Sistersiyenler
| Sistersiyenler | |
|---|---|
Sistersiyenlerin arması | |
| Kısaltma | OCist veya SOCist |
| Kuruluş | 1098) |
| Kurucu | Clairvauxlu Bernard |
| Kuruluş yeri | Saint-Nicolas-lès-Cîteaux |
| Tür | Tarikat |
| Merkez | Piazza del Tempio di Diana, 14 Roma, İtalya |
| Başrahip | Mauro-Giuseppe Lepori |
| Ana kurum | Katolik Kilisesi |
| Resmî site | ocist.org |
Sistersiyenler, resmi adıyla Sistersiyen Tarikatı (Latince: (Sacer) Ordo Cisterciensis, OCist veya SOCist olarak kısaltılır), Benedikten Tarikatından ayrılan ve Aziz Benedict'in Kuralının yanı sıra oldukça etkili Clairvauxlu Bernard'ın Latin Kuralı olarak bilinen katkılarını takip eden Katolik bir keşiş ve rahibe tarikatıdır. Clairvauxlu Bernard'a atfen Bernardinler ya da Benediktenler tarafından giyilen siyah cübbenin aksine cübbelerinin rengine atfen Beyaz Keşişler olarak da bilinirler.
Cistercian terimi, Fransa'nın doğusunda Dijon yakınlarındaki Cîteaux bölgesinin Latince adı olan Cistercium'dan türemiştir. Molesme manastırından bir grup Benedikten keşişi 1098 yılında Cîteaux Manastırı'nı burada kurmuştur. İlk üç başrahip Molesme'li Robert, Cîteaux'lu Alberic ve Stephen Harding'di. Bernard, 1110'ların başında 30 arkadaşıyla birlikte manastıra girdiğinde yeni bir dönemin başlamasına yardımcı olmuştur. 12. yüzyılın sonuna gelindiğinde tarikat Avrupa'nın büyük bölümüne yayılmıştı.
Yüzyıllar boyunca, eğitim ve bilim birçok manastırın yaşamına egemen oldu. Daha sade bir yaşam tarzı arayan bir reform hareketi 17. yüzyılda Fransa'da La Trappe Manastırı'nda başladı ve Trappistler olarak tanındı. Sonunda 1892'de OCSO olarak kısaltılan Trappistler Tarikatı adı verilen yeni bir tarikat olarak birleştirildiler. Sistersiyan Tarikatı içinde kalan Sistersiyanlar, Ortak Gözlem Sistersiyanları (OCist) olarak adlandırılır.
Kuruluş ve tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Sistersiyen kelimesinin kökeni Fransızca olup Latince Cistercium'dan gelmektedir. Cistercium, Fransa'da Dijon şehri yakınlarında bulunan Citeaux köyünün Latince adıdır. 1098 yılında Molesme manastırından Aziz Benedikt'in yolunda giden bir grup keşiş tarafından Citeaux manastırı bu köyde kurulmuştur. 1110'da 30 yoldaşı ile birlikte bu manastıra katılan Bernard de Clairvaux, bu tarikatın hızla yayılmasına yardım etti.[1]
Sistersiyenler, hayatlarını Aziz Benedikt zamanındaki gibi sürdürmeye özen gösterirlerdi. Benediktinlerin zaman içinde geçirdikleri gelişmeleri reddedip Aziz Benedikt zamanındaki manastır hayatını birebir yaşıyorlardı. Özellikle vücut işçiliği ve tarlada çalışma, Sistersiyenleri diğer Benediktinlerden ayıran özelliklerdir.[2]
12 yüzyıl sonlarına doğru Sistersiyenler Fransa, İngiltere, İskoçya, İrlanda, İspanya, Portekiz, İtalya ve Doğu Avrupa'ya yayılmışlardı.[1]
istersiyenler, 18. yüzyılda İngiltere ve Fransa'da yaşanan protestan reformlardan etkilenmişse de 19. yüzyılda tekrar öze dönüş hareketleri görülmüştür. 1891 yılında Trappistler adı verilen (Ordo Cisterciensium Strictioris Observantiae – OCSO) ve Sistersiyen geleneğini sıkı bir şekilde sürdüren bir kol ortaya çıkmış ve çeşitli manastırlar kurulmuştur.[3]
Kıyafet, hayatı tarzı ve faaliyet
[değiştir | kaynağı değiştir]Sistersiyenler, yaptıkları işte mükemmeliyeti hedefledikleri için özellikle tarımsal üretim alanında pek çok yeni teknikler geliştirmişlerdir. Manastır kurdukları uzak bölgelerdeki halk, onların geliştirdikleri teknikleri öğrenerek ilerlemiştir. Bu özellikleri ile Avrupa'daki endüstri devriminin mimarları olarak kabul edilirler.


Bernardinler veya üzerlerine giydikleri beyaz cübbeden dolayı Beyaz Keşişler olarak da adlandırılır. Sistersiyenlerin hayatı el işçiliği ve kendine yetme üzerine yoğunlaşmıştır. Her türlü dünyevî eşyadan ve maldan soyutlanmış olup mal ve para sahibi olamazlar, üzerilerindeki elbise dahî onlara ait değildir. İnzivaya çekildikleri manastırda vakitlerini dua, ibadet ve tefekkürle geçirirler. Bunun dışında manastır içinde dış dünyaya bağlı olmadan kendi kendilerine yetecek bir hayat kurarlar. Özellikle tarım faaliyetlerinde peynir ve bira yapımında meşhur olmuşlardır. Sistersiyenler, bu faaliyetleri bir ibadet olarak görüp mükemmeliyeti ararlar. Kendilerine yetecek kadar üretim yaparlar. Şayet üretim fazla olmuşsa bunu ihtiyacı olanlara dağıtarak veya gıda maddelerini satıp geliri manastırın bakımı ve çeşitli sosyal yardım projelerine aktarırlar.
Günümüzde Sistersiyen geleneğini devam ettiren manastırlar bulunmakta olup dünya çapında ürettikleri yüksek kaliteli ürünlerle tanınmaktadırlar. Özellikle ürettikleri peynir ve bira çok uzman tarafından en üst sıralarda görülmektedir. Sistersiyenler, bu ürünleri üretirken yüzyıllar boyu geliştirdikleri teknikleri hâlâ uygulamaktadırlar. Bugün dahî aynı üretim kuralları geçerli olup endüstrileşmemiştir. Çünkü kitle üretimi veya ticarî kazanç, hiçbir zaman Sistersiyen hayatının bir hedefi olmamıştır. Onlar, çalışmayı ve üretmeyi Tanrı'ya ulaşılacak bir yol olarak görmektedirler. Dünyaca ünlü Chimay, Westmalle gibi biralar, halen Sistersiyen keşişleri tarafından manastırlarda üretilmektedir.
Sistersiyen Azizler Listesi[4]
[değiştir | kaynağı değiştir]Erkek alt-grubu
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bernard
- Saint-Thierryli Guillaume
- İgnyli Guerric
- Rievaulxlu Aelred
- Molesneli Robert
- Idesbald
- Poppo
- Perseigneli Adem
- İstefanos Harding
- Lilleli Alain
- Lausannneli Amedee
- Fordlu Baudoin
- Esterbach Cesaire
- Sallaylı İstefanos
- III. Eugenus
- Marsilyalı foulques
- Auxerreli Geoffroy
- Gerard de Fontaine
- Hollandlı Gibert
- İsaac stella
- Guy de Cherlieu
- Ogier de Locedio
Kadın alt-grubu
[değiştir | kaynağı değiştir]- Montbardlı Aleth
- Aleydis
- Nasıra Beatrice
- Helftalı Gertrude
- Tartlı Humbeline
- Louvainli Ida
- Lutgarde d’Aywières
- Maria-Gabriella
- Hackebornlu Mechtilde
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b New Catholic encyclopedia. L. J. Lekai. 2nd ed (İngilizce). Catholic University of America. Detroit: Thomson/Gale. 2003. s. 746. ISBN 0-7876-4004-2. OCLC 50723247. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
- ^ New Catholic encyclopedia. s. 748. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
- ^ New Catholic encyclopedia. s. 747. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022.
| Hristiyanlık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |