Ō-yoroi
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Aralık 2024) |
Ō-yoroi (大鎧), Türkçe çevirisiyle "büyük zırh" feodal Japonya'da samuray sınıfının kullandığı erken dönem Japon zırhlarının öne çıkan bir örneğidir.[2] Heian ile Kamakura dönemleri boyunca, at üzerinde okçuluğun hâkim olduğu savaşlar için tasarlanmış ve geliştirilmiştir.
Genellikle soylu savaşçılar tarafından kullanılan bu zırh, dönemin savaş koşullarına uygun şekilde tasarlandı. Bu zırhlar, statü açısından en yüksek seviyede kabul edilmiştir. Muromachi Döneminde "tören zırhı" olarak anılmış, Edo Döneminde ise "asıl zırh" adını almıştır. Ayrıca, diğer zırh türlerinden ayırt edilmek için basitçe "zırh" veya geleneksel bir unvan olan "kisenaga" gibi isimlerle de anılmıştır.
Muromachi Döneminde 1467-1477 yılları arasında meydana gelen Ōnin Savaşı'yla birlikte ô-yoroi neredeyse tamamen ortadan kalkmıştır. Özellikle savaş zamanlarında dômaru ile haramaki yapımı ve onarımı hem pahalı olduğundan hem de çok zaman aldığından, artık alt sınıflar için uygun olmaktan çıkmışlar, bu nedenle de ashigaru askerleri için yeni bir zırh gerekli olmuştur.[3]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Ō-yoroi, ilk olarak 10. yüzyılda, Heian Dönemi'nin ortaları ve sonlarında ortaya çıkmıştır. Zırhın yaygın olarak kullanılmaya başlanması ise, 12. yüzyılda meydana gelen Genpei Savaşı sırasında, zırh ihtiyacının zirveye ulaştığı döneme rastlar. Zırhın temel tasarımı, atlı okçuların ihtiyaçlarına uygun şekilde geliştirilmiştir.[2] Ancak kutu şeklindeki tasarımı nedeniyle oldukça ağırdı ve hareket kabiliyeti sınırlıydı. Bu durum, ō-yoroi zırhının, daha esnek ve hafif olan dō-maru zırhına kıyasla 15. yüzyılda gözden düşmesine neden olmuştur. Bu dönemde samuraylar daha çok piyade taktiklerine yönelmişti.[4]
Ō-yoroi genellikle yüksek rütbeli samuraylar tarafından tercih edilen zengin sınıfa ait bir zırhtı. Alt rütbeli samuraylar ise ō-yoroi ile benzer, ancak daha az bileşene sahip, hafif ve dekoratif ögelerden yoksun zırhlar kullanıyorlardı.[5]
Günümüzdeki ō-yoroi ile ilgili bilgiler, genellikle bu zırhların yüksek rütbeli samuraylar tarafından kullanıldığı kayıtlardan elde edilmiştir. Çünkü bu zırhlar ya bir tapınağa adak olarak bağışlanmış ya da giyen kişinin soyundan gelenler tarafından korunmuştur.[4][6] Ancak, zamanla birçok ō-yoroi bileşeni kaybolmuş veya hasar görmüştür, bu nedenden ötürü mevcut örneklerin bir kısmı restorasyon geçirmiştir. Orijinal ō-yoroi örneklerinin bir kısmı, günümüzde çeşitli müzelerde veya Shinto tapınaklarında sergilenmekte ve korunmaktadır.[4][7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kasuga Grand Shrine". 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2024.
- ^ a b (Mondadori, 1979, p. 507).
- ^ Bryant, Anthony J. (2022). Samuraylar. Tayanç, Tunç; Tayanç, Füsun tarafından çevrildi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. s. 58. ISBN 978-625-429-153-1.
- ^ a b c (Ogawa, 1989).
- ^ (Ratti and Westbrook, 1991).
- ^ (Hoopes, 1930).
- ^ 相馬の物具（もののぐ）文化 13 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Minamisoma City Museum