ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı
| USAID | |
|---|---|
United States Agency for International Development | |
 USAID bayrağı | |
 USAID'in amblemi | |
 USAID'in logosu | |
| Genel bilgiler | |
| Kuruluş tarihi | 3 Kasım 1961) |
| Kapanış tarihi | 1 Temmuz 2025[1] |
| Türü | Uluslararası yardım kuruluşu |
| Adres | Ronald Reagan Building, Washington, ABD |
| Slogan | "From the American people" Türkçe: Amerika halkından |
| Personel sayısı | 10.000'in üzerinde |
| Yıllık bütçe | 40 milyar USD (2023) |
| Web sitesi | usaid.gov |
| Notlar | |
| [2][3][4] | |
Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı (İngilizce özgün adıyla: United States Agency for International Development (USAID)), Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmetinin, sivil dış yardım ve kalkınma yardımını yönetmekle sorumlu bağımsız bir kuruluşuydu. USAID, yaklaşık 40 milyar dolarlık bütçesi ile ABD'nin yaptığı dış yardımlarının yarısından fazlasını fonlamıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]ABD Kongresi, 4 Eylül 1961'de ABD dış yardım programlarını yeniden düzenleyen ve ekonomik yardımı yönetecek bir ajansın kurulmasını zorunlu kılan Dış Yardım Yasasını kabul etti. USAID daha sonra, mevcut birkaç dış yardım kuruluşunu ve programını tek bir teşkilat altında birleştirmeyi amaçlayan Başkan John F. Kennedy'nin emriyle kuruldu.[5] USAID, ana odağı uzun vadeli sosyoekonomik kalkınma olan ilk ABD dış yardım kuruluşu oldu.
USAID'in programları, Kongre'nin yıllık fon tahsis yasalarında ve diğer mevzuatta yönergeler yoluyla tamamladığı Yabancı Yardım Yasasında[6] Kongre tarafından yetkilendirilmiştir. ABD dış politikasının resmi bir bileşeni olan USAID, Başkan, Dışişleri Bakanı ve Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Güvenlik Konseyi'nin rehberliğine bağlı olarak faaliyet göstermektedir.[7] USAID, başta Afrika, Asya, Latin Amerika, Orta Doğu ve Doğu Avrupa'da olmak üzere 100'den fazla ülkede misyonlara sahiptir.
İkinci Trump yönetimindeki değişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]USAID, uluslararası çapta yoksul ülkelere yaptığı yatırım ve yardımlar gerekçesiyle Donald Trump ve Elon Musk'ın hedefi haline gelmişti. Elon Musk; Trump seçimden galip çıktıktan sonra USAID'in bir "Suç örgütü" haline geldiğini, artık bu kurumun "Onarılamaz" olduğunu ve çok daha önceden kapatılması gerektiğini belirtti. Bu sözlerden hareketle USAID'in sosyal medya hesapları kapatıldı, 23 Şubat 2025'te internet sitesinin içeriği küresel çapta tüm çalışanlarına izin verildiği ve faaliyetlerin yavaş yavaş durdurulacağı yönünde bir mesaj ile değiştirildi. Ayrıca bu mesajda yurt dışındaki çalışanlar gönüllü olarak ülkeye dönmeye çağrıldı. Maryland Senatörü Chris Van Hollen, USAID'i yargı yetkisini görmezden gelerek kapatmaya çalışmanın yasalara aykırı olduğunu söyledi. Ayrıca bazı Demokrat Partililer, Trump'ın Dışişleri Bakanlığı atamalarının onaylanmasını engellemek için mahkemeye başvuracaklarını belirtti.[8][9]
USAID'in kapatılması durumunda ABD'nin yumuşak gücünün zayıflayacağı, dolayısıyla dünya çapında siyasi ittifakların değişebileceği düşünülüyor. Ayrıca yapılan yardım fonlarının kesilmesinin bazı gelişmekte olan ülkelerde AIDS gibi çeşitli hastalıkların artmasına, Avrupa'ya doğru bir göç dalgasına, temiz suya erişimin zorlaşmasına ve diğer çeşitli maddi zorluklara sebep olacağı öngörülüyor.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2025.
- ^ U.S. Agency for International Development: An Overview. Congressional Research Service. 6 Ocak 2025. 7 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2025.
- ^ Luscombe, Richard (3 Şubat 2025). "Marco Rubio appoints himself head of USAid as workers locked out of office". The Guardian. Erişim tarihi: 3 Şubat 2025.
- ^ "USAID History". USAID. 15 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2014.
- ^ "USAID HISTORY". usaid.gov. USAID. 11 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2018.
- ^ "USAID: Automated Directives System 400" (PDF). 19 Kasım 2003 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2013.
- ^ USAID. "ADS Chapter 101.2 Agency Programs and Functions" (PDF). 18 Kasım 2003 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2011.
- ^ "Donald Trump ve Elon Musk, ABD'nin uluslararası yardım kuruluşu USAID'i kapatıyor | Euronews". tr.euronews.com. 4 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2025.
- ^ "4 soruda USAID krizi | Independent Türkçe". indyturk.com. 8 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2025.
- ^ "64 yıl önce kurulan "USAID"in kapatılmasının dünyaya ve Türkiye'ye etkileri ne olur?". t24.com.tr. 19 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
