Leydi Jane Gray'in İnfazı

Leydi Jane Gray'in İnfazı

Sanatçı	Paul Delaroche
Boyutlar	246 cm (97 in)
Konum	National Gallery, Londra

Leydi Jane Gray'in İnfazı, Paul Delaroche'nin 1833'te tamamladığı ve ɡünümüzde Londra'daki Ulusal Galeri'de serɡilenen yağlıboya tablosudur. Boyandıktan sonraki yıllarda son derece popülerdi, ancak 20. yüzyılda bu gibi gerçekçi tarihi tablolar eleştirmenlerin gözünden düştü, onlarca yıl boyunca depoda tutuldular ve çoğunun kaybolduğu düşünüldü. 1975'ten bu yana restore edilerek yeniden sergilenen tablo, özellikle genç ziyaretçiler arasında kısa sürede yeniden popüler bir eser haline geldi.

Tablo, bazı açılardan hatalı bir şekilde, 10 Temmuz 1553'te İngiltere Kraliçesi ilan edilen, ancak dokuz gün sonra tahttan indirilip 1554'te idam edilen Leydi Jane Gray'in ölümünden önceki anları tasvir etmektedir. Jane, saltanatının kısa sürmesi nedeniyle bazen "Dokuz Günün Kraliçesi" olarak anılır.

Konu

Leydi Jane Gray , İngiltere Kralı VII. Henry'nin torununun torunuydu ve bir zamanlar torunu olan VI. Edward'ın ilk kuzeniydi. Edward'ın ölümünden sonra kraliçe ilan edildi ve VIII. Henry'nin kızları Mary Tudor ve Elizabeth'e göre kendisine öncelik tanındı. Kardeşinin ölümünden iki hafta sonra, Jane yalnızca dokuz gün hüküm sürdükten sonra tahttan feragat etti ve İngiliz halkının desteğini alan Mary tahta çıktı. Jane, kocası Lord Guilford Dudley ve babası vatana ihanet suçlamasıyla Londra Kulesi'nde hapsedildiler. Jane'in davası Kasım ayında görüldü ancak kendisine verilen idam cezası geçici olarak ertelendi. Şubat 1554'te Jane'in serbest bırakılan babası, Wyatt isyanındaki isyancı liderlerden biri oldu. 12 Şubat Cuma günü Mary, o zamanlar sadece 17 yaşında olan Jane'i ve kocasını idam ettirdi. Babasının idamı on bir gün sonra gerçekleştirildi.

Tablonun yapılışı

1833'te Delaroche, olaydan yaklaşık 300 yıl sonra Leydi Jane'in idamının konusunu resmetti ve konuyu doğru bir şekilde tasvir etmesine yardımcı olmak için o zamanlar ki tarihi kaynaklardan yararlandı. Sanatçının tarihi anlatılara dayalı resimlere aşina olmasına rağmen resmin hatalı yönleri vardır.

Detay

Resim, gözleri bağlı olan Jane'in, cellatın başını kesmesi için başını bloğun üzerine koymasına yardım edildiği anı tasvir etmektedir. Uzattığı eli, bloğu bulmak için kararsızca aşağıya uzanır. Kendisine John Brydges, 1. Baron Chandos olduğu belirtilen bir adam yardım etmektedir. Chandos, Jane'in idam edildiği sırada Kule'nin Teğmen'iydi. Kule'de hapsedildiği sırada Jane'e, bebeklik dönemindeki bakıcısı olan kadınlar eşlik etti. Tabloda, yaşanacak olaydan duyulan üzüntüyü gösteren ve bekleyen iki kadın tasvir edilmiştir.

İnfaz aslında açık havada, Londra Kulesi arazisinin Tower Green olarak bilinen bir bölümünde ve VIII. Henry'nin eşleri Anne Boleyn ve Catherine Howard'ın idam edildiği yerde gerçekleştirildi. Tablo, ya Delaroche'un olayın bu yönüne aşina olmadığını ve mekânı bu tür diğer olaylara ilişkin tarihsel bilgisine göre resmettiğini ya da büyük ölçüde sanatsal beğeni almayı tercih ettiğini göstermektedir.

Resimdeki infaz, Fransız Devrimi'nde kraliyet ve soyluların infaz edildiğine benzer şekilde yükseltilmiş bir ahşap platform üzerinde gerçekleştirilmektedir. Resmin ön planında bu platformun siyah bir bezle örtülü kenarı görülür. Delaroche muhtemelen Londra Kulesi'nin Normandiyalı William tarafından kurulduğunun farkındaydı. Resimde, yastık başlıklı iki sağlam Norman sütunu, kör bir kemer ve büyük bir şivronlu kemer, sitenin antikliğini gösteren bir arka plan oluşturulmuştur. Aslında infaz, William zamanında değil, VIII. Henry'nin emriyle inşa edilen ve dolayısıyla tablodaki mimariden yaklaşık 500 yıl sonra inşa edilen St Peter ad Vincula Şapeli'nin dışında gerçekleşti.

Ortam ve ışıklandırmadan, sanatçının niyetinin sahnenin bir binanın dışında mı yoksa bir iç mekanda mı geçtiği izlenimini yaratmak olduğunu tespit etmek zordur. Gösterilen mimari özellikler Norman binalarının hem iç hem de dış kısımlarında görülebilmektedir. Resmin üst kısmının karanlığı bir iç mekanı çağrıştırırken, ortadaki figürü aydınlatan ışık gün ışığıdır. Ulusal Galeri'nin eğitim sorumlusu Ghislaine Kenyon, karanlığın yaratmayı amaçladığı önsezi duygusu hakkında yorum yaptı.

Tablonun yüzeyinin büyük bir kısmını kaplayan yoğun karanlık alanlar dramada büyük rol oynamaktadır. Tablonun sadece üst kısmının gölgesi değil, aynı zamanda platformu örten kumaş, hanımlardan birinin elbisesi, Baron Chandos'un pelerini ve celladın kolları da siyahtır. Üç giysi sıcak renk vurguları oluşturuyor: Hanımlardan birinin kahverengi elbisesi, Teğmen'in yakasının turuncu kürkü ve celladın kan kırmızısı çorabı. Leydi Jane'in kızıl-altın rengi saçlarının rengi bloğun altındaki samanlardan alınmaktadır. Leydi Jane, solgun teni, beyaz korsajı ve saten iç etekliğiyle karanlığa karşı bir ışık saçmaktadır. Sanatçı, en yoğun beyaz lekeleri Jane'in göz bağına ve eteğinin uzanmış eli ile bloğun keskin bir şekilde tanımlanmış kenarı arasına yerleştirerek izleyicinin dikkatini çekmektedir.

Delaroche hikâyeyi anlatırken pek çok küçük ayrıntıyı kullanmış ve resmin dramatik ve duygusal kalitesini artırmıştır. Figürler, iki kadının kederli ve umutsuz ifadeleri ve jestleri, Kule Teğmeninin gözleri bağlı kıza gereken pozisyonu almasına yardım ederken neredeyse babacan bir şefkat ɡöstermekte ve bir kadın karşısında duyulan hoşnutsuzluğu oynamaktadır. Diğer ayrıntılar arasında bloğun üzerindeki halkalar, onu zemine sabit bir şekilde bağlayan halatlar ve baltanın iyi bilenmiş ama iyice aşınmış kenarı yer alır. Resmedilen Kenyon, kanı emmek için genellikle idam mahallinin yakınına konulan temiz samanın ve beyaz elbisenin, tabloya bakanların kendilerine bundan sonra ne olacağını tahmin etmesini sağlamak için sanatçı tarafından kullanılan araçlar olduğuna dikkat çekmektedir.

Kaynak

Resim, Fransız Bourbon hükümdarlarının sonuncusu olan Fransa Kralı X. Charles'ın tahttan indirildiği 1830 Temmuz Devrimi'nden sonra yapılmıştır. X. Charles'ın erkek kardeşi, tahtı gasbedilen ve Fransız Devrimi sırasında idam edilen Fransa Kralı XVI. Louis idi. Aynı zamanda Marie-Antoinette'in idamını da anımsatmaktadır. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, duygusal tablo bir tür sansasyon yarattı. Tablo, 1834 yılında Paris salonunda ilk kez sergilendiğinde oldukça popülerdi.

İlk olarak San Donato'nun 1. Prensi Anatoly Nikolaievich Demidov tarafından Demidov koleksiyonunun bir parçası olarak satın alındı. Oradan 1870 yılında 1. Baron Cheylesmore Henry Eaton'a geçti ve onun 1891'deki ölümünden sonra ertesi yıl Christie's'deki satışında 1.575 £ (parti 78) elde etti; tablo, William Eaton, 2. Baron Cheylesmore tarafından satın alındı ve 1902'de Londra'daki Ulusal Galeri'ye miras bırakıldı.

Tablonun, 1928 Thames selinde Tate Galerisi'nin feci su baskını sırasında yok olduğu düşünülüyordu ve ancak 1973'te Tate Galerisi küratörü Christopher Johnstone tarafından keşfedildi. İngiliz ressam John Martin hakkında bir kitap yazmış ve sanatçının kayıp bir tablosunu bulmak için selden kalan hasarlı tuvalleri incelemiştir. Martin'in Pompeii ve Herculaneum'un Yıkımı'nı, çok kötü durumda da olsa, Delaroche tablosunun içinde sarılmış halde buldu. Tablo mükemmel durumdaydı ve Ulusal Galeri'ye nakledildi.

Daha fazla okuma

• Resim Tarihi: Delaroche ve Lady Jane Gray, 2010, Ulusal Galeri Yayınları
• Potterton, Homan. Ulusal Galeri . Thames ve Hudson, 1977. s. 155.