Mukaddimetü'l-Edeb
Mukaddimetü'l Edeb (Arapça: مقدّمة الأدب), Orta Türkçe döneminde, 12. yüzyılda Zemahşerî tarafından Arapça öğrenmek isteyen Harezmşahlar Devleti hükümdarı için yazılmış sözlüktür. Sözlük; isimler, fiiller, harfler, ad çekimi ve fiil çekimi olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Arapça metnin altında, büyük bir kısmı Türkçe (büyük ihtimalle Harezm Türkçesi) olmak üzere çeşitli dillerde satır altı tercümeler de mevcuttur.[1]
Mukaddimetü'l Edeb; Arapça, Farsça ve Orta Türkçe söz varlığı bakımından oldukça zengindir; Mâverâünnehir ve çevresindeki Türk lehçelerinin bazı eski kelimelerini de içermektedir.[2] Mukaddimetü'l Edeb'in günümüze ulaşan en eski baskıları 13-15. yüzyıllara tarihlenmektedir. Sözlük pek çok dile çevrilmiş ve birçok dilde neşredilmiştir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ersoy, Gülser. "Mukaddimetü'l-Edeb'in Harezm Türkçesine Satır Altı Çevirili Bilinmeyen Bazı Nüshaları". 9. Milletlerarası Türkoloji Kongresi Bildiriler Kitabı. doi:10.26650/PB/AA10AA14.2023.001.034.
- ^ Ersoy, Gülser (2022). "Mukaddimetü'l-Edeb'in Hem Doğu Türkçesine Hem Batı Türkçesine Satır Altı Çevrili Bir Nüshası Üzerine". 6 (2). Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi: 922-934. 31 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi19 Temmuz 2024.
- ^ Yüce, Nuri. "MUKADDİMETÜ'l-EDEB". islamansiklopedi.org.tr. TDV İslam Ansiklopedisi. 13 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.