Uyumsuzluk (stratigrafi)
Uyumsuzluk, jeolojik katmanlar arasındaki tabakalanma düzlemi, jeolojik zaman bağlamında düşünüldüğünde önemsiz olan dakikalar, saatler, yıllar ya da onlarca yılık dönemlerde depolanmadaki bir kesikliği gösterebilir. Bununla beraber kimi tabaka istiflerinde çökelimin olmadığı, aşınma ya da her ikisinin birden olduğu zamanları gösteren uyumsuzluk olarak bilinen yüzeyler bulunabilir. Bu uyumsuzluklar belki milyonlarca ya da on milyonlarca yılık uzun jeolojik zaman dönemlerini kaplar. Belirli bir yerdeki jeolojik kayıtlar da tam olmayabilir ve tabakalarla gösterilmeyen herhangi bir jeolojik zaman aralığına hiyatüs denir.
Uyumsuzluk türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Diskonformite : Biri diğerine paralel olan daha genç ve yaşlı tabakalar arasında depolanmanın olmadığı ya da aşındığı bir yüzeydir. Daha yaşlı katmanlarla paralel olan genç katmanları ayıran aşınma yüzeyi iyi tanımlanmaz ya da belirlenemezse diskonformite sıklıkla olan bir tabaka düzlemini andırır.
Nonkonformite: Metamorfik veya magmatik kayaçların kestiği aşınma yüzeyi çökel kayaçlarla örtülür .Bu uyumsuzluk türü sıkı bir şekilde çökel kayaçlarla magmatik sokulumun dokanağını andırır. Kapanımlar ilkesi alttaki magmatik kayaçlar ile üzerlerindeki çökel kayaçlar arasındaki ilişkinin bir sokulum veya aşınma sonucu olup olmadığını belirlemede işe yarar. Sokulum olduğunda magmatik kayaçlar daha gençtir, aşınma durumunda ise çökel kayaçlar daha gençtir. Nonkonformite ile sokulum dokanağını ayırt edebilmek, farklı olay dizileri sunduklarından ötürü çok önemlidir.
Angular unkonformite (açısal uyumsuzluk): Daha genç katmanların eğimli ya da kıvrımlı katmanlar üzerine çökeldiği bir aşınma yüzeyidir. Uyumsuzluk yüzeyinin altındaki katmanlar genellikle üsttekilerden daha fazla eğimlenerek açısal uyumsuzluğu oluşturur.
Parakonformite: paralel katmanların bulunduğu yerde oluşan katmanları ayıran küçük belirgin uyumsuzluktur.
Buttress unkonformite (yapısal uyumsuzluk): Genç yatağın eski katmana karşı tortullanmasıyla meydana gelen yapıdır.
Bikonformite: iki bilinen farklı çağlardan uyumsuzluk yüzeyinin farklı uyumsuzluklar olmakla beraber birbirlerinin üzerine uzandıkları uyumsuzluk çeşididir.
-
Biconformity
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- U.S. Bureau of Mines Dictionary of Mining, Mineral, and Related Terms published on CD-ROM in 1996.
- Keith Montgomery (2003). "Siccar Point and Teaching the History of Geology" (pdf). University of Wisconsin. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Mart 2008.
• Septfontaine M. (1984): Le Dogger des Préalpes médianes suisses et françaises - stratigraphie, évolution paléogéographique et paléotectonique.- Mém. Soc. Helv. Sci. Nat., vol. 97, 121 p. (Birkhäuser éd.)
• Septfontaine M. (1995): Large scale progressive unconformities in Jurassic strata of the Prealps South of lake Geneva: interpretation as synsedimentary inversion structures. Paleotectonic implications.- Eclogae geol. Helv., 88/3, 553-576.
- Ogungbe, Olateju (2011). "Introduction of Bi-Conformity As a Type of Unconformity in Stratigraphy". NAPE Conference. 11 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2013.
