Marcus Antonius
| Marcus Antonius | |
|---|---|
 | |
| Doğum | İÖ 83  Roma (Antik Roma) |
| Ölüm | 01 Ağustos 0030 (-53 yaşında) İskenderiye (Ptolemaios Krallığı) |
| Evlilikler | Fadia, Antonia Hybrida Minor, Fulvia, Küçük Octavia, VII. Kleopatra |
| Çocuk(lar) | Antonia, Marcus Antonius Antyllus, Iullus Antonius, Kleopatra Selene II, Aleksandros Helios, Yaşlı Antonia, Antonia, Ptolemaios Filadelfos |
| Ebeveyn(ler) | |
| Kardeşi | Antonia, Gaius Antonius, Lucius Antonius |
| Çalışılan pozisyon | ancient Roman senator (Bilinmeyen–Bilinmeyen), Konsül (İÖ 44 – İÖ 44) |
Marcus Antonius (14 Ocak MÖ 83[1][2] - 1 Ağustos MÖ 30), İngilizce bilinen adıyla Mark Antonius, Roma Cumhuriyeti'nin anayasal bir cumhuriyetten otokratik Roma İmparatorluğu'na dönüşmesinde kritik bir rol oynayan Romalı siyasetçi ve generaldi.
Antonius, Jül Sezar'ın akrabası ve destekçisiydi ve Galya'nın fethi ve Sezar'ın iç savaşı sırasında onun generallerinden biri olarak görev yaptı. Sezar, Yunanistan, Kuzey Afrika ve İspanya'daki siyasi rakiplerini ortadan kaldırırken Antonius İtalya'nın yöneticisi olarak atandı. MÖ 44 yılında Sezar'ın öldürülmesinden sonra Antonius, Sezar'ın generallerinden bir diğeri olan Lepidus ve Sezar'ın büyük yeğeni ve evlatlık oğlu Octavian ile güçlerini birleştirerek tarihçiler tarafından İkinci Triumvirlik olarak bilinen üç kişilik bir diktatörlük kurdu. Triumvirler, Sezar'ın katilleri Liberatores'i MÖ 42'de Filippi Savaşı'nda yendi ve Cumhuriyet'in yönetimini kendi aralarında paylaştı. Antonius'a, o zamanlar VII. Kleopatra tarafından yönetilen Mısır'ın müşteri krallığı da dâhil olmak üzere Roma'nın doğu eyaletleri verildi ve Roma'nın Partlara karşı savaşını yönetti.
Triumvirler arasındaki ilişkiler, çeşitli üyelerin daha fazla siyasi güç arayışına girmesiyle gerildi. Antonius ve Octavian arasındaki iç savaş, MÖ 40 yılında Antonius'un Octavian'ın kız kardeşi Octavia ile evlenmesiyle önlendi. Bu evliliğe rağmen Antonius, kendisine üç çocuk doğuran Kleopatra ile aşk yaşamaya devam etti ve bu durum Antonius'un Octavian ile ilişkilerini daha da gerginleştirdi. Lepidus, MÖ 36'da birlikten ihraç edildi ve MÖ 33'te Antonius ve Octavian arasındaki anlaşmazlıklar kalan Triumvirler arasında bir bölünmeye neden oldu. Devam eden düşmanlıkları MÖ 31'de Octavianus'un cumhuriyeti Kleopatra'ya savaş ilan etmeye ve Antonius'u hain ilan etmeye teşvik etmesiyle iç savaşa dönüştü. Aynı yılın ilerleyen günlerinde Antonius, Octavian'ın kuvvetleri tarafından Aktium Savaşı'nda yenilgiye uğratıldı. Antonius ve Kleopatra Mısır'a kaçtı ve İskenderiye Savaşı'nda tekrar yenilgiye uğrayınca intihar ettiler.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]MÖ 54'te Jül Sezar'ın Galya'daki ordusuna katılmasıyla başarılı askerlik hayatı başlamıştır.
Sezar'ın MÖ 44 yılında öldürülmesinin ardından ertesi yıl Marcus Antonius, Octavius ve Marcus Aemilius Lepidus'la birlikte güç birliğine giderek 2. Triumvirlik olarak bilinen askeri diktatörlüğü oluşturdu. Roma hakimiyeti altında bulunan toprakların paylaştırıldığı bu ittifakta Marcus Antonius, Mısır da dahil olmak üzere doğu bölgesinin kontrolünü aldı.
Tarsus'a gelerek Mısır Kraliçesi Kleopatra VII ile ittifak yaptı. Kleopatra'nın maksadı kaybettiği toprakları geri almak, Antonius'unki ise hem doğudaki iktidarını sürdürebilmek hem de Partlara karşı yapacağı askeri harcamalar için Mısır'ın zengin kaynaklarından yararlanmaktı. Bu maksatla Antonius, Kleopatra'yı Tarsus'a davet etti. Muhteşem gemisiyle Tarsus limanına gelen Kleopatra Antonius ile 7 yıl sürecek renkli, romantik ve ihtiraslı bir beraberlik yaşadı. Kleopatra'nın Tarsus'a giriş yaptığı kapının adı "Kleopatra Kapısı" olarak değiştirilmiştir.
Tarihçi Plinius, "Kleopatra'nın tacından çıkardığı bir çiçekle Antonius'a şarap sunduğunu" yazar. "Romalı hükümdarın tam kadehi dudaklarına götürdüğü sırada Kleopatra'nın ona engel olduğunu ve 'Seni öldürebilirdim' dediğini, çünkü çiçeğin yapraklarına zehir sürmüş olduğunu" söyler.
Yenilgi ve Ölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Ancak Antonius'un Kleopatra ile ittifakı ve doğu eyaletlerine giderek daha fazla odaklanması Octavianus ile arasının açılmasına neden oldu. MÖ 31'de ikisi Actium'da bir deniz savaşına girişti ve Antonius burada yenilerek Mısır'a kaçmak zorunda kaldı. Antonius ve Kleopatra, Octavianus'un ordusu tarafından yenilgiye uğratıldıktan sonra MÖ 30 yılında intihar ettiler.[3]
Miras
[değiştir | kaynağı değiştir]Markus Antonius Roma tarihinde karizmatik ve güçlü bir figür olarak hatırlanır. Askeri cesareti ve stratejik ittifaklar kurma becerisiyle tanınmıştır. Ayrıca Kleopatra ile yaşadığı ve çok sayıda oyun, kitap ve filme konu olan romantik ilişkisi ile de hatırlanmaktadır.
Yenilgisine ve ölümüne rağmen Antonius'un Roma dünyası üzerinde kalıcı bir etkisi olmuş ve Roma Cumhuriyeti'nden Roma İmparatorluğu'na geçişte etkili olmuştur. Askeri becerisi, siyasi zekâsı ve dramatik yaşam öyküsüyle tarihte etkileyici bir figür olmaya devam etmektedir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Plutarch, Life of Antony 86.5. 10 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Suerbaum 1980, 327–34.
- ^ a b LLC, Clever Prototypes. "Marcus Antonius | Mark Antony Biography". Storyboard That (İngilizce). 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2023.