Çedar Adamı
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Şubat 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Çedar adamı, Cheddar Gorge (Çedar Kanyonu), İngiltere'de Gough's Mağarası'nda bulunmuş olan bir erkek insan kalıntısına verilen isimdir. Kalıntı Mezolitik çağa, yaklaşık olarak MÖ 7150 yılına aittir ve bir saldırı sonucu, zorlu bir şekilde öldüğü anlaşılmıştır. Britanya'nın en eski, parçaları bütün olan insan iskeletidir.
1903 yılında yapılan kazılar sonucu çıkarılmıştır, kalıntılar Londra'daki Doğal Tarih Müzesi (Natural History Museum)’nde tutulmaktadır fakat bu günlerde sergilenmemektedir. İskeletin bir kopyası Cheddar kasabasındaki “Çedar Adamı ve yamyamlar” müzesinde sergilenmektedir. Çedar Adamının ölümü bir merak konusudur. Kafatasındaki delik bir zorbalık olduğunu işaret eder ve Gough's Mağarası tarih öncesi insanları tarafından yamyamlık,avcılık için veya ikinci mezar (Secondary burial) olarak kullanılmıştır. Bu erken dönem süresince bilimsel olarak araştırılmış, var olduğu bilinen savaş durumu ve ritüel spekülasyonları kesin değildir.
Mitokondriyal DNA testi
[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk kez Oxford Üniversitesi'nden Bryan Sykes 1996'da Çedar Adamı'nın azı dişlerinden birinden ekstrakte edilmiş DNA ile Çedar Adamı'nın mitokondriyal DNA'sını dizilemiştir. Çedar Adamı'nın diğer Mezolitik insan kalıntılarında da bulunan mitokondriyal Haplogrup U dallarından Haplogrup U5'e ait olduğu belirlenmiştir. Sykes 9000 yaşındaki Çedar Adamı'nın dişinden DNA ve yine aynı mağaradan 12.000 yıllık Çedar dişi elde etmiştir.
Bryan Sykes'ın Çedar üzerinde yaptığı araştırmalar film yapılmış ve 1997'de sergilenmiştir. Halen yaşayan Cheddar kasabası sakinlerinin Çedar Adamı ile bir bağlantısı olabileceği düşüncesi ile kasabada yaşayan 20 kişiden aldığı mitokondriyal DNA (mtDNA) ile Çedar Adamı'nın azı dişinden ekstrakte ettiği örneği karşılaştırmıştır. Avrupalıların % 10'unun Haplogrup U5'e ait olduğu gerçeği çerçevesinde kasabada Çedar Adamı ile aynı mtDNA'yı paylaşan 2 kişi bulmuştur. Onlar -tıpkı bugün haplogrup U5 taşıyan diğer birçok kişi gibi- anne tarafından olan akrabalıkları üzerinden binlerce yıl öncesinin Çedar Adamı ile ortak bir ataya sahiplerdir. Bunun nedeni mitokondriyal DNA'nın yalnızca anasoylu yani anneler aracılığıyla bir sonraki kuşağa aktarılmasıdır. Anne ve babadan ortak gelen çekirdek DNA'sının tersine mtDNA yalnızca anneden çocuğa geçmekte ve bu nedenle bulunan insan kalıntılarının genetik incelemeleri sonucunda soyundan geldiği kadınlar ile onunla aynı soydan gelen ve şu anda yaşamaya devam eden kadınlar belirlenebilmektedir.