İran'da tesettür
Müslüman kadınların yüzyıllardır tevazu amacıyla giydiği geleneksel örtü olan tesettür, İran'da son dönemde tartışmalara konu oluyor. 1920'lerde birkaç kadın örtüsüz görünmeye başladı. Rıza Şah döneminde örtünmeden caydırılmaya çalışıldı ve 1936'da beş yıl süreyle yasaklandı. Rıza Şah'ın halefi Muhammed Rıza Pehlevi döneminde başörtüsü "geriye dönük" olarak görülüyordu ve üst ve orta sınıf insanlar tarafından nadiren giyiliyordu. Sonuç olarak, 1970'li yıllarda Şah'a karşı muhalefetin sembolü haline geldi ve daha önce başörtüsüz olan kadınlar (eğitimli, orta ve üst sınıf) tarafından giyildi.
1979 İran Devrimi'nden ve Pehlevi Hanedanı'nın devrilmesinden sonra örtünme yeniden teşvik edildi ve 1981'de saçların örtülmesi ve eller ve yüz dışında her yeri kapatan bol giysiler giyilmesi kadınlar için yasal olarak zorunlu hale getirildi.[2][3] Mehsa Emini'nin 2022'deki ölümünden bu yana başörtüsü yeniden siyasi bir sembol haline geldi; bu sefer İslam Cumhuriyeti'ne karşı muhalefetin ve genç kadınların yasalara karşı gelmeleri "kasabalarda ve şehirlerde" gözlemlendi ve "kontrol altına alınamayacak ve tersine çevrilemeyecek kadar yaygın" olarak adlandırıldı.[4] Ancak Nisan 2023 itibarıyla İslam Cumhuriyeti, başörtüsünün "ilahi emrini" uygulama sözü verdi.
Sanayi, Madencilik ve Ticaret Bakanı'nın emriyle hicap 2023 yılında vergiden muaf hale getirildi ve Devrim Muhafızları Basij, Tahran ve İsfahan şehirlerinde "hicap şehri" adlı kalıcı sergiye başladı.[5] Ağustos 2023'te Etemad, çarşafın üniversitelerdeki kadınlar için zorunlu hale gelebileceğini bildirdi.[6][7]
BM, İran hükûmetini cinsiyet ayrımcılığının uygulayıcısı olarak nitelendirdi.[8] Eylül 2023'te İran hükûmeti, Monitörlerin (sıradan insanlar ve/veya rejimin muhbir ajanları için) tamamen başörtüsü takmayan kadınları bildirmesi için halka açık bir mobil uygulama web sitesi açtı.[9]
Üniversite öğrencileri için parfüm kullanmanın yanı sıra karşı cinsle konuşmak da suç sayıldı.[10]
Eylül 2023'te metro trenlerinde cinsiyet ayrımı yapıldı.[11]
İranlı kadınların başörtülerini çıkarma dalgaları Berlin duvarının yıkılmasına benzetildi.[12]
Boynu kapatmayan veya dar, ayak bileklerini veya önkolunu gösteren kıyafetler giymek yasa dışı kabul edilir.[13]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "نحوه ارسال پیامک درصورت کشف حجاب در خودرو". خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency (Farsça). 18 Nisan 2023. 22 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2023.
- ^ Ramezani, Reza (2010). Hijab dar Iran az Enqelab-e Eslami ta payan Jang-e Tahmili [Hijab in Iran from the Islamic Revolution to the end of the Imposed war] (Persian), Faslnamah-e Takhassusi-ye Banuvan-e Shi’ah [Quarterly Journal of Shiite Women], Qom: Muassasah-e Shi’ah Shinasi, ISSN 1735-4730
- ^ Milani, Farzaneh (1992). Veils and Words: The Emerging Voices of Iranian Women Writers, Syracuse, New York: Syracuse University Press, p. 19, 34–37, 9780815602668
- ^ Fassihi, Farnaz (25 Şubat 2023). "Their Hair Long and Flowing or in Ponytails, Women in Iran Flaunt Their Locks". The New York Times. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2023.
- ^ "وزارت صمت: تولیدکنندگان لباسهای باحجاب و کالاهای فرهنگی از پرداخت مالیات معاف هستند". ایران اینترنشنال (Farsça). 15 Ağustos 2023. 10 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.