Toma Prelyuboviç
| Thomas Preljubović Sırpça: Тома Прељубовић / Toma Preljubović; Yunanca: Θωμάς Κομνηνός Παλαιολόγος, Thomas Komnenos Palaiologos | |
|---|---|
| Epir Despotu | |
 Thomas ve eşi Maria'nın ikon olarak çizilmiş resimleri | |
| Hüküm süresi | 1366-1384 |
| Önce gelen | Simeon Uroš |
| Sonra gelen | Maria Palaeologina |
| Doğum | 14. yüzyıl |
| Ölüm | 23 Aralık 1384 Yanya, Epir Despotluğu |
| Eş(ler)i | Maria Palaeologina |
| Babası | sezar Gregorios Preljub |
| Annesi | İrini |
Thomas Preljubović (Sırpça: Тома Прељубовић / Toma Preljubović; Yunanca: Θωμάς Κομνηνός Παλαιολόγος, Thomas Komnenos Palaiologos), 1366'dan 23 Aralık 1384 tarihinde ölümüne kadar Yanya'da Epir Despotluğu hükümdarı. Arnavut katili (Yunanca: Ἀλβανιτοκτόνος) unvanını taşıyordu.[1]
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Thomas, 1355 yılının sonlarında veya 1356 başında hayatını kaybeden Teselya'nın Sırp valisi sezar Gregorios Preljub'un (Yunanca: Grēgorios Prealimpos) oğludur. Annesi İrini, Stefan Dušan[2] ve Eleni çiftinin kızıdır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Thomas'ın babasının kanlı ölümünden sonra Thomas'ın Teselya iddiası annesi İrini tarafından ileri sürüldü ancak 1356'da II. Nikeforos Orsini'nin gelişiyle Sırbistan'a kaçmak zorunda kaldılar. Burada İrini, Vodina hükümdarı Thomas'ı kanatları altına alan Radoslav Hlapen ile evlendi.
Thessaly'ın yeni hükümdarı olan Simeon Uroš Palaiologos, 1359-1360'ta Epir Despotluğu'nda bulunmadığı sırada Hlapen, Teselya'yı üvey oğlu için istila etmeyi denedi. Simeon Uroš işgali durdurmayı başardıysa da, Simeon Uroš işgali durdurmayı başardıysa da, Kesriye'yi Thomas'a bırakmak ve kızı Maria'yı onunla evlendirmek zorunda kaldı. Sonraki seneler, Simeon Uroš, Epir'in çoğunda etkin bir yetkiye sahip olamayacağını anladı ve Arta ve Angelokastro'daki yetkisini yerel Arnavut şeflerine devretti. 1366'da, Simeon Uroš'un kontrolü altında kalan son önemli kale Yanya'daki vatandaşları, kendisine Arnavut klanlarının baskınlarından korunabilmek bir vali ataması için bir dilekçe gönderdi.
Simeon Uroš, Thomas'ı vali olarak atayarak ve İonia ve Vagenetian (Theprotian) elçiliğini kendisine ileterek yanıt verdi. Thomas 1366'da ya da 1367'de Yanya'ya girdi. Epirus'daki Thomas'ın egemenliğine, Preljubović'e karşı önyargılı[3] ve düşman olan Yoannina Kronolojisi'nde en ayrıntılı şekilde yansıtılmıştır.[4] Onu acımasız ve kaprisli bir tiran olarak temsil eder. Thomas, Yanya Kilisesi'nin çeşitli mülklerini ele geçirdi ve onları Sırp sakinlerine verdi. 1382'de Konstantinopolis'ten yerel başpiskoposluğa atanan Matthew, Bizans imparatoru V. İoannis adına Thomas'a Despot unvanı verdi. Bununla birlikte, daha sonra Thomas başpiskoposla tartıştı ve onu Yanya'ndan sürdü.
Thomas ayrıca, yerel soylulara zulmetmekle suçlandı; bu da, onun egemenliğine karşı bir dizi isyana neden oldu. Thomas, dini ve mülkleri ele geçirmenin yanı sıra balıklar ve meyveler de dahil olmak üzere çeşitli emtialar üzerine yeni vergiler ve tekeller kurdu. Thomas, bu vergiler ile askeri kuvvetlerini güçlendirmenin sıra, Arta ve Angelokastron'daki Arnavutlara karşı sürekli bir savaş başlattı.
Thomas, kızını 1370'te Arta Despotu Peter Losha ile nişanlıyarak, Arnavutları tatmin etti ve çatışmaları sona erdirdi.[5] 1374 yılında Peter Losha, Arta'da veba öldü, sonra Gjin Bua Shpata şehri aldı.[5] O sırada Thomas'a mutabakatla bağlı değildi; Yanya'ya kuşattı ve kırsalı talan etti.[5] Thomas kızkardeşi Eleni'yi ertesi yıl Gjin Bua Shpata ile nişanlayınca, barış geldi.[5] Bununla birlikte, Yanya'da yapılan saldırılar, Thomas tarafından iki kez yenilgiye uğratılan Malakasioi tarafından da sürdü (1377 ve 1379).[5] Mayıs 1379'da John Spata, Yanya'nın kırsalını tahrip etti.[6]
Arnavutlar tarafından sürekli sıkıştırılan Thomas Frenk ve Osmanlı komşularından yardım istedi, Osmanlılar 1381 yılında bir yardımcı kuvvet gönderdiler. Thomas bu kuvveti iyi kullandı ve 1381-1384 arasında düşmanlarından birçok kale fethetti. Acımasız başarıları ona (Ἀλβανιτοκτόνος) "Arnavut katili" (Αλβανοκτόνος, Albanoktonos) unvanını kazandırdı.
Ancak, Thomas eşi Maria ile problemler yaşadı ve o ona karşı bir komploya katıldı. 23 Aralık 1384 tarihinde, Thomas kendi muhafızları tarafından öldürüldü ve Yanya'nın mutlu nüfusu karısı Maria'ya biat etti ve yanına gelmesi için kardeşi John Uroš Doukas Palaiologos davet ettiler.
Ailesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Prenses Jerina'dan (Çar Dusan'ın kızı), en az bir kızı vardır:
- İrini, Gjin Bua Shpata ile evlendi ve 1374/5 yılında öldü.
Karısı Maria Angelina Doukaina Palaiologina'dan muhtemelen bir oğlu vardır:
- Preljub (Prealoupes), genç yaşta ölmüştür
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2017.
- ^ J. V. A. Fine"The Late Medieval Balkans, A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest" (1994) p 346
- ^ Nicol, Donald MacGillivray (1984). The Despotate of Epiros, 1267-1479: A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages. Cambridge University Press. s. 143. ISBN 978-0-521-26190-6.
The Chronicle of Ioannina is deeply prejudiced against Thomas Preljubovic.
- ^ Ellis, Steven G.; Klusáková, Lud'a (2007). Imagining Frontiers, Contesting Identities. Edizioni Plus. s. 139. ISBN 978-88-8492-466-7.
...the Chronicle of Ioannina, hostile to Thomas Preljubovic...
- ^ a b c d e Nicol 1984, s. 146.
- ^ Nicol 1984, s. 147.
