Çoban köpeği
Çoban köpekleri, sürülerin "idaresinde" kullanılan köpekler. Bu yönleriyle öncelikli görevleri sürüleri "korumak" olan bekçi ve koruma köpeklerinden ayrılırlar. Çoban köpekleri grubu, dünyadaki başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek grubudur.[1][2][3]
Çoban köpekleri grubu, AKC tarafından herding group olarak adlandırılır ve 1983 yılında oluşturulmuştur.[1] İngilizce herding sözcüğü "gütmek, güden" anlamlarına gelir.[4] TKC tarafından pastoral group olarak adlandırılır.[2] İngilizce pastoral sözcüğü "küçükbaş ve büyükbaş hayvanların barındığı veya otlandığı araziye dair" anlamına gelir.[5] FCI'ya göre çoban köpekleri 1. grupta, koyun ve sığır köpekleri adı altında sınıflandırılırlar.[3]
Çoban köpekleri çevik hayvanlardır; çok çabuk süratlenebilirler ve kısa süreli olarak çok süratli koşabilirler. Her türlü arazide görev yapabilirler. Küçük ırkları dahi kaslı ve güçlüdür. Başları dik yürürler ve mağrur görünümlü hayvanlardır. Çoban köpekleri sahibinin el işaretleri ve ıslıkla verdiği komutları anlayarak sürüyü güdebilir, kaçan hayvanları sürüye katabilirler.[6] Örneğin Korgi, omuzlarının yerden yüksekliği yaklaşık 30 cm olan küçük bir ırk olmasına rağmen, kendisinden defalarca kat büyük olan sığırları otlaklara sürebilir.[1]
Çoban köpekleri sürüleri kontrol ederken havlamak, zıplamak, sürünün etrafında daire çizerek koşmak ve hayvanların topuklarını hafifçe ısırmak gibi yöntemler kullanırlar. Bazı çoban köpeği ırkları ise sessizce ve dikkatle bakarak (süzerek) çiftlik hayvanlarını kontrol edebilirler.[6]
Çoban köpekleri eğitildiklerinde çok iyi yakın koruma köpeği olabilirler. Bu amaçla sıklıkla polis ve askeriye tarafından kullanılırlar. Çoban köpekleri zeki ve hareketli köpeklerdir. İnsanlarla en yakın ilişki kuran ırklar arasındadır. Çok iyi birer evcil köpek ya da yetenek yarışması köpeği olabilirler.[6]
Çoban köpeği örnekleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Alabay
- Alman çoban köpeği
- Anadolu çoban köpeği
- Australian Kelpie
- Avustralya sığır çobanı köpeği
- Belçika çoban köpeği
- Bergamasco çoban köpeği
- Berger Blanc Suisse
- Border collie
- Collie
- Kangal köpeği
- Kurtbasar
- Malinois
- Puli
- Pyrenees çoban köpeği
Başlıca köpek kulüpleri tarafından çoban köpeği kabul edilen bazı ırklar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
![29 yıl 5 ay yaşamış olan resimdeki gibi bir Avustralya sığır çobanı köpeği; bilinen, kayıtlı en uzun yaşamış köpektir.[7]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/ACD-blue-spud.jpg/120px-ACD-blue-spud.jpg)
29 yıl 5 ay yaşamış olan resimdeki gibi bir Avustralya sığır çobanı köpeği; bilinen, kayıtlı en uzun yaşamış köpektir.[7] -
Korgi (Pembroke) -
-
Alman çoban köpeği sıklıkla bekçi ve koruma köpeği olarak kullanılır. -
![Kahverengi-beyaz bir border collie. Border collieler dünyanın en zeki köpeklerinden biri olarak kabul edilirler.[8]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Border_Collie_liver_portrait.jpg/120px-Border_Collie_liver_portrait.jpg)
Kahverengi-beyaz bir border collie. Border collieler dünyanın en zeki köpeklerinden biri olarak kabul edilirler.[8] -
![29 yıl 5 ay yaşamış olan resimdeki gibi bir Avustralya sığır çobanı köpeği; bilinen, kayıtlı en uzun yaşamış köpektir.[7]](/wiki/Dosya:ACD-blue-spud.jpg)
![Kahverengi-beyaz bir border collie. Border collieler dünyanın en zeki köpeklerinden biri olarak kabul edilirler.[8]](/wiki/Dosya:Border_Collie_liver_portrait.jpg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Herding Group 17 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. AKC.org. Erişim: 13 Eylül 2011
- ^ a b Pastoral Group 27 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. the-kennel-club.org.uk. Erişim: 13 Eylül 2011
- ^ a b Breeds nomenclature 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. fci.be. Erişim: 13 Eylül 2011
- ^ "herd." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ "pastoral." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ a b c "Çoban köpeği." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
- ^ Oldest dog 11 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Guinnessworldrecords.com. Erişim: 2 Eylül 2011
- ^ "collie Çoban köpeği." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
