Vadeli işlem sözleşmesi

Finansta vadeli işlemler ya da bir vadeli işlem sözleşmesi organize bir piyasada ticareti yapılan ve ileri bir tarihte, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikteki bir malı, kıymeti veya finansal göstergeyi alma veya satma yükümlülüğü getiren sözleşmedir. Alivre sözleşmelerden farklı olarak aracı bir takas kurumu gözetimi ve garantisi altında yapılır. Bu sayede, alıcı ve satıcının birbirini tanıması gerekmez. Doğabilecek kredi riskine karşı geliştirilmiş bir teminatlandırma sistemine bağlıdır.

Bu tür ürünlerin satıldığı piyasaların geçmişi 1848 yılında kurulan Chicago Ticaret Kurulu'na (CBOT) kadar uzanmaktadır. İşlem gören varlık genellikle bir emtia (meta) veya finansal araçtır. Tarafların varlığı satın almayı ve satmayı kabul ettiği önceden belirlenmiş fiyat, vadeli fiyat olarak bilinir. Alıcılar ve satıcılar arasında bir pazar yeri görevi gören opsiyon borsasında sözleşmeler müzakere edilir. Bir sözleşmenin alıcısının uzun pozisyon sahibi olduğu ve satış yapan tarafın kısa pozisyon sahibi olduğu söylenir. Fiyatın kendilerine aleyhine olması durumunda her iki taraf da karşı tarafın çekip gitme riskini aldığından, sözleşme, her iki tarafın da karşılıklı güvendiği bir üçüncü tarafla sözleşme değerinin bir marjını vermesini içerebilir. Örneğin altın vadeli işlem işlemlerinde marj, spot piyasanın oynaklığına bağlı olarak %2 ile %20 arasında değişmektedir.