İran'da alkol
İran'da alkol, 1979 yılında gerçekleşen İslam Devrimi'nden bu yana Müslüman İran vatandaşları için yasaktır.[1]
2011 yılında yetişkin nüfusun %5,7'si bir önceki yılda alkol tükettiğini bildirmiştir.[2]
Modern İran yasaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Pehlevi dönemi (1925-1979)
[değiştir | kaynağı değiştir]Yarı laik Muhammed Rıza Pehlevi monarşisi döneminde, alkol bazı şehirlerde yasaldı ve barlarda ve publarda 18 yaş üstü yetişkinlere satılıyordu.[3]
İslam Cumhuriyeti dönemi (1979-günümüz)
[değiştir | kaynağı değiştir]1979 yılında İran Devrimi ile iktidara gelen İslam Cumhuriyeti'nin yasalarına göre, bazı istisnalar dışında tüm Müslüman vatandaşların alkol tüketmesi yasaktır.
Müslüman olmayanlara yönelik tutum
[değiştir | kaynağı değiştir]Resmen tanınan gayrimüslim azınlıkların kendi tüketimleri ve efkaristiya gibi dini ayinler için alkollü içecek üretmelerine izin verilmektedir. İran'a alkol sokmak yasaktır.[4]
Sarhoşken araç kullanma
[değiştir | kaynağı değiştir]İran Trafik Polisi, 2011-2012 yıllarında alkol ve uyuşturucu testlerinden geçemeyen 43'ü kadın olmak üzere 829 sürücünün ehliyetini iptal etti. Tahran'da 20 Nisan-20 Mayıs 2012 tarihleri arasında sürücülere yapılan alkol testlerinde, sürücülerin %26'sının sarhoş olduğu tespit edildi.[5]
Ceza
[değiştir | kaynağı değiştir]2020 yılında, Müslüman bir adam altıncı kez alkol içmek, ehliyetsiz araç kullanmak ve alkol bulundurmaktan suçlu bulunarak Meşhed'deki hapishanede idam edildi.[6]
Yasadışı temin
[değiştir | kaynağı değiştir]2010 yılında yapılan Göçmenler Arasında Madde Kullanımı: Belçika'daki İranlılar Örneği adlı çalışmada, alkolün üç farklı şekilde yasadışı olarak elde edildiği belirtilmektedir: Etnik azınlıklardan (özellikle Ermenilerden) satın alınıyor, alkolsüz biraya fermantasyon maddeleri eklenerek evlerde üretiliyor veya büyük ölçüde Irak Kürdistanı üzerinden ülkeye kaçak olarak sokuluyor.[7][8]
Alkol zehirlenmesi oldukça yaygındır çünkü yasadışı alkol genellikle standartların altındadır. 2018 sonlarında, İran'ın sekiz ilinde dört hafta içinde metanol zehirlenmesi nedeniyle 768 hastaneye yatış vakası meydana gelmiş ve bu vakalardan 96'sı hayatını kaybetmiştir.[9]
Alkol dışı alternatifler
[değiştir | kaynağı değiştir]İran'da alkollü içeceklerin yasaklanması, alkolsüz biraya olan talebi artırıyor. İran hükümetinin kaçakçılıkla mücadele planları, kola karbonatlarının tüketimine karşı bilinçlendirme kampanyaları ve alkolsüz bira tüketimini teşvik eden kampanyalar, 2010 yılında talebi daha da artırdı. İran'da alkolsüz biranın sağlık yararları hakkındaki yaygın medya haberlerinin ardından, giderek daha fazla genç yetişkin alkolsüz biraya ilgi duyuyor. Bu sağlık yararları, çoğu büyük firmanın tanıtım faaliyetlerinde önemli bir rol oynuyor.[10]
Halk sağlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]İran Sağlık Bakanlığı, 2015-2025 yılları arasında alkol tüketimini %10 oranında azaltmak için ulusal bir program geliştirdi, ancak din odaklı sıfır toleranslı alkol politikası, etkili bir zarar azaltma yaklaşımının geliştirilmesini engelliyor.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Marjolein Muys (1 Nisan 2010). Substance Use Among Migrants: The Case of Iranians in Belgium. Asp / Vubpress / Upa. ss. 78-. ISBN 978-90-5487-564-2.
- ^ Amin-Esmaeili, M.; Rahimi-Movaghar, A.; Sharifi, V.; Hajebi, A.; Mojtabai, R.; Radgoodarzi, R.; Hefazi, M.; Motevalian, A. (2017). "Alcohol use disorders in Iran: Prevalence, symptoms, correlates, and comorbidity". Drug and Alcohol Dependence. Cilt 176. Drug Alcohol Depend. ss. 48-54. doi:10.1016/j.drugalcdep.2017.02.018. PMID 28514696.
- ^ "Why wine is integral to Persian culture". The Economist.
- ^ "Alcohol in Iran: A Complete Guide to Iran's Drinking Policy for Tourists". 7 Ağustos 2019. 9 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Pourparsa, Parham (20 Haziran 2012). "BBC News - Iran's 'hidden' alcoholism problem". Bbc.co.uk. Erişim tarihi: 11 Haziran 2013.
- ^ "Iranian man executed for drinking alcohol, says rights group". 10 Temmuz 2020. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Alcohol in Iran: All You Need to Know | 1stQuest Blog". 1stQuest Blog (İngilizce). 30 Mayıs 2018. Erişim tarihi: 14 Haziran 2018.
- ^ Saeed Kamali Dehghan (25 Haziran 2012). "Iranian pair face death penalty after third alcohol offence | World news". The Guardian. Londra. Erişim tarihi: 11 Haziran 2013.
- ^ "A public health approach to alcohol use and its related harms in Iran". Lancet. 1 Nisan 2019. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019.
- ^ "Alcoholic Drinks in Iran". www.euromonitor.com. 6 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2011.
- ^ "A public health approach to alcohol use and its related harms in Iran". Lancet. 1 Nisan 2019. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019.