Balta sazı

Balta sazı (ya da dede sazı, ruzba), bağlama ailesi içinde yer alan bir bağlama türü.

Teknesi alt kısmında sivrilerek bir balta ağzını andırdığı için bu ismi almıştır. Görüntüsünün yanı sıra tınısının da oldukça farklı olmasıyla diğer bağlamalardan ayrılır. Daha çok Malatya Arguvan, Kahramanmaraş Elbistan, Pazarcık, Kayseri Sarız, Gaziantep ve Sivas'taki Alevi topluluklarında kullanılır. Gövdesi genelde ardıç, köknar veya karadut, sapı çam veya ardıç, göğüs tahtası ise çam ya da köknardır. Teknesi, dörde bölünen ağaç özel keserlerle oyularak yapılır ve diğer sazlara göre dar ve derin bir görüntüsü vardır. Saz gomalak cila ile cilalanır. Göğüs kısmına ise hiçbir şey sürülmez. Genelde kısa saplı bağlama boyunda ve 12 perdelidir. Sadece tampere sesleri verir ve Sibemol2 gibi Türk halk müziğinde kullanılan perdeler bulunmaz. Bağlama düzeninde, mızrap kullanmadan şelpe veya pençe denilen teknikle elle çalınır.

Dış bağlantılar

• Yeni Şafak web sitesinde "400 yıllık bağlama" 10 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Dergipark'ta "Arguvan Örnekleminde “Dede Sazı'nın Organolojisi Ve İcra Özellikleri" 21 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.