Arkeolojik sit

Monte Albán, Meksika'nın Oaxaca kentinde yer alan bir Zapotek siti

Arkeolojik sit, geçmişten bugüne (tarihöncesi ya da tarihsel dönemlere ait) izler taşıyan ve arkeolojinin ilgi alanına giren yer ya da yerlerin genel adı. Arkeolojik sit alanları, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'na göre "İnsanlığın varoluşundan günümüze kadar ulaşan eski uygarlıkların yer altında, yer üstünde ve su altındaki ürünlerini, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik ve kültürel özelliklerini yansıtan her türlü kültür varlığının yer aldığı yerleşmeler ve alanları" olarak tanımlanır. Bunun yanında; 'sitin' tanımı, çalışmaya konu olan döneme ve arkeologun kuramsal yaklaşımına bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir.

Bir sitin sınırlarının tam olarak belirlenebilmesi için genellikle arkeologun o yerleşim birimine ilişkin etkinlik sınırını çizmesi gerekmektedir. Gömüt benzeri yerler de sit olarak değerlendirilmektedir.

Sitler geleneksel olarak artifakt ve yapıt varlığına bağlı olarak sınıflandırılmaktadır. Ocak ve ev kalıntıları sık karşılaşılan yapıtlardandır. Kemik parçaları ve tezek gibi biyolojik maddeler de arkeolojik sitlerde bol miktarda bulunmaktadır. Kaya parçaları ise paleolitik ve mezolitik çağlar için kayda değer bir çalışma ortamı sunmaktadır.

Genellikle insanoğlunun eylemleri sonucu oluşan arkeolojik sitler tümüyle doğal süreçler sonucunda da meydana gelebilmektedir. Zaman içinde toprak altında kalan kültürel varlıkların korunma şansı insan etkisine açık kültürel varlıklardan daha fazladır. Tropikal ormanlar ve yoğun bitki örtüsüne sahip bölgelerde kalıntıların üzeri kısa sürede toprakla örtülebilmektedir. İnsanların bilinçli ya da bilinçsiz eylemleri de sitlerin toprak altında kalmasına neden olmaktadır. Kalıntıların üzerinde yükselen bu tür yeni yerleşimler kent arkeolojisinin ilgi alanına girmektedir.

Konuyla ilgili yayınlar

Dunnell, Robert C., William S. Dancey, 1983 The Siteless Survey: A Regional Scale Data Collection Strategy, Advances in Archaeological Method and Theory 6:267-287. M.B. Schiffer, ed.

Dış bağlantılar

• Tambomachay arkeolojik siti - Cusco Peru
• Polé arkeolojik siti, Meksika