İskorbüt
| İskorbüt | |
|---|---|
 | |
| İskorbüt semptomu | |
| Uzmanlık | İç Hastalıkları  |
İskorbüt, C vitamini (askorbik asit) eksikliği nedeniyle ortaya çıkan bir hastalık.
Halsizlik, kolayca kanayan ve geriye çekilen dişetleri, ciltte morluklar, eklemlerde ağrı ve yuvarlanan saçlar belirtileridir. C vitamini eksikliğinde yorgunluk, iştah azalması, yara iyileşmesinde gecikme, deride kuruluk ve çatlamalar, eklemlerde şişmeler olur. Vücut direncinin azalmasından dolayı grip ve nezleye yakalanma riski artar.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Bazı antik yazmalarda iskorbüte benzer rahatsızlıklardan bahsedilmekle birlikte iskorbüt hakkındaki ilk detaylı bilgilere Haçlı Seferleri'nde rastlanır.[1] 15. yüzyılın sonlarına doğru iskorbüt denizcilerdeki başlıca ölüm ve sakatlanma nedeni oldu. Taze meyve sebze olmadan, kuru gıda ile uzun süre idare etmek durumunda olan denizcilerde C vitamini eksikliğinden dolayı iskorbüte rastlanmaktaydı. 1753'te İskoç denizci James Lind Turunçgillerin iskorbütü engellediğini keşfetti.[1] Zamanla Birleşik Krallık gemilerinde turunçgiller o kadar yaygın hâle geldi ki Britanya denizcileri "Limey" (limonlu) olarak anılmaya başlandı.[1]
Sigara ve içki içenlerin ve stres altında olanların C vitaminine olan ihtiyaçları artar.[2] Çünkü bu 3 faktör vücut direncini azaltan etkenlerdir.
Son yıllarda skorbütün gençler ve dengesiz beslenen bireyler arasında görülme sıklığında artış olduğu bildirilmektedir. Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının yaygınlaştırılması ve toplumda C vitamini eksikliği konusunda farkındalığın artırılması, hastalığın önlenmesi açısından önemlidir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "scurvy" (İngilizce). Britannica.com. 22 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2015.
- ^ "Vitamin C and Immune Function" (İngilizce). 29 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2025.
- ^ "Denizci hastalığı Türkiye'ye geliyor". Başkent - Ankara'nın Gazetesi. 19 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2024.
| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |