Zahidan
| Zahidan زاهدان | |
|---|---|
 | |
  Zahidan Şehrin İran'daki konum | |
| Ülke |  İran |
| Eyalet | Sistan ve Belucistan Eyaleti |
| Şehristan | Zahidan şehristanı |
| Bahş | Zahidan merkezî bahşı |
| Rakım | 1352 m |
| Nüfus (2016) | |
| • Toplam | 587.730 |
| Zaman dilimi | UTC+03.30 (IRST) |
| • Yaz (YSU) | UTC+04.30 (IRST) |
| Alan kodu | +98-54 |
Zahidan (Farsça: زاهدان, Zāhedān), İran'ın güneydoğusunda, Sistan ve Belucistan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehir, Pakistan ve Afganistan sınırı yakınlarında, denizden 1352 m. yükseklikte bulunur. Başkent Tahran'a 1.605 km. uzaklıktadır.
Olaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahsa Emini'nin öldürülmesinin ardından protestoların gerçekleştirildiği şehirlerden biri olan Zahidan'da, 30 Eylül 2022 tarihinde İran güvenlik güçleri protestocuların üzerine ateş açmış[1] ve Amnesty International'a göre en az 82 protestocunun ölümüne sebep olmuştur.[2]
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir] Zahidan iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 27,0 | 28,0 | 32,2 | 37,0 | 40,4 | 43,0 | 42,0 | 43,0 | 40,0 | 36,0 | 30,2 | 28,0 | 43,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 14,0 | 16,5 | 21,9 | 27,5 | 32,5 | 36,2 | 37,0 | 35,6 | 32,3 | 27,7 | 21,7 | 16,3 | 26,6 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 6,4 | 9,2 | 14,5 | 20,0 | 24,7 | 28,3 | 29,3 | 27,1 | 22,7 | 17,8 | 11,9 | 7,9 | 18,3 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −0,5 | 2,5 | 7,4 | 12,1 | 15,9 | 18,6 | 19,8 | 17,2 | 12,4 | 8,1 | 3,1 | 0,5 | 9,8 |
| En düşük sıcaklık (°C) | −22 | −14 | −7 | 0,0 | 1,4 | 11,0 | 12,0 | 8,0 | 2,0 | −4 | −11 | −16 | −22 |
| Ortalama yağış (mm) | 19,3 | 21,1 | 13,6 | 9,5 | 3,9 | 0,4 | 0,8 | 0,9 | 0,2 | 1,8 | 3,4 | 7,2 | 82,1 |
| Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (1961–1990)[3] | |||||||||||||
Etnik Yapı
[değiştir | kaynağı değiştir]2016 yılı nüfus sayımına göre 587,730 kişiye ve 146,717 aile'ye ev sahipliği yapmaktadır. Şehir halkının büyük çoğunluğunu Beluciler oluşur. Diğer halklar Sistaniler ve Peştunlar'dır.
Ekonomi ve Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Zahidan'da İran ekonomisi için önemli sayılabilecek bir faaliyet bulunmaz.Daha çok yerel ölçekli küçük sanayi tesisleri vardır. Özellikle tekstil (pamuklu dokuma), kilimcilik, seramik ve gıda sanayi gelişmiştir. Önemli bir tarım bölgesi değildir. Nüfusun özellikle, SSCB'nin Afganistan işgalinden kaçan halkın bu şehre gelmesinden dolayı artmasıyla şehrin ekonomik önemi artmıştır.
Zahidan kuzeyindeki büyük şehir Meşhed'e kara yolu ile bağlıdır. Şehir İran-Pakistan arasında 2.derecede önemli olan kara yolu üzerindedir. Bu yol üzerinden Pakistan'ın Quetta kentine bağlanır. Eyaletin daha güneyinde Bam üzerinden ayrılan anayol ise Pakistan'ın en büyük kenti ve limanı Karaçi'ye bağlanır. Şehir ayrıca inşası yeni tamamlanan İran-Pakistan demiryolu bağlantısı üzerinde önemli bir istasyondur. Şehirde uluslararası bir havaalanı bulunur.
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Şehirde önemli sayılabilecek eğitim kurumları: İslamic Azad University, Zahedan University of Medical Sciences ve University of Sistan and Baluchestan.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "At least 63 killed in Iran suppression of Zahedan protest: Human rights group". Alarabiya News. 4 Ekim 2022. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2022.
- ^ "Iran: At least 82 Baluchi protesters and bystanders killed in bloody crackdown". Amnesty International. 6 Ekim 2022. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2022.
- ^ "Zahidan İklim Verileri 1961–1990". Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- (İngilizce) iranchamber.com'da şehrin tanıtımı 15 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
