Kalimba
Kalimba (Mbira), Zimbabve'de doğmuş bir müzik aletidir.
Kademeli olarak yerleştirilen metal parçaların oturduğu tahtadan bir taban şeklindedir. Kalimba, birden çok isimle tanınmakla birlikte, en yaygın olan iki adından biri de Mbira`dır. Ayrıca 1960'ların sonu ile 1970'lerin başında Likembe, mbila,mbira huru, mbira njari, mbira nyunga nyunga, nhare, matepe ve njari, sansu, zanzu, karimbao, marimba, karimba, kalimba, oko, ubo, sanza gibi isimler de kullanılmıştır. Anglo dünyasında "Başparmak piyanosu" olarak da bilinmektedir.
Kalimba'nın Doğu Afrika ya da Güney Afrika'da birçok çeşidine rastlanmakla birlikte, 1900'lerin başında Nijerya'nın güneydoğu kesimindeki Nsukka bölgesindeki Okpuje'de kullanıldığı bilinmektedir. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Zimbabwe'de genellikle dinî törenlerde, düğünlerde ve diğer sosyal toplantılarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Etnomüzikolog Hugh Tracey tarafından 1950'lerden itibaren Güney Afrika'dan ihraç edildi ve bu enstrüman Afrika'nın dışında da yaygınlaştırıldı.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]İdiofon ve lamellofonlar sınıfına giren Kalimba da diğerleri gibi binlerce yıl önce Afrika'dan dünyaya yaygınlaştırılmıştır. İlk zamanlar "dilleri" bambu parçalardan yapılmasına karşın, yıllar geçtikçe bu, metal aksamlara dönüşmüştür. 1300 yıl önce Batı Afrika kıyılarında Zambezi Nehri kıyılarında görülmüş,[1] Mozambik ve Zimbabve'de yerli gruplar arasında yaygınlaşarak popüler hâle gelmiştir.[2]
Ses örneği
[değiştir | kaynağı değiştir]- Saungweme (Düz tonda 7 nota).
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yüzüklerin Efendisi melodisinin çalınması 18 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kubik, Gerhard (1998) Kalimba—Nsansi—Mbira. Lamellophone in Afrika. With CD. Berlin: Museum für Völkerkunde
- ^ Falola, Toyin (2000). African Cultures and Societies Before 1885. Durham, North Carolina: Carolina Academic Press. ss. 274-275. ISBN 0-89089-769-7.
