İnandık Vazosu

Başlığın diğer anlamları için İnandık sayfasına bakınız.

MÖ 17. yüzyıla ait vazonun görüntüsü

İnandık Vazosu Hitit devletinin Hanhana (Çankırı'ya yakın İnandık Köyü) adlı kült merkezinde bulunan ünlü vazodur. Üzerindeki resim kutsal tanrılarının evlilik törenini anlatmaktadır. Hitit kültürünü çok iyi yansıtır.

Asur Ticaret Kolonileri Çağı'nda da görülen kabartmalı vazo yapma geleneği, Eski Hitit Dönemi'nde devam etmiş ve en iyi örnekleri Eskiyapar Höyüğü, İnandık Höyük, Bitik Höyük ve Hüseyindede Höyüğü gibi merkezlerde ele geçmiştir. Kabartmalı motiflerin frizler halinde üzerine yerleştirildiği İnandık Vazosu, İnandık Höyüğü'ndeki yerleşmenin tarihini ve halkının yaşantısını aydınlatması açısından önemli bir buluntudur.

Dış yüzü kabartmalı ve renkli olan bu vazonun üzerindeki kabartmalı motifler tek tek incelendiğinde, her bir figürün ve motifin birbirini tamamlar nitelikte olduğu ve bütün olarak kutsal bir töreni, büyük olasılıkla dini bir evlilik törenini, yansıttığı görülmektedir.

Vazodaki figürlerin hemen hepsi tören için bir şeyler yapmaktadır. En alttan üste doğru çıkılacak olursa ilk frizde çanak çömlek hazırlayan erkek figürü, bir Tanrı ve dua eden figürler görülmektedir. Bu belli bir inanca sahip olduklarının göstergesidir. Bunların dışında lir çalan erkek ve yemek hazırlayan kadın figürlerine de rastlanmaktadır. İlk frizdeki figürlerden yola çıkarak erkek ve kadınlar arasında bir iş bölümü olduğundan söz edilebilir. II. frize bakıldığında bir boğa heykeli ve boğayı hançerleyen bir erkek figürü göze çarpmaktadır. Kutsal törenlerde kurban kesmenin o zamanlardan gelen bir gelenek olduğunun göstergesi olması açısından önemli bir ayrıntıdır. Tanrı ve dua eden figürler II. frizde de vardır. Ayrıca Tanrı'ya içki sunan erkeğin elindeki gaga ağızlı testiden yola çıkarak, kaplarını hayvan figürleriyle süsledikleri söylenebilir. Yine içkinin Tanrı'ya sunulması da içkinin kutsal bir önem ifade ettiğini göstermektedir. III. frizde görülen kutsal izdivaç yatağı üzerinde oturan tanrı ve tanrıça figürleri, vazodaki kabartmaların kutsal bir evlilik törenini anlattığını kanıtlar niteliktedir. Kerpiçten yapılmış mabet de o çağda o yerleşimde mimarinin ne şekilde olduğunu örnekleyebilir. Bu frizde ellerinde kılıç tutan erkek figürleri de görülmektedir. Bu da savunmanın da ön planda olduğunu gösterir. Son frizde, en sağda, erkek ve kadının erotik pozda tasvir edildiği bir sahne göze çarpmaktadır. Burada neslin devamı için üremenin önemli olduğu vurgulanmaktadır denebilir. Aynı frizde birkaç tane akrobat çeşitli gösteriler yapmaktadır. Eğlenceye ne kadar önem verildiğinin bir göstergesidir. Aynı şekilde tüm frizlerin hepsinde görülen lir ve çalpara çalan figürler de müziğin ve eğlencenin o dönemlerdeki önemini gösterir niteliktedir.

İnandık Vazosu, Asur Ticaret Kolonileri Çağı'na geçişte, Eski Hitit Çağı ve devamındaki yaşam biçimi için tipik bir örnek teşkil etmektedir. Tek bir nesneden; o çağdaki inançlardan, kültürden, yaşam şeklinden söz edilebilmesini sağlamaktadır. Bu anlamda oldukça önemli bir buluntudur.