İzmir'de 1930 Türkiye yerel seçimleri

İzmir
İzmir
CHF	10 / 15
SCF	5 / 15

1930 Türkiye yerel seçimleri'nde İzmir Belediyesi ile 14 ilçenin ve 11 beldenin belediye başkanlarının belirlenmesi için belediye meclis üyelerinin seçimi yapılmıştır.^[1] İzmir il merkezinde 1 Ekim 1930 tarihinde başlayan seçimler, 12 Ekim 1930 tarihinde sona ermiştir.^[2] SCF'ye yakınlığı ile bilinen Serbest Cumhuriyet Gazetesi, İzmir'deki seçimlere gölge düşürüldüğünü, sandığa gitmeyenlerin yerine bile oy atıldığını ve SCF'nin 10.000 oyunun değiştirildiğini sayfasına taşımıştır.^[3]

İzmir Merkez

d • t
Adaylık			Sonuçlar
Toplam seçmen sayısı			Toplam sandık sayısı
18.874			34
Kıs.		Parti	Oy sayısı	Oy oranı
	CHF	Cumhuriyet Halk Fırkası	14.624	%&0000000000000059.44000059,44
	SCF	Serbest Cumhuriyet Fırkası	9.960	%&0000000000000040.48000040,48
	BĞMSZ	Bağımsızlar	20	%&-1000000000000000.0800000,08
Toplam			24.604	%100
Geçersiz ya da boş			1.098
Kaynak: Hizmet Gazetesi, 20.10.1930, sf. 1

İlçe ve beldelere göre sonuçlar

İzmir'in bazı seçim bölgelerinden elde edilen sonuçlar şu şekildedir:

Bergama'da CHF 250, SCF 1.371;^[4]
Bornova'da CHF 852, SCF 795;^[5]
Buca'da CHF 77, SCF 867;^[6]
Karantine'de (Küçükyalı) CHF 59, SCF 632;^[6]
Kınık'ta CHF 100, SCF 590;^[2]
Kuşadası'nda CHF 89, SCF 801;^[6]
Menemen'de CHF 544, SCF 1.009;^[2]
Seferihisar'da CHF 151, SCF 676 oy aldı.^[2]

Seçimler sonucunda SCF'nin kazandığı seçim bölgeleri: Bademiye (Ödemiş'e bağlı nahiye), Karantine (günümüzdeki Küçükyalı), Kınık, Şirince, Seferihisar, Kuşadası, Menemen, Buca, Bergama ve Urla olarak kayıtlara geçti.^[7]

İlçe	Parti
Bayındır	Cumhuriyet Halk Fırkası
Bergama	Serbest Cumhuriyet Fırkası
Çeşme	Cumhuriyet Halk Fırkası
Dikili	Cumhuriyet Halk Fırkası
Foça	Cumhuriyet Halk Fırkası
Karaburun	Cumhuriyet Halk Fırkası
Kuşadası	Serbest Cumhuriyet Fırkası
Kemalpaşa	Cumhuriyet Halk Fırkası
Menemen	Serbest Cumhuriyet Fırkası
Ödemiş	Cumhuriyet Halk Fırkası
Seferihisar	Serbest Cumhuriyet Fırkası
Tire	Cumhuriyet Halk Fırkası
Torbalı	Cumhuriyet Halk Fırkası
Urla	Serbest Cumhuriyet Fırkası

Ancak seçimler sonrasında yapılan itirazlara yönelik incelemeler sonucunda usulsüzlük tespit edilen Menemen, Tire, Bergama, Seferihisar'da seçimlerin iptal edilerek yenilenmesine karar verildi.^[8]

Kaynakça

^ Anadolu Gazetesi, 01.10.1930, sf. 1
^ ^a ^b ^c ^d Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 490.01, Yer No: 286.1146.1.
^ Serbest Cumhuriyet Gazetesi, 10.10.1930, sf. 1
^ Son Posta Gazetesi, 24.10.1930, sf. 3
^ Milliyet Gazetesi, 18.10.1930, sf. 1
^ ^a ^b ^c Son Posta Gazetesi, 21.10.1930, sf. 4
^ Çetin, Yetkin (2004). Atatürk’ün Vatana İhanetle Suçlandığı S.C.F. Olayı. İstanbul: Otopsi Yayınları. ss. 267-273. ISBN 9789758410453.
^ Pınar, Mehmet (2019). "Cumhurbaşkanlığı Arşiv Belgeleri Işığında İzmir'de 1930 Belediye Seçimleri" (PDF). Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1 (44). yyusbedergisi.com. ss. 338-340. ISSN 1302-6879. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)17 Şubat 2022.

[1] Anadolu Gazetesi, 01.10.1930, sf. 1

[BCA-2] Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Fon Kodu: 490.01, Yer No: 286.1146.1.

[3] Serbest Cumhuriyet Gazetesi, 10.10.1930, sf. 1

[4] Son Posta Gazetesi, 24.10.1930, sf. 3

[5] Milliyet Gazetesi, 18.10.1930, sf. 1

[Son-6] Son Posta Gazetesi, 21.10.1930, sf. 4

[Çetin-7] Çetin, Yetkin (2004). Atatürk’ün Vatana İhanetle Suçlandığı S.C.F. Olayı. İstanbul: Otopsi Yayınları. ss. 267-273. ISBN 9789758410453.

[Pınar-8] Pınar, Mehmet (2019). "Cumhurbaşkanlığı Arşiv Belgeleri Işığında İzmir'de 1930 Belediye Seçimleri" (PDF). Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1 (44). yyusbedergisi.com. ss. 338-340. ISSN 1302-6879. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)17 Şubat 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d İzmir'de seçimler ve referandumlar
Cumhurbaşkanlığı seçimleri	1923 1927 1931 1935 1938 1939 1943 1946 1950 1954 1957 1961 1966 1973 1980 1982^* 1989 1993 2000 2007 2014 2018 2023
Genel seçimler	1920 1923 1927 1931 1935 1939 1943 1946 1950 1954 1957 1961 1965 1969 1973 1977 1983 1987 1991 1995 1999 2002 2007 2011 2015 Haziran Kasım 2018 2023
Yerel seçimler	1930 1934 1938 1942 1946 1950 1955 1963 1968 1973 1977 1984 1989 1994 1999 2004 2009 2014 2019 2024
Senato seçimleri	1961 1964^# 1966^# 1968 1973^# 1975^# 1977 1979^#
Referandumlar	1961 1982^* 1987 1988 2007 2010 2017
Ara genel seçimler	1936^# 1947^# 1948^# 1949^# 1951 1966^# 1968^# 1975^# 1979^# 1986 2003^#
Ara yerel seçimler	1992 Haziran^# Kasım^# 1995^# 2002^# 2019^#
2014 yılına kadar cumhurbaşkanı TBMM tarafından seçildi. ^# Seçim İzmir'i kapsamadı * 1982 anayasa referandumu, cumhurbaşkanlığı seçimi ile birleştirildi.