Milletvekili

Milletvekili, parlamenter, mebus ya da saylav bir parlamentoda oy verenleri temsil eden kişidir. Birçok ülkede bulunan bikameral sistem gereği; parlamento üyelerine değişik isimler verilebilmektedir. Örneğin; senato bulunan sistemlerde seçilen kişi; senatör olarak tanımlanabilmektedir. Parlamenter bağımsız olabileceği gibi sıklıkla görüldüğü üzere bir siyasi partiye bağlı da olabilir. Ülkenin parlamento sistemine ve yürürlükteki mevzuatına göre seçme ve seçilme kuralları ile milletvekilinin görev ve sorumlulukları değişiklik gösterebilir.

Westminster sistemi

Westminster sistemi, hükûmet modelinin Birleşik Krallık siyaseti tarafından uygulanması sonucu şekillenen bir demokratik parlamenter sistemdir. Bu sebeple ismini Birleşik Krallık Parlamentosu'nun konuşlandığı Westminster Sarayı'ndan almıştır.

Avustralya

Avustralya Parlamentosu'nda parlamento üyesi, senato veya temsilciler meclisi üyesini tanımlar. Avustralya Parlamentosu federal parlamentodur (The Parliament of the Commonwealth). Parlamento üyeleri; İngilizce Member of Parliament (Parlamento üyesi) kelimesinin kısaltması olarak MP kelimesini isimlerinden sonra kullanır. (Örneğin; John McCallahan, MP.) Senato üyeleri ise senatör sıfatını kullanır.

Bangladeş

Jatiyo Sangshad adlı ulusal meclisin üyeleri milletvekili sayılır. Her 5 yılda bir yapılan seçimle seçilen 350 parlamento üyelesinin 50 tanesi kadınlar için rezerve edilir.

Birleşik Krallık

Daha fazla bilgi: Birleşik Krallık Parlamentosu

Hindistan

Daha fazla bilgi: Hindistan Parlamentosu

İrlanda

Alt meclislere seçilenlere deputy, senatoya seçilenlere senatör denir.

Jamaika

Çift meclisli sistemin üyeleri 5 yıllığına seçilir.

Kanada

Birleşik Krallık parlamento sisteminin yerleştiği Kanada'da alt meclis üyelerine parlamento üyeleri, üst meclis senato üyelerine senatör denir. Senatörler 75 yaşına ulaştığında emekliliğe sevkedilirler.

Kenya

349 milletvekilinin 290 tanesi Kenya'nın şehirlerinden temsilen seçilir. 47 tane kadın vekil ise illeri temsilen seçilir. 12 üye ise temsilciler tarafından seçilir.

Malezya

Çift meclisli Malezya parlamentosu üyelerine Ahli Parlimen denir. Daha önceleri milletvekili anlamında wakil rakyat denilmiştir.

Malta

Malta Parlamentosu çift meclislidir ve 69 milletvekilinden oluşur.

Nauru

Nauru Parlamentosu üyeleri 3 yıllığına seçilir ve 18 kişiden oluşmaktadır. Milletvekilleri Nauru Başkanı'nı seçer.

Pakistan

Çift meclisli Pakistan Ulusal Asamblesi'nin 342 üyesinin 272 tanesi doğrudan seçilir. Kalan 70 tanesi kadınlara ve çeşitli azınlıklara ayrılır. Bir siyasi partinin üstünlük kurması için 172 sandalyeye ulaşması gereklidir.

Singapur

Singapur parlamentosu üyelerinin bir kısmının siyasi partiye bağlı olmaması gerekir.

Sri Lanka

Çift meclisli Sri Lanka parlamentosunun 225 üyesi bulunur. Birleşik Krallık parlamentosu örnek alınarak dizayn edilmiştir. 18 Yaşını dolduran herkes aday olabilir.

Yeni Zelanda

Parlamentonun 120 üyesi 3 yıllığına seçilir. 69 tanesi yerel Maori halkına ayrılmıştır.

Zimbabve

Çift meclisli sistemde parlamenterler ile senatörler 5 yıllığına seçilirler.

Diğer sistemler

Westminister sistemini benimsemeyen ülkeler özgün sistemleri ve adlandırmaları ile parlamenter demokrasiyi uygulamaktadır. Parlamento üyesi her ülkede değişik isimlerle tanımlanabilmektedir. Tek meclislilik mümkündür.

Afganistan

Çift meclisli sistemde Wolesi Jirga denilen halk meclisinin 249 üyesi bulunur. Mesherano Jirga denilen yaşlılar meclisinin ise 102 üyesi olup, 34 tanesi bölge konseylerince 3 yıllığına, 34 tanesi eyalet konseylerince 4 yıllığına, 34 tanesi ise Başkan tarafından 5 yıllığına seçilirler. Milletvekilleri içinde kadın kontenjanı bulunur.

Almanya

Daha fazla bilgi: Almanya Federal Meclisi

Almanya'da da diyet meclisi vardır. 16 federal eyaletin temsil edilmesi eski Prusya Lordlar Kamarası'na benzer ve bunlar halk tarafından seçilmezler.

Avusturya

Avusturya Parlamentosu çift meclislidir. Bunlar Ulusal Konsül ve Federal Konsül'dür. Konsül üyeleri bölgesel diyet meclislerince seçilirler.

Bulgaristan

Daha fazla bilgi: Ulusal Meclis (Bulgaristan)

Filipinler

Daha fazla bilgi: Batasang Pambansa

Hollanda

Çift meclisli Hollanda'da Temsilciler Meclisinin 150 üyesi 4 yıllığına halk tarafından seçilir. Senatonun 75 tane olan üyeleri ise doğrudan halk tarafından seçilmezler. Karayiplerde bulunanlar gibi özel yerleşim yerleri için kontenjan bulundurulur.

İtalya

Daha fazla bilgi: İtalya Parlamentosu

İspanya

Daha fazla bilgi: Cortes Generales

İsrail

Daha fazla bilgi: Knesset

İsveç

4 yıllığına halk tarafından 349 milletvekili seçilir. Bir siyasi parti tarafından aday gösterilen 18 yaşını doldurmuş İsveç vatandaşları milletvekili olabilir. Tek meclislidir.

İzlanda

Daha fazla bilgi: Alþingi

Kamboçya

Kamboçya'nın 123 parlamenteri vardır. Üyeler 5 yıllığına seçilir.

Lübnan

Lübnan parlamentosunun 128 üyesi vardır. Üyelere Naib meclise Meclis an Nuvvab denir.

Kuzey Makedonya

120 üyeli mecliste milletvekillerine Pratenik denir.

Norveç

Parlamentoya Stortinget, parlamentere stortingsrepresentanter denir.

Polonya

Çift meclisli Polonya'da alt meclise Sejm denir. 460 üyesi vardır.

Portekiz

Daha fazla bilgi: Assembleia da República

Parlamentoya deputado denir.

Tayland

650 parlamenterin 500'ü meclis üyesi 150'si senatördür.

Türkiye

Daha fazla bilgi: Türkiye Büyük Millet Meclisi

Tek meclisli sistemde 600 üye halk tarafından beş yıllığına seçilir.

Ukrayna

Tek meclisli sistemde 450 üye halk tarafından seçilir.

Ayrıca bakınız

• Parlamenter sistem