M109 Grubu
| M109 Grubu | |
|---|---|
 Büyük Ayı Grupları'nı gösteren harita. Kaynak: Richard Powell | |
| Gözlem verisi (Dönem J2000) | |
| Takımyıldız | Büyük Ayı |
| Sağ açıklık (α) | 11sa 55d [1][2] |
| Dik açıklık (δ) | +51° 20′[1][2] |
| En parlak üye | Messier 109[1][2] |
| Galaksi sayısı | 41-58[1][2][3] |
| Katalog belirtmeleri | |
| NGC 3992 Grubu, LGG 258,[1] NOGG H 547,[2] NOGG P1 588,[2] NOGG P2 597[2] | |
M109 Grubu, Büyük Ayı Grupları (ayrıca NGC 3992 Grubu olarak da bilinir) Başak kümesi'nin bir kenarında, uzayda 20 milyon ışıkyılı büyüklüğünde bir alana yayılan, büyük bir sarmal gökada çıkıntısıdır. Muhtemelen burada iki ana grup bulunmaktadır; Büyükayı Kuzey (NGC 3631, 3953 ve M109 çevresi) ve Büyükayı Güney (NGC 3726, 3938 ve 4051 çevresi).
Büyükayı Grupları, kuzey yarımkürede yer alan, diğerlerinden çok farklı bir gökadalar kuşağıdır. Başak Kümesi'nin sıkışık ortamından farklı olarak, buradaki önemli gökadaların çoğunluğu sarmal gökadalardır. Bu gökadalar kuşağı genellikle Büyükayı Kuzey ve Büyükayı Güney olmak üzere iki ayrı gruba ayrılır. Ancak ortada bu iki grubu birbirinden ayıran gerçek bir sınır yoktur ve her iki gruptaki gökadalar bizden aşağı yukarı aynı uzaklıktadırlar. Daha yakında bulunan Köpekler II Grubu da gökyüzünün bu bölgesindedir ve Büyükayı Güney Grubu'nun yanında bulunur.
Büyükayı kuzey grubu
[değiştir | kaynağı değiştir]
Oldukça keyfi bir sınır olan 50 derecenin kuzeyinde yer alır. Burada büyük eliptik (oval) gökadalar yoktur, büyük gökadaların çoğunluğu sarmaldır. NGC 3631, NGC 3953 ve NGC 4088, grubun en parlak sarmal gökadalarından üçüdür. M109, gruptaki en parlak gökadalardan biridir. Messier Kataloğu'nda gruptan 39 gökada yer alır ve bu gökada büyük bir ihtimalle katalogda Samanyolu'na en çok benzeyen gökadadır.
Büyükayı güney grubu
[değiştir | kaynağı değiştir]
50 derecenin güneyinde yer alır ve Büyükayı Kuzey Grubu'nda olduğu gibi, buradaki büyük gökadaların çoğu da sarmaldır. NGC 3675, NGC 3726 ve NGC 3938, grubun en parlak sarmal gökadalarından üçüdür. NGC 4051, gruptaki bir diğer sarmal gökadadır. NGC 4051, bir Seyfert gökadası olarak bilinmektedir ki bu da gökadanın, büyük bir ihtimalle çok büyük bir kara deliğe düşen maddelerin güç verdiği parlak, noktaya benzer bir çekirdeğe sahip olduğu anlamına gelmektedir.
Üyeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki tablo bu gruba üye olan gökadaların bir listesidir.
| Adı | Tipi[4] | S.A. (J2000)[4] | D.A. (J2000)[4] | Kırmızıya kayma (km/s)[4] | Görünen parlaklık[4] |
|---|---|---|---|---|---|
| Messier 109 | SB(rs)bc | 11sa 57d 36.0s | +53° 22′ 28″ | 1048 ± 1 | 10.6 |
| NGC 3718 | SB(s)a pec | 11sa 32d 34.9s | +53° 04′ 05″ | 993 ± 1 | 11.6 |
| NGC 3726 | SAB(r)c | 11sa 33d 21.2s | +47° 01′ 45″ | 866 ± 1 | 10.9 |
| NGC 3729 | SB(r)a pec | 11sa 33d 49.3s | +53° 07′ 32″ | 1060 ± 1 | 12.0 |
| NGC 3769 | SB(r)b | 11sa 37d 44.1s | +47° 53′ 35″ | 737 ± 2 | 12.5 |
| NGC 3782 | SAB(s)cd | 11sa 39d 20.7s | +46° 30′ 48″ | 739 ± 6 | 13.1 |
| NGC 3870 | S0 | 11sa 45d 56.6s | +50° 11′ 59″ | 756 ± 7 | 13.4 |
| NGC 3877 | Sc | 11sa 46d 07.8s | +47° 29′ 41″ | 895 ± 4 | 12.1 |
| NGC 3893 | SAB(rs)c | 11sa 48d 38.2s | +48° 42′ 39″ | 967 ± 1 | 11.2 |
| NGC 3913 | (R)SA(rs)d | 11sa 50d 38.9s | +55° 21′ 14″ | 954 ± 4 | 13.2 |
| NGC 3917 | SAcd | 11sa 50d 45.5s | +51° 49′ 27″ | 965 ± 1 | 12.5 |
| NGC 3922 | S0/a | 11sa 51d 13.4s | +50° 09′ 25″ | 906 ± 7 | 13.4 |
| NGC 3928 | SA(s)b | 11sa 51d 47.6s | +48° 40′ 59″ | 988 ± 4 | 13.0 |
| NGC 3949 | SA(s)bc | 11sa 53d 41.4s | +47° 51′ 32″ | 800 ± 1 | 11.5 |
| NGC 3953 | SB(r)bc | 11sa 53d 48.9s | +52° 19′ 36″ | 1052 ± 2 | 10.8 |
| NGC 3972 | SA(s)bc | 11sa 55d 45.1s | +55° 19′ 15″ | 852 ± 1 | 13.1 |
| NGC 3982 | SAB(r)b | 11sa 56d 28.1s | +55° 07′ 31″ | 1109 ± 6 | 12.0 |
| NGC 4010 | SB(s)d | 11sa 58d 37.9s | +47° 15′ 41″ | 902 ± 1 | 13.2 |
| NGC 4026 | S0 | 11sa 59d 25.2s | +50° 57′ 42″ | 930 ± 40 | 11.7 |
| NGC 4085 | SAB(s)c | 12sa 05d 22.7s | +50° 21′ 10″ | 746 ± 5 | 13.0 |
| NGC 4088 | SAB(rs)bc | 12sa 05d 34.2s | +50° 32′ 21″ | 757 ± 1 | 11.2 |
| NGC 4100 | (R)SA(rs)bc | 12sa 06d 08.1s | +49° 34′ 59″ | 1074 ± 1 | 11.9 |
| NGC 4102 | SAB(s)b | 12sa 06d 23.1s | +52° 42′ 39″ | 846 ± 2 | 12.0 |
| NGC 4142 | SB(s)d | 12sa 09d 30.2s | +53° 06′ 18″ | 1157 ± 7 | 13.9 |
| NGC 4157 | SAB(s)b | 12sa 11d 04.4s | +50° 29′ 05″ | 774 ± 2 | 12.2 |
| UGC 6628 | SAm | 11sa 40d 06.7s | +45° 56′ 34″ | 841 ± 1 | 13.2 |
| UGC 6667 | Scd | 11sa 42d 26.3s | +51° 35′ 53″ | 973 ± 1 | 14.2 |
| UGC 6840 | SB(rs)m | 11sa 52d 07.0s | +52° 06′ 29″ | 1046 ± 5 | 14.3 |
| UGC 6917 | SBm | 11sa 56d 28.8s | +50° 25′ 42″ | 911 ± 1 | 13.1 |
| UGC 6923 | Im | 11sa 56d 49.4s | +53° 09′ 37″ | 1066 ± 2 | 15.1 |
| UGC 6930 | SAB(s)d | 11sa 57d 17.3s | +49° 16′ 59″ | 777 ± 0 | 12.7 |
| UGC 6983 | SB(rs)cd | 11sa 59d 09.3s | +52° 42′ 27″ | 1082 ± 1 | 13.1 |
| UGC 7218 | Im | 12sa 12d 56.5s | +52° 15′ 55″ | 770 ± 7 | 14.8 |
Listede yer almayan ancak bazı kaynaklarda bir veya birkaçı belirtilen diğer olası üyeler: NGC 3631, NGC 3657, NGC 3773, NGC 3756, NGC 3850, NGC 3898, NGC 3990, NGC 3985, NGC 3990, NGC 3998, NGC 4217, NGC 4220, UGC 6773, UGC 6802, UGC 6816, UGC 6922 ve UGC 6969.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e A. Garcia (1993). "General study of group membership. II - Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement. Cilt 100. ss. 47-90. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi1 Ekim 2020.
- ^ a b c d e f g G. Giuricin, C. Marinoni, L. Ceriani, A. Pisani (2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". Astrophysical Journal. Cilt 543. ss. 178-194. doi:10.1086/317070. 21 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi28 Mart 2009.
- ^ R. B. Tully (1988). Nearby Galaxies Catalog. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-35299-1.
- ^ a b c d e "NASA/IPAC Extragalactic Database". Çeşitli gökadalar için sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2006.