Endoskopik torasik sempatektomi
Endoskopik torasik sempatektomi (ETS, sempatektomi diye de kısaltılır), eller ve koltuk altlarındaki hiperhidrozisin (aşırı terleme) tedavisi için ana sempatik sinirin ameliyat edilmesidir.
Prosedürler
[değiştir | kaynağı değiştir]Simpatik sinirler, kaburga (göğüs bölgesi) ve omurganın yakınındaki sinirlerden bir ağ kurarlar.
Bu dallanmalar arasında aşırı solunumdan sorumlu sinir düğümünü oluşturan biri özeldir. Bunun çıkarılması cerrahi çıkarma yoluyla (dağlama) - dallanmaların kesilmesi ve bir titanium klipsin simpatik sinire yerleştirilmesini içeren en güncel kırma tekniği - yapılır.
Palmar hiperhidrozis denilen durumun tedavisi için T3 ve T4 sinir düğümleri hedeflenir. Koltuk altı hiperhidrozisi ve orta derece veya iyi huylu palmar hiperhidrozis tedavisi için T4 ve T5 sinir düğümleri bastırılır. Ne kadar büyüğü (T2'ye yakın) engellenirse, ameliyattan sonar ortaya çıkan dengeleyici terlemenin şansı o kadar fazladır.
Yan etkiler ve güvenlik
[değiştir | kaynağı değiştir]2017 yılında toplamda 13.000 hastanın yer aldığı çalışmaları sistematik olarak derleyen bir makaleye göre, genel olarak sempatektomi "güvenli veya etkili" bir prosedür olarak tanımlanabilir. Etkililik oranı %82,9-%100 arasında yer almaktadır. Nadir görülen komplikasyonlar arasında pnömotoraks (akciğerin hava kaçırması) yer almaktadır. Bununla beraber, sempatektomi uygulanan hastalarda, ameliyatla hedeflenen bölgeler dışındaki terlemenin artması (dengeleyici terleme) sıkça görülebilmektedir. Bu da hastaların sempatektomi yaptırmalarına pişman olmalarının en büyük gerekçesidir. T2 düğümünün dâhil edilmemesi, dengeleyici terleme oranını düşürmektedir. 2018 yılında yapılan bir başka sistematik derleme, dengeleyici terleme oranını %57,8 olarak göstermektedir. T2 düğümünün de dâhil edilmesi durumunda bu terlemenin sırt, karın ve bacaklarda gerçekleştiğini ve yaşam kalitesini "ciddi manada düşürebildiği" not edilmiştir. Güvenlik konusundaki verilerin metodolojik açıdan yetersiz olmasıyla da beraber, bu durum sempatektominin diğer hiperhidrozis tedavileri başarısız olursa değerlendirilmesi düşüncesini beraberinde getirmiştir. Britanya'daki Ulusal Sağlık ve Klinik Mükemmellik Enstitüsü (NICE), sempatektomiyi diğer hiperhidrozis tedavilerinin tamamının başarısız olduğu durumlarda son çare olarak tavsiye etmektedir.[1][2][3]
Sempatektomi, otonom sinir sisteminin engelleyici tarafıyla birlikte (ve dolayısıyla onun beyinden gelen sinyallerini bozarak), cerrahi müdahale yoluyla, teşhis edilen sorunu ortadan kaldırmak veya azaltma beklentisi ile yürütülür. Birçok sempatektomi karşıtı doktor, bu tekniği temel olarak, tekniğin anatomik olarak fonksiyonel sinirleri yok etme amacı içermesi nedeniyle şüpheli buldu.[4]
Anlaşmazlık
[değiştir | kaynağı değiştir]2003'te sempatektomi, engelli hastaların yoğun şikayetleri sebebiyle doğduğu yer olan İsveç'te yasaklandı.
İnternet şimdi cerrahlar tarafından sempatektominin yüceltildiği birçok internet sitesini içermektedir. Ancak, aynı zamanda mesleki ve günlük aktiviteleri yapma yetersizliğinden ve bilgilendirilmiş onam eksikliğine yol açan ciddi olumsuz reaksiyonlardan şikayetçi engelli sempatektomi mağdurları tarafından kurulmuş birçok internet sitesi de vardır. Yoğun miktarda müşteri içeren çevrimiçi tartışma forumları ve siteler, sempatektomi ameliyatları konusuna adanmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Sang, H.-W., Li, G.-L., Xiong, P., Zhu, M.-C., Zhu, M., 2017. Optimal targeting of sympathetic chain levels for treatment of palmar hyperhidrosis: an updated systematic review. Surg Endosc 31, 4357–4369. https://doi.org/10.1007/s00464-017-5508-y
- ^ Wade, R., Rice, S., Llewellyn, A., Moloney, E., Jones-Diette, J., Stoniute, J., Wright, K., Layton, A.M., Levell, N.J., Stansby, G., Craig, D., Woolacott, N., 2017. Interventions for hyperhidrosis in secondary care: a systematic review and value-of-information analysis. Health Technol Assess 21, 1–280. https://doi.org/10.3310/hta21800
- ^ McConaghy, J.R., Fosselman, D., 2018. Hyperhidrosis: Management Options. Am Fam Physician 97, 729–734.
- ^ McNaughton, Neil (1989). Biology and emotion 21 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Cambridge, UK: Cambridge University Press. p. 67. ISBN 0-521-31938-2.