İlahi Takdir ve Barberini Gücünün Alegorisi

İlahi Takdir ve Barberini Gücünün Alegorisi

Ceiling of Palazzo Barberini.jpg
Sanatçı	Pietro da Cortona
Yıl	y. 1633–1639
Tür	Fresk
Konum	Galleria Nazionale d'Arte Antica (Palazzo Barberini), Roma

Roma’daki Palazzo Barberini’de yer alan “İlahi Takdir ve Barberini İktidarı Alegorisi”, Cortona adlı tavan freski.

İlahi Takdir ve Barberini Gücünün Alegorisi, İtalyan Barok ressam Pietro da Cortona tarafından yapılmış bir fresktir. Roma’daki Palazzo Barberini’nin büyük salonunun tavanını kaplayan bu eser, 1633 yılında yapılmaya başlanmış ve yaklaşık üç yıl içinde büyük ölçüde tamamlanmıştır. Cortona’nın Venedik’ten dönüşü sonrasında fresk önemli ölçüde yeniden düzenlenmiş ve 1639 yılında tamamlanmıştır.

Kompozisyon

Barberini ailesinin arması üç arıyı içerdiğinden, bu ailenin siparişiyle yapılan sanat eserlerinde genellikle güneş ve arı motifleri görülür; Cortona’nın freski de buna bir örnektir. Gökyüzünün bir ucunda, güneş ışıklarıyla betimlenen İlahi Takdir yer alır; diğer ucundaysa, papa tacı, papalık anahtarları ve bir kuşakla birlikte devasa altın arıların üzerinde süzülen puttolar ve uçan figürler görülür. İlahi Takdir’in hemen altında, freskin sahte çerçevesi parçalanıyormuş gibi resmedilmiştir. Orak taşıyan Zaman figürü, bir puttonun kolunu yutuyormuş gibi görünür. Ölümsüzlük Tacı’nı oluşturan on iki yıldızın zarif taşıyıcısı, tacı açık biçimde arma üzerindeki arı sürüsüne uzatırken, ciddi bir ifadeyle İlahi Takdir’e bakar. Bazı araştırmacılar, freskin amaçlarından birinin, Barberini ailesinden VIII. Urbanus’un papa seçilmesinin —hileli olduğu yönündeki söylentilere karşın— ilahi bir takdir sonucu gerçekleştiğini vurgulamak olduğunu öne sürmüştür. Kompozisyonun bir köşesinde ise, o kadar yoğun çalışan işçiler betimlenmiştir ki, çerçevenin dışını dahi kırıp geçmektedirler.

Kritik değerlendirme ve mirası

O dönemde Roma’da freskler oldukça yaygındı; bunların çoğu, Sistina Şapeli’nin tavanında ya da Annibale Carracci’nin Palazzo Farnese’de gerçekleştirdiği döngüde görüldüğü gibi, çerçeveli sahnelerden oluşan quadro riportato tarzındaydı. Baldassare Peruzzi, freskin mimari çerçevenin yerini aldığı ya da onu taklit ettiği ve sıklıkla zorlama perspektifin kullanıldığı quadratura olarak bilinen bu resim tarzının öncülerindendi. Bu tür trompe-l'œil (göz aldatıcı) teknikler İtalyan sanatında yeni değildi; örneğin Mantegna ve Giulio Romano'nun Mantova’daki fresklerinde bu yaklaşıma rastlanır. Ancak Cortona'nın yaklaşımında, parlak gökyüzü başlı başına yoğun ve gösterişli bir kompozisyona dönüşmüştür. Onun bu tarzı, Madrid’de Tiepolo’nun çalışmaları; Stockholm’de Asiller Meclisi’nde Ehrenstrahl’ın "Erdemler Konseyi"; ve Stra’daki Villa Pisani’de yer alan Pisani Ailesi’nin Yüceltilmesi gibi çok sayıda büyük çaplı fresk eserine ilham vermiştir. Roma’daki diğer ünlü sotto in su (aşağıdan yukarıya bakışla yapılan) fresk örnekleri arasında, Andrea Pozzo’nun Sant’Ignazio Kilisesi’ndeki "Aziz İgnatius’un Yüceltilişi" adlı eseri sayılabilir.

Kaynakça

• Allegory of Divine Providence and Barberini Power