Panama Terzisi
| The Tailor of Panama | |
 John Le Carré'ın "Panama Terzisi" (The Tailor of Panama) adlı romanının kapağı | |
| Yazar | John le Carré |
|---|---|
| Çevirmen | Mehmet Harmancı |
| Ülke |  İngiltere |
| Dil | İngilizce |
| Konular | Casusluk, |
| Tür | Roman |
| Yayım | 1998 (özgün) 1996 (Türkçe) |
| Yayımcı | İnkılâp Kitabevi |
| Medya türü | 3. Hamur kâğıt, ciltsiz, karton kapak |
| Sayfa | 476 sayfa |
| ISBN | 9751013100 |
| Bestseller Dizisi serisi | |
Panama Terzisi, İngiliz casus romanları yazarı John le Carré'ın 1996 tarihinde yayımladığı 16. romanıdır.[1] John le Carré da bu romanını yazarken başka bir İngiliz romancı Graham Greene'in "Our Man in Havana" (Havana'daki Adamımız) adlı romanından esinlenmiştir. Özgün adı The Tailor of Panama olan roman Türkiye'de 1998 tarihinde İnkılâp Kitabevi tarafından Mehmet Harmancı'nın Türkçe çevirisiyle yayımlandı.(ISBN 975-10-1310-0) Roman Türkiye'de yayımlandığında henüz sinemaya aktarılmamıştı. İnkılâp'ın kapağı, kitabın İngiltere'deki ilk baskısını yapan Hodder & Stoughton'ın kapağıyla neredeyse tamamen aynıdır.[2]
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Yarım kan İrlandalı Katolik, yarım kan da Yahudi olan Harry Pendel kimi kimsesi olmayan geçmişi karanlık biridir. İngiltere'deyken Benny amcasının kundakçılık suçunu üstlenmiş ve hapse girmiştir. Hapisten çıktıktan sonra kendisine yeni bir hayat kurmak üzere dünya ticaretinin önemli bir merkezi olan Panama'ya gelmiştir. Bu tropik dingin ülkede karısı ve iki çocuğuyla birlikte yaşayan Pendel terzilik yapmaktadır. Aslında aralarında bu küçük ülkenin liderlerinin de bulunduğu kalburüstü insanlara hizmet vermektedir, kısaca bir sosyete terzisidir. Pendel'e kraliyet terzisi diyenler de olmuştur. Ortada görülen tek pürüz Pendel'in sağa sola çok miktarda borcu olmasıdır. Zaten bu borçları yüzünden dükkânına gelen Andrew Osnard'ın casusluk teklifini kabul etmek zorunda kalacaktır. John Le Carré'ın romanı da şu cümleyle başlar: "Andrew Osnard Harry Pendel'in dükkânına gelip de bir elbise yaptırmak için ölçüsünü verene dek tropik Panama'da gayet sıradan bir Cuma öğleden sonrası yaşanıyordu."
Dünya ticaretinde çok stratejik bir yere sahip olan Panama Kanalı'nın idaresinin Amerikalılar tarafından Panamalılara devredilmesi anlaşması, birçok ülke gibi İngiltere'yi de yakından ilgilendirmektedir. Bütün büyük devletler gibi İngiltere de bu anlaşmadan en kârlı biçimde pay almayı ve rakip ülkeleri devre dışı bırakmayı arzulamaktadır. Ancak İngiltere, MI6 ajanı Andrew Osnard'ı bu amaçla Panama'ya göndermemiştir. Eski bir Eton'lı (John Le Carré'ın kendisi de bu kolejde hocalık yapmıştı ve 5 yıl kadar İngiliz gizli servisinde çalışmıştı) casus olan Osnard bir büyükelçinin metresi ile ilişkisi olduğu için gözden düşmüş ve sürgün olarak buraya gönderilmiştir. Osnard durumdan vazife çıkarmış ve Panama Kanalı'nın Panamalılara devrine götüren politik oyunları izlemek, anlaşmanın geçirdiği aşamalardan haberdar olmak ve bu arada biraz da servet yapmak için harekete geçmiştir. Hem böylelikle Londra'nın da gözüne tekrar girebilecek ve İngiltere'ye onurlu bir şekilde geri dönebilecektir.
Panama'nın tüm önemli kişilerinin elbise diktirmek için Pendel'in dükkânına geldiğini, böylece Pendel'in önemli her konudan haberdar olduğunu bilen Osnard şantajla Pendel'i müşterileri hakkında bilgi toplamaya zorlar. Aşırı derecede borçlu olan Pendel'in bu teklife hayır demesi imkânsızdır. Kolları sıvayan Pendel müşterilerinden topladığı yarı doğru yarı yanlış yarım yamalak bilgileri biraz da süsleyerek, Osnard yerine başında Mickie Abraxas adlı alkolik arkadaşının bulunduğu ülkenin isyancı grubuna aktarır. Osnard'a da yanlış bilgiler vermeye başlar. Osnard aldatıldığını anladığında artık çok geçtir.[3]
Sinema uyarlaması
[değiştir | kaynağı değiştir]İngiliz casus romanları yazarı John le Carré'ın 1996 tarihinde yayımladığı roman 2001 yılında yine bir İngiliz olan yönetmen John Boorman tarafından aynı adla sinemaya da aktarıldı. Bir ABD - İrlanda ortak yapımı olan filmin senaryosunu da bizzat John le Carré kendi romanından uyarlayıp yazmıştır. Filmin önemli rollerinde Pierce Brosnan, Geoffrey Rush ve Jamie Lee Curtis oynamışlardır. Nobel ödüllü ünlü İngiliz oyun yazarı Harold Pinter'la Harry Potter filmlerinin başrol oyuncusu Daniel Radcliffe'in de bu filmde küçük birer rolü vardır. Film Türkiye'de 2001 yılında, yine Türkçe romanının adıyla, yani Panama Terzisi adıyla vizyona girmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- John le Carré biyografisi
- John Le Carré hakkında bir yazı: "Casus romanlarının casus yazarı" 22 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.