Güney Kafkasya
Güney Kafkasya, Transkafkasya veya Kafkasardı (Azerice: Cənubi Qafqaz, Zaqafqaziya, Gürcüce: სამხრეთი კავკასია Samhreti Kavkasia, (Ermenice: Անդրկովկազ Andrkovkaz), bugünkü Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan devletlerini kapsayan, İran, Rusya ve Türkiye arasında, Büyük Kafkas Sıradağlarının güneyinde yer alan coğrafi-siyasi bölge. Doğu Avrupa'da yer alan Azerbaycan'ın Kuzeydoğu kesimi dışında, Güney Kafkasya'nın çoğu coğrafi olarak Güneybatı Asya'da yerleşmektedir. Buna rağmen siyasi açıdan bölge tamamen Doğu Avrupa'nın hissesi olarak tanınmaktadır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Güney Kafkasya bölgesi tarihen siyasi, dinî ve medeni mücadelelerin alanı olmuştur. Bölgenin eski devletleri içinde Albanya, Ermenistan ve İberya krallıkları yer almaktadır. Bu krallıklar daha sonra Ahameniş İmparatorluğu, Part İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu'na birleştirilmişler. Sonuçta, önce Zerdüştlük sonra da Hristiyanlık bölgede egemen dinler olmuşlardır.
7. yüzyılda bölgeyi Hilâfet'in ele geçirmesi ile Güney Kafkasya'da İslam yayılmaya başlamıştır. Sonraki yüzyıllar içinde Selçuklu Hanedanının, Moğolların ve Türk hanlıklarının egemenliğinde olan bölge, 1501'de Safevî Devleti'nin yönetimine geçmiştir. 17. yüzyıldaki kısa süreli Osmanlı egemenliği dışında, 18. yüzyılın ortalarına kadar bölge genel olarak Safevî egemenliğinde kalmıştır.
1736'da Safevî Devleti'nin çöküşünden sonra, sembolik olarak İran yönetiminde olan Güney Kafkasya'nın güney kesiminde fiilen bağımsız Türk hanlıkları kurulmuştur. 19. yüzyılın başında gerçekleşen iki Rus-İran savaşının sonucunda, Güney Kafkasya tamamen Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edilmiştir.
Demografik yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Güney Kafkasya birçok kavimin geçiş noktası olduğu için farklı kültür ve etnik kökende kavimler bölgeye yerleşmişlerdir. Bölge halkları, bölgenin dağlık oluşundan ötürü kültürel olarak birbirlerinden izole olmuştur.
| Güney Kafkasya'nın Demografik Yapısı | |
|---|---|
| Azerbaycan | |
| Nüfus | 10.000.000(2019) |
| Etnik Gruplar | %90 Azerbaycanlı, %2,5 Rus, %2 Ermeni, %3,3 Lezgi ve Dağıstanlı, %2,2 Diğer |
| Dini Gruplar | %93 Müslüman, %2,5 Rus Ortodoks, %2,3 Ermeni Ortodoks, %2,2 Diğer |
| Gürcistan | |
| Nüfus | 4.504.000 (2014) |
| Etnik Gruplar | %83,7 Gürcü, %6,5 Azerbaycanlı, %1.5 Rus, %0,8 Oset, %0,4 Rum, %0,2 Ukraynalı |
| Dini Gruplar | %65 Gürcü Ortodoks, %11 Müslüman, %10 Rus Ortodoks, %8 Ermeni Ortodoks, %6 Diğerleri |
| Ermenistan | |
| Nüfus | 3.006.000 (2014) |
| Etnik Gruplar | %93 Ermeni, %2 Rus, %2 Yezidi Kürt, %3 Azerbaycanlı |
| Dini Gruplar | %94 Ermeni Ortodoks, %4 Diğer Hristiyan, %2 Yezidi |
| Tablo.1 [1][2] | |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ worldbank.org, 22 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Armenia 4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Georgia 21 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Azerbaijan 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., erişim tarihi: 24.01.2016
- ^ Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu, Gürcistan-Rusya Krizi Değerlendirme Raporu, USAK Raporları no:08-03, Ankara, USAK Yayınları, 2008, s. 71
 | Asya coğrafyası ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
