İskandinav grubu
İskandinav grubu (İngilizce: Norse group), Satürn'ün ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydularından oluşan büyük bir gruptur. Yarı büyük eksenleri 12 Gm ile 24 Gm (12 milyon km ile 24 milyon km) arasında, eğimleri 136° ile 175° arasında ve eksantriklikleri ise 0.13 ile 0.77 arasında değişmektedir. İnuit ve Galyalı gruplarından farklı olarak, yörünge parametreleri geniş ölçüde dağılmıştır ve grubun daha homojen yörünge ve fiziksel parametrelere sahip bir dizi alt gruptan oluşması muhtemeldir. Örneğin tek başına 174 derece civarında eğime sahip uyduların en az iki alt grup içerdiği düşünülmektedir. Diğer sekiz uydu, Skathi alt grubunu oluşturur. Yarı büyük eksenleri 15 Gm ile 20 Gm (15 milyon km ile 20 milyon km) arasında, eğimleri ise 147° ile 158° arasında değişmektedir. Narvi, Bestla ile ayrı bir alt grup oluşturur. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), bu uydular için İskandinav mitolojisinden (çoğunlukla devler) alınan isimleri saklı tutmaktadır. Tek istisna, ismi Yunan mitolojisinden alınan, diğerlerinden daha önce keşfedilen Phoebe uydusudur.
Bu gruptaki 17 yeni uydunun keşfi Ekim 2019'da duyuruldu. Mauna Kea'daki Subaru Teleskobu'nu kullanan Scott S. Sheppard liderliğindeki bir ekip, her biri yaklaşık 5 kilometre çapında 20 yeni uydu keşfetti. Bunlardan 17'sinin İskandinav grubuna uyduğu düşünülüyor. Bunlardan biri Satürn'ün en uzak uydusudur. Bu uydular için, İskandinav mitolojisindeki isimlerle sınırlı, halka açık bir adlandırma yarışması ilan edildi.[1] Uyduların on tanesi Ağustos 2022'de resmi isimlerini almıştır.[2]
Grubun üyeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Satürn'den artan mesafeye göre sıralanmıştır.
- Phoebe
- Skathi (Skathi alt grubu)
- S/2004 S 37
- S/2007 S 2
- Skoll (Skathi alt grubu)
- Hyrrokkin (Skathi alt grubu)
- Greip
- Mundilfari
- S/2004 S 13 (?)
- S/2006 S 1 (Skathi alt grubu)
- S/2007 S 3 (?)
- Suttungr
- Gridr
- Jarnsaxa
- Narvi (Narvi alt grubu)
- Bergelmir (Skathi salt grubu)
- Hati
- S/2004 S 17 (?)
- S/2004 S 12 (?)
- Eggther
- Farbauti (Skathi alt grubu)
- Thrymr
- Bestla (Narvi alt grubu)
- S/2004 S 7 (?)
- Aegir
- Beli (Skathi alt grubu)
- Angrboda
- Gerd
- Gunnlod (Skathi alt grubu)
- Skrymir
- S/2006 S 3 (Skathi alt grubu)
- Alvaldi
- Kari (Skathi alt grubu)
- S/2004 S 28
- Loge
- Geirrod (Skathi alt grubu)
- Fenrir
- Ymir
- Surtur
- Thiazzi
- S/2004 S 21 (Skathi alt grubu)
- S/2004 S 39
- S/2004 S 36 (Narvi alt grubu)
- Fornjot
- Saturn LXIV
- Saturn LVIII
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Saturn surpasses Jupiter after the discovery of 20 new moons—and you can help name them 9 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NASA, phys.org, 7 Ekim 2019.
- ^ "Names Approved for 10 Small Satellites of Saturn". USGS.gov. USGS. 24 Ağustos 2022. 25 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- S. Sheppard'ın Satürn'ün düzensiz uydularını sınıflandırması 26 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.