İsveç Ulusal Bankası
| |||
| Merkez | Stockholm | ||
|---|---|---|---|
| Koordinatlar | 59°19′54″K 18°03′56″D / 59.33167°K 18.06556°D | ||
| Kuruluş | 1668) | ||
| Sahibi |  İsveç | ||
| Governör | Stefan Ingves | ||
| Para birimi | İsveç kronu SEK (ISO 4217) | ||
| Rezerv gereksimleri | Yok | ||
| Faiz oranı | 1.0'den 1.75[1] | ||
| Faiz rezervi | 0.25'ten 1.0[1] | ||
| Aşırı rezerv faizi | Uygulanamaz (rezerv gereksinimi yok) | ||
| Öncel | Riksens Ständers Bank (1866) Stockholms Banco (1668) | ||
| Website | riksbank.se | ||
İsveç Ulusal Bankası (İsveççe: Sveriges riksbank veya Riksbanken), İsveç'in merkez bankası ve dünyanın en eski merkez bankası.[2] Banka, İsveç Merkez Bankası veya İsveç Bankası şeklinde de anılmaktadır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Riksbank 1668 yılında kurulmuştur, öncülü 1656 yılında Johan Palmstruch tarafından kurulan Stockholms Banco veya diğer bir deyişle Bank of Palmstruch'dır. Stockholms Banco bankasının yönetimini İsveç Kralı seçmiş, bununla beraber banka özeldi; İsveç Kralı, Palmstruch'a bir mektup yazarak belirtilen düzenlemelere göre faaliyetlerine izin verdiğini belirmiştir. Ancak banka bir süre sonra iflas etmiş, Palmstruch bundan kendini sorumlu tutarak intihar etmeyi dahi düşünse de sonradan vazgeçmiştir. 17 Eylül 1668 yılında Palmstruch'ın banka yönetme ayrıcalığı, Riksens Ständers Bank'a devredilmiş ve dönemin parlamentosunun himayesinde yönetilmeye başlanmıştır. Stokholm Banco'nun başarısız olmasından ötürü, yeni banka Riksens Ständers Bank (Riksdag of the Estates) kuruluşunun direkt kontrolü altında yönetilmiş ve bu sayede Kral ile ilişkisi önlenmiştir. 1866 yılında yeni bir Riksdag kurulduğunda, bankanın adı Sveriges Riksbank olarak değiştirilmiş ve günümüzdeki adını almıştır.
İsveç parası 1931 yılına kadar altın ile desteklendi ve kâğıt-sertifikalar altın paralar ile değiştirilebilirdi. 1975'e kadar banka, İsveç anayasasına göre kâğıt-sertifikaları altına çevirmek zorundaydı. Ama 1931 yılında özel geçici bir yasayla banka bu yükümlülüğünden muaf bırakıldı. Bu yasa her yıl yenilenerek geçerliliğini sürdürdü, ta ki 1975 yılındaki yeni anayasada banka hükûmetten ayrılarak bağımsız bir organizasyon haline getirildi ve kâğıt-sertifika karşılığında altın değişimi bankanın yükümlülüklerinden biri değildi.[3]
Kasım 1992'de, İsveç Kronunun sabit kur rejimi çöktü. Birkaç ay sonra, Ocak 1993'te, Riksbank Yönetim Kurulu dalgalı kur rejimini temel alan yeni bir para politikası rejimi geliştirdi ve bir enflasyon hedefi koydu. Bu politikalar, benzer şekilde, ağır kur dalgalanmaları tabi küçük bir açık ekonomi olurken, hangi enflasyon kontrol kapsamlı önceki deneyimi vardı. benzer bir şekilde ağır kur dalgalanmaları tabi küçük açık bir ekonomide enflasyon kontrolü konusundan geniş tecrübeleri olan Kanada Bankası'nın yardımlarından büyük ölçüde etkilenmiştir.[4]
İsveç 1991-93 yıllarında, 1930'lardan beri en ciddi resesyonunu yaşadı. Bu resesyon, 1990'ların balında enflasyonu %2 civarına düşürdü. Enflasyon oranları düşük oranlarını 1990'ların sonuna kadar sürdürdü.
Nobel Ekonomi Ödülü
[değiştir | kaynağı değiştir]Nobel Ekonomi Ödülü, Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıldönümü olan 1968 yılında kurulmuş ve finanse edilmiş; ve o zamandan beri her yıl verilmektedir.[5][6] Ödül töreni; geleneksel olarak Stokholm'da, Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık tarihinde yapılmaktadır.[7]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Repo rate, table". Sveriges Riksbank. 22 Şubat 2012. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013.
- ^ Sveriges Riksbank/Riksbanken – History. Sveriges Riksbank, 2004-03-14 riksbank.com 4 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. erişim tarihi=2007-11-15
- ^ "Frequently asked questions". Sveriges Riksbank. 19 Mart 2009. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2010.
- ^ Inflation Targeting - The Swedish Experience 15 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from The Bank of Canada erişim tarihi May 26, 2007
- ^ The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel. Nobel Foundation. Nobelprize.org/ekonomi 31 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi 29.12.2010 (İngilizce)
- ^ The Nobel Prize. Nobel Foundation. Nobelprize.org/nobel ödülleri 5 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi 15.10.2008 (İngilizce)
- ^ The Nobel Prize Award Ceremonies. Nobel Foundation. Nobelprize.org/ödül töreni 22 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi 15.10.2008 (İngilizce)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sveriges Riksbank'ın İngilizce resmi sitesi(İsveççe) (İngilizce)
- 30 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
