Tatarcıkgiller
| Tatarcıkgiller | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Phlebotomus papatasi
| ||||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Tatarcıkgiller (Phlebotominae), çift kanatlılar (Diptera) takımının Psychodidae familyasından böcek alt familyası.
Familyanın kelebeklere ("güvelere") benzeyen diğer alt familyalarından, kelebeklere benzememesiyle ayrılan bu alt familya, bazen Phlebotomidae adıyla ayrı familya olarak da sınıflandırılsa da, genelde alt familya olarak Psychodidae familyasında ele alınır.
Ergin erkekleri insan dışkıları, mutfak ve çöp artıkları ile beslenir, Dişileri memeli ve kuşların kanı ile beslenirler. Larvaları karasal ortamları tercih ederler.
Zararı
[değiştir | kaynağı değiştir]Sokmaları oldukça rahatsız edici olup kan emdikleri için leishmaniosis gibi bazı hastalıkların taşıyıcılığını yaparlar. Bu taşıyıcılıkta, Yeni Dünya'da Lutzomyia, Eski Dünya'da ise tatarcık (Phlebotomus) cinsleri önemlidir.
Yaklaşık 700 türün 70 kadarı 20'den fazla Leishmania türüne ve diğer patojenlere vektörlük yapmaktadır. Phlebotomus ve Lutzomyia soylarında yer alan tatarcık türleri kan emmeleri esnasında tatarcık humması ve Oraya humması gibi çeşitli arbovirüsleri, flavivirüsleri, orbivirüsleri ve vezikülovirüsleri insanlar, kemiriciler ve köpekler arasında taşırlar. Tatarcıkların asıl önemleri insan, köpek ve kemirgen hayvanlara leishmaniasis'i taşımalarından ileri gelmektedir. Leishmaniasis'in vektörü olan tatarcıklar Türkiye'nin de içinde bulunduğu 80'den fazla ülkede insanları etkilemektedirler. Yapılan hesaplara göre 1.98 milyon insanın yaşam kalitesini düşüren ve yıllık 57000 insanın ölümüne neden olan leishmaniasis; sıtma ve tripanosomiasis'den sonra vektör kaynaklı üçüncü büyük hastalıktır
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Doç. Dr. Hasan KOÇ'un web sitesi
- Prof. Dr. Ali Demirsoy (1992), Yaşamın Temel Kuralları (Entomoloji)