IC 342/Maffei Grubu
| IC 342/Maffei Grubu | |
|---|---|
 Grubun en parlak üyesi IC 342. | |
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |
| Takımyıldız | Kraliçe/Zürafa/Kahraman |
| Sağ açıklık (α) | 03sa 48d 42,5s[1] |
| Dik açıklık (δ) | +68° 00′ 50″[1] |
| En parlak üye | IC 342 |
| Galaksi sayısı | 16[2] |
| Özellikler | |
| Kırmızıya kayma (z) | 0,000570 ± 0,000017[1] |
| Dikey hız () | (171 ± 5) km/s[1] |
| Uzaklık | 3,58 Mly (1,1 Mpc)[1] |
| Katalog belirtmeleri | |
| IC 342 Group • Maffei 1 Group • LGG 104 | |
IC 342/Maffei Grubu (IC 342 Grubu ya da Maffei 1 Grubu olarak da bilinir), Yerel Grup'a komşu olan bir veya iki gökada grubundan oluşur. Üye gökadalar, çoğunlukla gruptaki en parlak iki gökada olan IC 342 veya Maffei 1 etrafında yoğunlaşmıştır.[2] Bu grup, Başak Süperkümesi'nin bir parçasıdır.[3] Ancak son zamanlarda yapılan çalışmalar, bu iki alt grubun birbiriyle ilişkisiz olduğunu ortaya koymuştur. IC 342 grubu Samanyolu'na en yakın gökada grubu iken, Maffei 1 grubunun uzaklığı bunun birkaç katıdır ve kütleçekimsel olarak IC 342 grubuna bağlı değildir.[4][5]
Üyeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki tablolarda, I. D. Karachentsev tarafından IC 342/Maffei 1 Grubu ile ilişkili olarak tanımlanan gökadalar listelenmektedir.[2][6] Karachentsev'in bu grubu IC 342 ve Maffei 1 merkezli iki alt gruba ayırdığı unutulmamalıdır.
| İsim | Tip[7] | S.A. (J2000)[7] | Yük. (J2000)[7] | Kırmızıya kayma (km/s)[7] | Görünür büyüklük[7] |
|---|---|---|---|---|---|
| Camelopardalis A | Irr | 04sa 26d 16.3s | +72° 48′ 21″ | -46 ± 1 | 14,8 |
| Camelopardalis B | Irr | 04sa 53d 07.1s | +67° 05′ 57″ | 77 | 16,1 |
| IC 342 | SAB(rs)cd | 03sa 46d 48.5s | +68° 05′ 46″ | 31 ± 3 | 9,1 |
| KK 35 | Irr | 03sa 45d 12.6s | +67° 51′ 51″ | 105 ± 1 | 17,2 |
| KKH 22[6] | dSph | 03sa 44d 56.6s | +72° 03′ 52″ | 30 ± 10 | 15,3 |
| NGC 1560 | SA(s)d | 04sa 32d 49.1s | +71° 52′ 59″ | -36 ± 5 | 12,2 |
| NGC 1569 | Sbrst | 04sa 30d 49.1s | +64° 50′ 52,6″ | -104 ± 4 | 11,2 |
| UGCA 86 | Im | 03sa 59d 50.5s | +67° 08′ 37″ | 67 ± 4 | 13,5 |
| UGCA 92 | Im | 04sa 32d 04.9s | +63° 36′ 49.0″ | -99 ± 5 | 13,8 |
| UGCA 105 | Im | 05sa 14d 15.3s | +62° 34′ 48″ | 111 ± 5 | 13,9 |
| İsim | Tip[7] | S.A. (J2000)[7] | Yük. (J2000)[7] | Kırmızıya kayma (km/s)[7] | Görünür büyüklük[7] |
|---|---|---|---|---|---|
| Dwingeloo 1 | SB(s)cd | 02sa 56d 51.9s | +58° 54′ 42″ | 110 | 8,3 |
| Dwingeloo 2 | Im | 02sa 54d 08.5s | +59° 00′ 19″ | 94 ± 1 | 20,5 |
| KKH 11 | dE | 02sa 24d 34.2s | +56° 00′ 43″ | 310 | 16,2 |
| KKH 12 | Irr | 02sa 27d 26.9s | +57° 29′ 16″ | 70 | 17,8 |
| Maffei 1 | S0 pec | 02sa 36d 35.4s | +59° 39′ 19″ | 13 ± 22 | 11,4 |
| Maffei 2 | SAB(rs)bc | 02sa 41d 55.1s | +59° 36′ 15″ | -17 ± 5 | 16,0 |
| MB 1 | SAB(s)d | 02sa 35d 36.5s | +59° 22′ 43″ | 190 ± 1 | 20,5 |
| MB 3 | dSph | 02sa 55d 42.7s | +58° 51′ 37″ | 59 ± 1 | 17,33 |
Ayrıca, KKH 37, IC 342 Alt Grubu'nun; KKH 6 ise Maffei 1 Alt Grubu'nun olası bir üyesi olarak listelenmiştir.[2]
Ön plandaki toz engeli
[değiştir | kaynağı değiştir]Grup, Dünya'dan bakıldığında Samanyolu düzlemine yakın bir bölge olan Kaçınma bölgesi'nde yer alır. Bu nedenle, gökadaların birçoğundan gelen ışık, Samanyolu içindeki tozun neden olduğu sönümlenmeden ciddi şekilde etkilenir. Bu durum, grup üzerindeki gözlemsel çalışmaları önemli ölçüde zorlaştırmaktadır. Tozun neden olduğu sönümlenme miktarındaki belirsizlikler, gökadaların ışıma gücü, uzaklığı ve bunlarla ilişkili diğer niceliklerin ölçümlerini de doğrudan etkilemektedir.[2][8]
Ayrıca, grup içindeki gökadaların tarihsel süreç içerisinde tanımlanması da zor olmuştur. Gökadaların birçoğu ancak 20. yüzyılın sonlarında geliştirilen astronomik aletler kullanılarak keşfedilebilmiştir. Örneğin Maffei 1 ve Maffei 2, ancak 1968 yılında bölgenin kızılötesi fotoğrafik görüntüleri kullanılarak keşfedilmiştir.[9] Dahası, IC 342 veya Maffei 1 yakınındaki bazı cisimlerin, grupla ilişkili gökadalar mı yoksa yalnızca gökada gibi görünen Samanyolu içindeki dağınık ön plan cisimleri mi olduğunu belirlemek zordur. Örneğin, bir zamanlar IC 342/Maffei Grubu'ndaki cüce gökadalar olduğu düşünülen MB 2 ve Camelopardalis C'nin, günümüzde Samanyolu içinde yer alan cisimler olduğu bilinmektedir.[10]
Grubun oluşumu ve Yerel Grup ile olası etkileşimler
[değiştir | kaynağı değiştir]IC 342/Maffei Grubu ile Yerel Grup fiziksel olarak birbirine yakın konumda olduğundan, bu iki grubun gökada oluşumunun erken evrelerinde birbirlerinin evrimini etkilemiş olabileceği düşünülmektedir. M. J. Valtonen ve çalışma arkadaşlarının ölçtüğü hız ve uzaklıkların analizi, IC 342 ve Maffei 1'in evrenin genişlemesiyle açıklanabilecek hızdan daha yüksek bir hızla hareket ettiğini ortaya koymuştur. Bu yüzden, iki grubun oluşumunun ilk aşamalarında Andromeda Gökadası ile yaşanan şiddetli bir kütleçekimsel etkileşimin ardından IC 342 ve Maffei 1'in Yerel Grup'tan dışarı fırlatıldığını ileri sürmüşlerdir.[11]
Ancak bu yorumun doğruluğu, büyük ölçüde Samanyolu'ndaki yıldızlararası tozun neden olduğu sönümlenme derecesinin ne kadar hassas tespit edildiğine dayanan uzaklık ölçümlerine bağlıdır. Yakın zamanda yapılan gözlemler, önceden tozun neden olduğu sönümlenme etkisinin abartıldığını, bunun bir sonucu olarak da gökadaların uzaklıklarının olduğundan daha az hesaplandığını ortaya koymuştur.[8][12] Eğer bu yeni ve daha büyük uzaklık ölçümleri doğruysa, IC 342/Maffei Grubu'ndaki gökadaların hızı evrenin genişlemesiyle tamamen uyumlu görünmekte ve bu durum, gruplar arasında geçmişte bir çarpışma yaşandığı senaryosunu olasılık dışı bırakmaktadır.[12]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e "NED results for object IC 0342 GROUP". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. 28 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2025.
- ^ a b c d e I. D. Karachentsev (2005). "The Local Group and Other Neighboring Galaxy Groups". Astronomical Journal. Cilt 129. ss. 178-188. doi:10.1086/426368. 21 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi11 Şubat 2009.
- ^ R. B. Tully (1982). "The Local Supercluster". Astrophysical Journal. 257: 389-422. Bibcode:1982ApJ...257..389T. doi:10.1086/159999
.
- ^ Tikhonov, N. A.; Galazutdinova, O. A. (2018). "Does the IC 342/Maffei Galaxy Group Really Exist?". Astrophysical Bulletin. 73 (3): 279-292. Bibcode:2018AstBu..73..279T. doi:10.1134/S1990341318030021.
- ^ Anand, Gagandeep S.; Tully, R. Brent; Rizzi, Luca; Karachentsev, Igor D. (2019). "The Distance and Motion of the Maffei Group". The Astrophysical Journal. 872 (1): L4. arXiv:1901.05981 . Bibcode:2019ApJ...872L...4A. doi:10.3847/2041-8213/aafee6 .
- ^ a b Karachentsev, Igor D.; Makarova, Lidia N.; Brent Tully, R.; Anand, Gagandeep S.; Rizzi, Luca; Shaya, Edward J.; Afanasiev, Viktor L. (2020). "KKH 22, the first dwarf spheroidal satellite of IC 342". Astronomy & Astrophysics. 638: A111. arXiv:2005.03132 . Bibcode:2020A&A...638A.111K. doi:10.1051/0004-6361/202037993.
- ^ a b c d e f g h i j "NASA/IPAC Extragalactic Database". Çeşitli gökadalar için sonuçlar. 13 Ekim 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2025.
- ^ a b R. J. Buta; M. L. McCall (1999). "The IC 342/Maffei Group Revealed". Astrophysical Journal Supplement Series. 124 (1): 33-93. Bibcode:1999ApJS..124...33B. doi:10.1086/313255 .
- ^ P. Maffei (1968). "Infrared Object in the Region of IC 1895". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 80 (476): 618-621. Bibcode:1968PASP...80..618M. doi:10.1086/128698 .
- ^ I. D. Karachentsev; M. E. Sharina; A. E. Dolphin; E. K. Grebel (2003). "Distances to nearby galaxies around IC 342". Astronomy and Astrophysics. 408 (1): 111-118. Bibcode:2003A&A...408..111K. doi:10.1051/0004-6361:20030912 .
- ^ M. J. Valtonen; G. G. Byrd; M. L. McCall; K. A. Innanen (1993). "A revised history of the Local Group and a generalized method of timing". Astronomical Journal. 105: 886-893. Bibcode:1993AJ....105..886V. doi:10.1086/116480.
- ^ a b R. L. Fingerhut; H. Lee; M. L. McCall; M. G. Richer (2007). "The Extinction and Distance of Maffei 2 and a New View of the IC 342/Maffei Group". Astrophysical Journal. 655 (2): 814-830. arXiv:astro-ph/0610044 . Bibcode:2007ApJ...655..814F. doi:10.1086/509862.
