Psikedelia
Psikedelia (İng. Psychedelia), özellikle 1960'lı yıllarda popüler olmuş ve sanat dallarını ve altkültürleri etkisi altına almış olan bir akımdır. Etimolojik olarak Yunanca "ruh ve bilinç" anlamına gelen psyche ile "açığa çıkartmak" manasını taşıyan delos kelimelerinin birleşiminden meydana gelen psikedelia "gözle görülemeyen ruhsal dünyanın görünür hale gelmesini" ifade etmektedir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Psikedelia kavramının ortaya çıkışı hakkında net bir bilgi olmasa da ilk defa 1957 yılında Humprey Osmond tarafından halüsinojen ilaçları anlatmak için kullanıldığı düşünülmektedir. Fakat popüler kültüre girmesi ve yaygınlaşması karşıt kültür ikonu olarak tanınan Timothy Leary'nin kitaplarında bu terimden bahsetmesi sayesinde gerçekleşmiştir.[1]
Müzik
[değiştir | kaynağı değiştir]Psikedelik müziğin en önemli isimleri arasında The Doors, Pink Floyd, Jefferson Airplane, Iron Butterfly, Jimi Hendrix, The Animals, The Yardbirds ve The Beatles gibi dünyaca ünlü sanatçılar yer almaktadır. Bu türün Türkiye'deki temsilceleri arasında ise Erkin Koray, Moğollar, Haramiler, Kardaşlar, Apaşlar, Ersen Dinleten, Selda Bağcan, Replikas, Gaye Su Akyol ve Baba Zula bulunur.
Edebiyat
[değiştir | kaynağı değiştir]Allen Ginsberg ve William S. Burroughs'un şiirlerinde psikedelik ilaçların ve uyuşturucuların etkisinden bahsedilen ifadelere ulaşmak mümkündür. Aldous Huxley'nin Doors of Perception (Algı Kapıları) kitabının yanı sıra Antanin Artaud, Henri Michaux ve Timothy Leary gibi edebiyatçılar da eserlerinde psikedelia kavramını işlemişlerdir.
Sinema ve televizyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "10 Maddede Zihinsel Gösteri: Psikedelia Akımı". 10layn. 4 Aralık 2017. 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.