Mazhar Osman Usman
Mazhar Osman | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 5 Mayıs 1884 Sofulu, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 31 Ağustos 1951 (67 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Doktor, psikiyatrist, nörolog |
Mazhar Osman (5 Mayıs 1884, Sofulu - 31 Ağustos 1951, İstanbul), ruh ve sinir hastalıkları uzmanı ve Türkiye'de ilk modern ruh sağlığı hastanesini kuran Türk hekimdir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1904 yılında "Askeri Tıbbiye" okulunu, Yüzbaşı rütbesiyle bitirerek doktor olan Mazhar Osman, "Gülhane Askeri Hastanesi Akliye Servisi"nde öğretmen yardımcılığına başladı. 1909 ve 1911 yıllarında eğitim amaçlı iki kez Almanya’ya gitti. Münih’te modern psikiyatrinin en önemli isimlerinden olan Alzheimer ve Kraepelin ile, Berlin’de ise Ziehen ile çalıştı.[1] Tekrar Gülhane'ye döndü, 1914'te Haseki'deki "Akıl Hastalıkları Müşahedehanesi'nin başhekimi ve müdürü oldu.[2]
Daha sonra "Haydarpaşa Askeri Hastanesi" Akliye ve Asabiye Mütehassıslığı'na getirildi. Mazhar Osman, Bakırköy'de bulunan ve terk edilmiş bir kışla olan Reşadiye Kışlası'nın bulunduğu araziyi devletten talep etti. Dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Başbakanı İsmet İnönü ve İçişleri Bakanı Refik Saydam'ın onayı ile 1924 yılında başlayan süreç, 15 Haziran 1927 tarihinde Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi'nin kurulmasıyla tamamlandı. Mazhar Osman, hastanede uzun süre Başhekimlik görevinde bulundu.[2] 1933'te İstanbul Üniversitesi Psikiyatri Kliniği'ne Ordinaryüs Profesör olarak atandı. 1941'de Başhekimlik görevini bıraktı ve emekliye ayrıldığı 1951'e kadar öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürdü.
Türk Nöro-psikiyatri Cemiyeti'nin yanı sıra; İçki İle Mücadele Cemiyeti gibi sağlık derneklerinin kurucusu olan Mazhar Osman, Sinir Hastalıkları (1935-1936, 2 cilt), Keyif Veren Zehirler (1934) gibi çeşitli mesleki eserler yazdı. Hamburg Akıl Hastalıkları Derneği, Fransız Nöroloji Derneği ve New York Nöroloji Akademisi gibi yabancı sağlık kuruluşlarının onur üyeliklerine seçildi. Türkiye'de ilk kez seroloji, nöro-patoloji ve deneysel psikoloji laboratuvarları oluşturulmasında önemli rol oynadı.
1951 yılında öldü. Mezarı Zincirlikuyu Mezarlığı'ndadır.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tabâbet-i Rûhiyye (İstanbul, 1325-1326)[3]
- Spiritizma Aleyhinde (İstanbul, 1326)
- Bîmarhânelerin İdaresi Hakkında Nesâyih (İstanbul, 1330)
- Sıhhî Hitâbeler (İstanbul, 1331-1333)
- Torlakyan Davası (İstanbul, 1337)
- Zâtü'd-dimâği istilâî: Uyku Hastalığı Salgını (İstanbul, 1925)
- Keyif Veren Zehirler (İstanbul, 1925)
- Sinir Hastalıkları (İstanbul, 1926)
- Akıl Hastalıkları (İstanbul, 1928)
- Akıl Hastaları (İstanbul, 1929)
- Sıhhat Almanakı (İstanbul, 1933)
- Öjenik, İğdiş, Kısır (İstanbul, 1935)
- Serirî Cepheden Alkolizm (İstanbul, 1935)
- Konferanslarım: Medikal Paramedikal (İstanbul, 1941)
- Lepra ile Mücadele (İstanbul, 1941)
- Psychiatria (İstanbul, 1947)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Artvinli F. "Mecnuna ne urulur, ne sövülür!": Mazhar Osman ve yönetilemeyen bimarhaneler. Osmanlı Bilimi Araştırmaları. 2017;19(1):13-42.
- ^ a b Bambaşka Bakırköy Gazetesi, Sayı: 5, Şubat 2009, sf. 16
- ^ "USMAN, Mazhar Osman". TDV İslâm Ansiklopedisi. 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
