancak, yakın zamanlarda Gundelia ve Warionia cinsleri Cichorieae'ya eklenmiş ve bu iki cins, tek disk çiçeklerin bulunduğu bir başa sahiptir.[3]

Taksonomi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Joseph Pitton de Tournefort, 1694 tarihli Elemens de botanique ou methode pour connoître les plantes adlı eserinde, bu grubu ilk olarak bir taksonomik birim olarak tanımlamış ve bu grubu "bitki aleminin 13. sınıfı" olarak adlandırmıştır. Tournefort, bugün yalnızca hala Cichorieae'nin bir parçası olarak kabul edilen taksonları yerleştirmiştir. Sébastien Vaillant, bu gruba 1723'te "Cichoracées" adını vermiştir. Bu ad, Linnaeus adlandırmasının 1753'teki başlangıcından önce geldiğinden dolayı geçerli değildir, ancak Jean-Baptiste Lamarck ve Augustin Pyramus de Candolle, 1806'da yayınlanan Flora Gallica Descriptarum'daki Synopsis Plantarium'da Cichorieae adını kullanmıştır. 1819'da Henri Cassini tarafından türetilen Lactuceae adı aynı takson grubunu içermekte olup bu nedenden dolayı eşanlamlıdır. Açıkçası, grubun ilk tanımlanmasından bu yana geçen yüzyıllar boyunca, şu anda Cichorieae'ya eklenen çok sayıda yeni takson tanımlanmıştır ve bu grup, Cassini, David Don, Christian Friedrich Lessing, A. P. De Candolle, George Bentham ve Karl August Otto Hoffmann gibi yazarlar tarafından çeşitli morfolojik karakter durumları kullanılarak farklı alt gruplara bölünmüştür.[3]

Filogeni

[değiştir | kaynağı değiştir]

Genetik analiz, Cichorieae arasındaki filogenetik ilişkilerdeki kavrayışı artırmıştır. Aşağıdaki ağaçlar hep birlikte bu içgörüleri simgelemektedir.[3]

Alt oymaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
oymak Cichorieae
 
 
 
 
 
 

alt oymak Cichoriinae

 
 

alt oymak Microseridinae

 
 
 

alt oymak Hieraciinae

 
 
 
 
 
 
 

alt oymak Crepidinae

 
 

alt oymak Chondrillinae

 
 
 

alt oymak Hypochaeridinae

 
 
 

alt oymak Hyoseridinae

 
 
 

alt oymak Lactucinae

 
 
 
 

alt oymak Scolyminae

 
 
 

alt oymak Scorzonerinae

 
 
 

alt oymak Warioniinae

 
 

Bazal alt oymaklar

[değiştir | kaynağı değiştir]
oymak Cichorieae
 
 
 
 

alt oymaklar Cichoriinae, Hieraciinae
ve Microseridinae

 
 

alt oymaklar Chondrillinae, Crepidinae,
Hyoseridinae, Hypochaeridinae ve Lactucinae

 
 
alt oymak Scolyminae
 

Gundelia tournefortii

 
 
 

Catananche

 
 
 

Scolymus

 
 

Hymenonema

 
 
 
 
 
alt oymak Scorzonerinae
 
 
 
 

Epilasia

 
 

Tragopogon

 
 
 
 

Koelpinia

 
 

Pterachaenia stewartii

 
 
 
 
 
 

Geropogon hybridus

 
 

Podospermum

 
 
 
 

Scorzonera

 
 

Takhtajaniantha pusilla

 
 
 
 
 
 

Tourneuxia

 
 

Lasiospora

 
 
 
 
alt oymak Warioniinae

Warionia saharae

 
 

Chondrillinae, Crepidinae, Hyoseridinae, Hypochaeridinae, Lactucinae

[değiştir | kaynağı değiştir]
 
 
alt oymak Hyoseridinae
 

Aposeris foetida

 
 
 

Hyoseris

 
 
 

Reichardia

 
 
 

Launaea

 
 

Sonchus

 
 
 
 
 
 
 
alt oymak Crepidinae
 
 
 

Garhadiolus

 
 
 

Lagoseriopsis

 
 
 

Heteracia szovitsii

 
 

Heteroderis pusilla

 
 
 
 
 
 

Syncalathium

 
 
 

Hololeion

 
 
 

Nabalus

 
 

Soroseris

 
 
 
 
 
 
 
 

Acanthocephalus

 
 
 

Ixeris

 
 

Taraxacum

 
 
 
 
 
 

Youngia

 
 

Crepidiastrum

 
 
 
 

Askellia

 
 
 

Crepis

 
 
 

Lagoseris

 
 
 

Rhagadiolus

 
 

Lapsana

 
 
 
 
 
 
 
 
alt oymak Chondrillinae
 
 
 

Chondrilla

 
 

Willemetia

 
 
 

Phitosia crocifolia

 
 
 
 
alt oymak Hypochaeridinae
 

Urospermum

 
 
 

Prenanthes purpurea

 
 
 

Scorzoneroides

 
 
 

Hypochaeris

 
 
 
 

Helminthotheca

 
 

Picris

 
 
 
 

Hedypnois

 
 

Leontodon

 
 
 
 
 
 
 
 
 
alt oymak Lactucinae
 

Notoseris

 
 
 

Cicerbita

 
 

Lactuca

 
 
 
 

Cichoriinae, Hieraciinae ve Microseridinae

[değiştir | kaynağı değiştir]
 
alt oymak Hieraciinae
 

Schlagintweitia

 
 
 

Andryala

 
 
 

Hieracium

 
 
 

Hispidella hispanica

 
 

Pilosella

 
 
 
 
 
 
alt oymak Cichoriinae
 
 

Phalacroseris bolanderi

 
 
 

Erythroseris

 
 

Cichorium

 
 
 
 
 

Rothmaleria granatensis

 
 
 

Arnoseris minima

 
 

Tolpis

 
 
 
 
alt oymak Microseridinae
 
 
 
 

Picrosia

 
 

Pyrrhopappus

 
 
 
 
 

Chaetadelpha wheeleri

 
 

Lygodesmia

 
 
 

Shinnersoseris rostrata

 
 
 
 
 

Krigia

 
 
 

Marshalljohnstonia gypsophila

 
 

Pinaropappus

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Agoseris

 
 

Nothocalais

 
 
 
 

Microseris

 
 

Uropappus

 
 
 
 
 
 

Atrichoseris platyphylla

 
 

Malacothrix

 
 
 
 

Munzothamnus blairii

 
 
 

Stephanomeria

 
 
 

Rafinesquia

 
 
 

Pleiacanthus spinosus

 
 

Prenanthella exigua

 
 
 
 
 
 
 
 

Glyptopleura

 
 
 
 
 

Cinslerin alfabetik listesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Acanthocephalus
  • Actites
  • Agoseris
  • Andryala
  • Anisocoma
  • Aposeris
  • Arnoseris
  • Atrichoseris
  • Calycoseris
  • Catananche
  • Cephalorrhynchus
  • Chaetadelpha
  • Chaetoseris
  • Chlorocrepis
  • Chondrilla
  • Chorisis
  • Cicerbita
  • Cichorium
  • Crepidiastrum
  • Crepis
  • Dendroseris
  • Dubyaea
  • Embergeria
  • Epilasia
  • Erythroseris[4]
  • Faberia
  • Faberiopsis
  • Garhadiolus
  • Geropogon
  • Glyptopleura
  • Gundelia
  • Hedypnois
  • Helminthotheca
  • Heteracia
  • Heteroderis
  • Hexinia
  • Hieracium
  • Hispidella
  • Hymenonema
  • Hyoseris
  • Hypochaeris
  • Ixeridium
  • Ixeris
  • Kirkianella
  • Koelpinia
  • Krigia
  • Lactuca
  • Lagedium
  • Lapsana
  • Lapsanastrum
  • Lasiospora
  • Launaea
  • Leontodon
  • Lygodesmia
  • Malacothrix
  • Marshalljohnstonia
  • Microseris
  • Mulgedium
  • Munzothamnus
  • Mycelis
  • Nabalus
  • Nothocalais
  • Notoseris
  • Paraixeris
  • Paramicrorhynchus
  • Paraprenanthes
  • Parasyncalathium
  • Phalacroseris
  • Phitosia
  • Picris
  • Pilosella
  • Pinaropappus
  • Pleiacanthus
  • Podospermum
  • Prenanthella
  • Prenanthes
  • Pterachaenia
  • Pterocypsela
  • Pyrrhopappus
  • Rafinesquia
  • Reichardia
  • Rhagadiolus
  • Rothmaleria
  • Scariola
  • Scolymus
  • Scorzonera
  • Scorzoneroides
  • Shinnersoseris
  • Sonchus
  • Soroseris
  • Stebbinsia
  • Stebbinsoseris
  • Stenoseris
  • Stephanomeria
  • Steptorhamphus
  • Syncalathium
  • Takhtajaniantha
  • Taraxacum
  • Thamnoseris
  • Tolpis
  • Tourneuxia
  • Tragopogon
  • Uropappus
  • Urospermum
  • Warionia
  • Willemetia
  • Youngia

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ ICN (Hand, R., Kilian, N. & Raab-Straube, E. von; general editors) 2009- (continuously updated): International Cichorieae Network: Cichorieae Portal. Published on the Internet at http://wp6-cichorieae.e-taxonomy.eu/portal/ 22 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; accessed 5 Nov 2010
  2. ^ Flora of North America Editorial Committee (from 1993), (Ed.) (2006). "Cichorieae". Flora of North America. 19. New York/Oxford: Oxford University Press. s. 214. 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020. 
  3. ^ a b c d Susanna, A.; Stuessy, T. E.; Bayer, R.J. ((Ed.)). "24. Cichorieae" (PDF). Systematics, evolution and biogeography of Compositae. Viyana: International Association for Plant Taxonomy. Erişim tarihi: 18 Kasım 2016.  |ad= eksik (yardım)
  4. ^ Kilian, N.; Gemeinholzer, B. (2007). "Studies in the Compositae of the Arabian Peninsula and Socotra – 7. Erythroseris, a new genus and the previously unknown sister group of Cichorium (Cichorieae subtribe Cichoriinae)". Willdenowia. 37: 283-296. doi:10.3372/wi.37.37117. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi9 Haziran 2008. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Cichorieae ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
  • Uluslararası Cichorieae Ağı 23 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cichorieae&oldid=35732761" sayfasından alınmıştır
Kategori:
  • Cichorieae
Gizli kategoriler:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • KB1 hataları: yazar veya editörü eksik
  • Commons kategori bağlantısı Vikiveri'de tanımlı olan sayfalar
  • Sayfa en son 20.20, 27 Temmuz 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Cichorieae
Konu ekle