Sitokin salınım sendromu
| Sitokin salınım sendomu | |
|---|---|
| Uzmanlık | İMmünoloji |
Sitokin salınım sendromu (SSS), enfeksiyon ve ilaç kullanımı gibi çeşitli faktörler tarafından tetiklenebilen bir sistemik inflamatuar yanıt sendromu türüdür.[1] Durum, çok sayıda beyaz kan hücresinin aktive edilmesi ve bu hücrelerin daha fazla beyaz kan hücresini aktive edecek inflamatuar sitokinleri serbest bırakması sonucunda ortaya çıkar. CRS ayrıca bazı monoklonal antikor ilaçlarının yanı sıra T hücre tedavilerinin yan etkisidir.[2][3] Şiddetli vakalara sitokin fırtınası adı verilmektedir.[4] İlaç uygulaması sonucunda meydana geldiğinde, infüzyon reaksiyonu olarak da bilinir.[5]
Semptomlar ateş, yorgunluk, iştah kaybı, kas ve eklem ağrısı, bulantı, kusma, ishal, döküntü, hızlı nefes alma, hızlı kalp atışı, düşük tansiyon, nöbetler, baş ağrısı, akıl karışıklığı, deliryum, halüsinasyonlar, titreme ve koordinasyon kaybıdır.[3]
Bazı ilaçların neden olduğu şiddetli SSS, daha düşük dozlar kullanarak, yavaşça infüze ederek ve ilacın verilmesinden önce ve sırasında anti-histamin veya kortikosteroidler uygulanarak önlenebilir.[3]
Düşük şiddetli SSS tedavisi, ateş, kas ağrısı veya yorgunluk gibi semptomları ele alan bir destekleyici tedavi gerektirir. Orta şiddetli SSS durumunda oksijen tedavisi gereklidir ve kişiye kan basıncını yükseltmek için sıvı ve antihipotansif ajanlar verilir. Orta ila şiddetli SSS için, kortikosteroidler gibi immünsüpresif ajanların kullanılması gerekli olabilir, ancak bağışıklık sistemini aktive etmeyi amaçlayan ilaçların etkisinin ortadan kaldırılma riski de göz önünde bulundurulmalıdır.[3]
Bir anti-IL6 monoklonal antikoru olan tocilizumab, bazı tıp merkezlerinde ciddi SSS vakalarını tedavi etmek için kullanılmıştır.[2][3]
COVID-19 pandemisinde, COVID-19'a bağlı bir dizi ölüm sitokin salım fırtınalarına atfedilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Cytokine release syndrome". J Immunotherapy Cancer. Cilt 6. 15 Haziran 2018. s. 5620 Mart 2020.
- ^ a b Kroschinsky F, Stölzel F, von Bonin S, Beutel G, Kochanek M, Kiehl M, Schellongowski P (Nisan 2017). "New drugs, new toxicities: severe side effects of modern targeted and immunotherapy of cancer and their management". Critical Care. 21 (1). s. 89. doi:10.1186/s13054-017-1678-1. PMC 5391608
. PMID 28407743.
- ^ a b c d e Lee DW, Gardner R, Porter DL, Louis CU, Ahmed N, Jensen M, Grupp SA, Mackall CL (Temmuz 2014). "Current concepts in the diagnosis and management of cytokine release syndrome". Blood. 124 (2). ss. 188-95. doi:10.1182/blood-2014-05-552729. PMC 4093680 . PMID 24876563.
- ^ Vidal JM, Kawabata TT, Thorpe R, Silva-Lima B, Cederbrant K, Poole S, Mueller-Berghaus J, Pallardy M, Van der Laan JW (Ağustos 2010). "In vitro cytokine release assays for predicting cytokine release syndrome: the current state-of-the-science. Report of a European Medicines Agency Workshop". Cytokine. 51 (2). ss. 213-5. doi:10.1016/j.cyto.2010.04.008. PMID 20471854.
- ^ Vogel WH (Nisan 2010). "Infusion reactions: diagnosis, assessment, and management". Clinical Journal of Oncology Nursing. 14 (2). ss. E10-21. doi:10.1188/10.CJON.E10-E21. PMID 20350882.
| Sınıflandırma |
|---|