Türk Hava Yolları'nın 1951 sefer sayılı uçuşu
 Düşen Boeing 737-800 kazadan hemen sonra | |
| Özet | |
|---|---|
| Tarih | 25 Şubat 2009 |
| Olay türü | Arızalı radyo altimetresi nedeniyle iniş sırasında perdövitese girdi ve düştü.[1][2] |
| Bölge | Amsterdam, Hollanda 52°22′34″K 4°42′50″D / 52.37611°K 4.71389°D |
| Hava taşıtı | |
| Kalkış | Atatürk Havalimanı, İstanbul |
| Destinasyon | İstanbul - Amsterdam |
| Yolcu sayısı | 128 |
| Mürettebat | 7 |
| Yaralı sayısı | 25i ağır,50 yaralı |
| Ölü sayısı | 9 |
| Hava taşıtı modeli | Boeing 737-800 |
| İşletmeci | Türk Hava Yolları |
| Kuyruk numarası | TC-JGE |
Türk Hava Yolları'nın 1951 sefer sayılı uçuşunda 25 Şubat 2009 saat 08:22'de İstanbul'dan havalanan "Tekirdağ" isimli Boeing 737-800 model uçak, Amsterdam Schiphol Havalimanı'na iniş yaparken düştü. Darbe sonucu uçağın gövdesi üçe bölündü ve A-9 otoyolunun kuzey tarafında, yola yakın mesafede durdu. THY, biri bebek olmak üzere uçakta 128 yolcu ve 7 mürettebat olduğunu bildirdi.[3][4][5]
Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, yaptığı açıklamada ilk verilere göre can kaybı olmadığını, uçağın son bakımının 22 Aralık 2008'de yapıldığını ve 2002 model olduğunu belirtti.[6] THY tarafından yapılan ikinci bir açıklamada uçakta bulunanların 9'unun kazada öldüğü ve 50 yolcunun da yaralı olarak çeşitli hastanelerde tedavi altına alındığı belirtildi.[7]
Kazadan sonra
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kurtarma ekibi en kısa zamanda olay yerindeydi. Yaklaşık 20 ambulans, birkaç helikopter ve bir itfaiye filosu da olay yerine vardı.[8]
Bir havalimanı sözcüsüne göre Schiphol Havalimanı'na iniş ve kalkışlar ertelendi. Yaklaşık 11:15 UTC, 'Kaagbaan' pistinin (06/24) hava trafiğine yeniden açıldığı rapor edildi. A9 otoyolu kapalıydı. A4 otoyolu ve A13 otoyolu, acil servislerin kaza yerine ulaşması için kapanmıştı.
Uçak personeli
[değiştir | kaynağı değiştir]- Öğretmen Kaptan Pilot: Hasan Tahsin Arısan
- İkinci Pilot: Murat Sezer
- İkinci Pilot: Olgay Özgür
- Kabin Personeli: Figen Eren, Perihan Özden, Ulvi Murat Eskin, Yasemin Vural
Yolcular
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaza saatleri içinde, Türk Hava Yolları yolcu listesini yayımladı.[9] Hollandalı yetkililer takip eden gün uçağın Hollanda'dan 53, Türkiye'den 51, Amerika Birleşik Devletleri'nden 7, Birleşik Krallık'tan 3 ve Almanya, Bulgaristan, Finlandiya, İtalya ve Tayland'dan birer yolcu taşıdığını ifade ettiler.[10] Kalan dokuz yolcunun milliyeti bilinmemektedir. Toplamda 128 yolcuya ulaşılmaktadır.
Araştırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Hollanda Emniyet Kurulunun yönettiği araştırmaya yardım için Türk Hava Yolları uzman bir ekip gönderdi.[11] Araştırmalara esas olması için olaya tanık olan kişilerden, eğer varsa yakalamış oldukları fotoğraf ve videoları sunmaları istendi.[12] Bununla birlikte NTSB (National Transportation Safety Board) Boeing ve Federal Havacılık Yönetimi'nden araştırmalara eşlik eden temsilci ekibini gönderdiğini bildirdi.[13]
Araştırma raporu ve neticesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hollanda Güvenlik Kurulu (Dutch Safety Board) Mayıs 2010 tarihinde kazayla iligli yaptığı araştırma raporunu yayınladı.[14] Bu rapora göre kazanın temel nedeni uçak üzerindeki iki yükseklik göstergesinin farklı değerler göstermesi ve özellikle yaklaşma esnasında otopilotun (autopilot) bu yükseklik farklılığından dolayı yanlış şekilde uçağın hızını otomatik güç verme/kesme sistemi (autothrottle) vasıtasıyla kesmiş olması ve pilotların bu durumu geç fark ederek zamanında müdahale edememesidir.[14]
Aşağıda, tüm bu incelemeler neticesinde, araştırmayı yapan kurulun ilgili taraflara yaptığı önerilerin bir kısmını bulabilirsiniz:[14]
Teknik bakımdan:
- Boeing firması yükseklik ölçen sisteminin güvenilirliğini geliştirmelidir.
- ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) ve Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA) bu autothrottle ve uçuş yönetim bilgisayarının (Flight Management System - FMS) yanlış yükseklik değerlerinden kaynaklanan durumlara karşı istenmeyen yanıtlar vermesini ve autothrottle ile uçuş yönetim bilgisayarının güvenilirliğini tasarım özelliklerine göre yeniden artırılacak biçimde değerlendirilmelidir.
- Boeing, FAA ve EASA düşük hızlarda kokpitteki uçuş ekibini sesli olarak ikaz edecek bir sesli uyarı sisteminin geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapmalı ve eğer bu çalışmalar neticesinde sistemin efektif olduğu anlaşılırsa bunu tüm uçaklarda uygulanmak üzere zorunlu hale getirmelidirler.
Operasyonel bakımdan:
- Boeing uçaklarında uygulanması gereken yaklaşmadaki tutunma kaybı (Approach to stall) prosedürünü autothrottle ve trimming (ayar vermek) kullanımına göre yeniden gözden geçirmelidir.
- Türk Sivil Havacılığı, Uluslararası Sivil Havacılık Birliği (ICAO), FAA ve EASA, havayollarının pilotlarına verdikleri eğitimlerdeki yaklaşma esnasındaki tutunma kaybı problemine karşı aldıkları eğitim içeriğini yeniden gözden geçirmeli ve buna göre revize etmelidirler.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ (İngilizce) Kazayla ilgili Hollanda Emniyet Kurulunun hazırladığı rapor 26 Mayıs 2011 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi
- ^ (İngilizce) [1] 10 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Faulty altimeter caused airline crash (Kazaya arızalı altimetre sebep oldu)
- ^ THY internet sitesi kaza bilgi sayfası
- ^ "Karlıtekin ve Kotil kazayı açıkladı". Airport Haber. 25 Şubat 2009. 2 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Müsteşar Aka: "Bütün yolcular kurtarıldı can kaybı yok"". Airport Haber. 25 Şubat 2009. 2 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "THY uçağı düştü". Hürriyet Gazetesi. 25 Şubat 2009. 28 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2009.
- ^ "THY resmi basın açıklaması". 27 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2009.
- ^ "Five crew among dead as investigators scour wreckage for clues to cause of Amsterdam air crash" (İngilizce). Daily Mail. 26 Şubat 2009. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Yolcu listesi". Türk Hava Yolları. 27 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2009.
- ^ "6 doden en 4 gewonden niet geïndentificeerd" (Felemenkçe). Trouw. 26 Şubat 2009. 30 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2009.
- ^ "Hollanda'da THY uçağı yere çakıldı". Amsterdam: Radikal. 26 Şubat 2009. 2 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Onderzoeksraad start onderzoek crash Turkish Airlines op Schiphol" (Felemenkçe). De Onderzoeksraad voor Veiligheid. 25 Şubat 2009. 2 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "NTSB sends team to Amsterdam to assist with 737 aircraft accident investigation". NTSB. 25 Şubat 2009. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c (İngilizce) Kazayla ilgili Hollanda Emniyet Kurulunun hazırladığı rapor 26 Mayıs 2011 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi, 07 Mayıs 2010 tarihinde ulaşıldı.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kule ile olan son telsiz konuşmaları.
- kaza anı similasyonu. 23 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- (Felemenkçe) Hollanda Emniyet Kurulunun hazırladığı kaza raporunun Orijinali, 07 Mayıs 2010 tarihinde ulşaşıldı. - Onderzoeksraad Voor Veiligheid
- (İngilizce) Hollanda Emniyet Kurulunun hazırladığı kaza raporunun Orijinali, 07 Mayıs 2010 tarihinde ulşaşıldı. - Onderzoeksraad Voor Veiligheid