Şakir Selim (şair)
| Şakir Selim | |
|---|---|
| Doğum | 10 Nisan 1942 Kırım |
| Ölüm | 18 Kasım 2008 (66 yaşında) Kırım |
| Meslek | Şair |
| Milliyet | Kırım Tatar |
Şakir Selim (d. 10 Nisan 1942-18 Kasım 2008), Kırım Tatarı şair, yayımcı, çevirmen.
Kırım Tatar Edebiyatının sürgünde yetişen neslinin en tanınmış simalarındandır.[1]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1942 yılında Kırım'ın Akşeyh Rayonu'nun Büyük As köyünde doğdu. Sekiz çocuklı bir ailenin en küçüğü idi.[2] İki yaşındayken ailesi Özbekistan'ın Cambay kasabasına sürgün edildi. Önce Cambay'da, ardından Taşkent'te yaşadı.
Küçük yaşta annesini kaybetti. Altı yaşında köydeki ilkokula başladı. 1958'de ortaokulu bitirdi; öğrenimine Semerkant'ta öğretmen okulunda devam etti. 16-17 yaşından itibaren şiir yazmaya başladı.[3]
İki yıl öğretmenlik yaptıktan sonra askere çağrıldı. Üç yıl Sibirya'da ordu hizmetinde bulundu. İlk defa 1963 yılında "Lenin Bayrağı" gazetesinde şiiri yayımlandı. 1965 yılında Semerkant Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesi'nin Rus Dili ve Edebiyatı bölümüne girdi. 1971'de üniversiteden mezun oldu.
1971'den itibaren Lenin Bayrağı gazetesinin Semerkant muhabiri olarak görev yaptı. 1972'de "Aqbardaq" isimli şiir kitabı yayımlandı.
1989 yılında Kırım'a döndü ve Dostluk gazetesinde çalışmaya başladı. Aynı zamanda Edebiyat ve Sanat isimli edebiyat dergisinde yazarlık yaptı.[1] 1997'de Yıldız dergisinde başyazar oldu. 2007'ye kadar Yıldız gazetesinde baş yazarlığı sürdürdü.
"Duygularım", "Sevgi Alevi", "Uyanuv", "Yellerim Dinle" ve Tüşünce" isimli şiir kitapları basılan Şakir Selim, 1996 yılında Ankara'da Kutlu Doğum Haftası nedeniyle düzenlenen şiir yarışmasında birinci oldu. Yine aynı yıl Kıbrıs'ta ve Ankara'da düzenlenen Türk Dünyası Şairleri Şöleni'nde Arif Nihat Asya Ödülü'nü kazandı.[1]
Şakir Selim, Kırım Tatarcası'na birçok eser tercüme etmiştir. 1997'de Adam Mitskeviç'in Kırım Sonetleriisimli eserini Kırım Türkçesine çevirdiği için Polkul fondunun Polonya Ödülünü kazandı.[1]
1988'de de şaire Kırım Tatar Tiyatrosu grubundakilerle birlikte Yüksek Devlet Mükâfatı verildi. 2006'da da Bekir Çobanzade Edebiyat Mükafatı'na layık görüldü.
Bir kez Kırım Tatar Millî Meclisi'ne seçilerek, milletvekilliği yaptı. Bir süre Kırım Tatar Yazarlar Birliği başkanlığının sürdürdü. Önemli sağlık problemleri nedeniyle 2008'de görevinden ayrıldı. Ağır bir hastalığın ardından 18 Kasım 2008 günü öldü.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Şiir kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aqbardaq, Şiirler Kitabı, Taşkent, 1971
- Duyğularım, Şiirler Kitabı, Taşkent, 1975
- Sevgi Alevi, Şiirler Kitabı, Taşkent, 1982
- Uyanuv, Şiirler Kitabı, Taşkent, 1982
- Yellerni Diŋle, Şiirler Kitabı, Taşkent, 1986
- Tüşünce, Şiirler Kitabı, Akmescit, 1997
- Qırımname, Şiirler Kitabı, Akmescit, 2006
- Qırımname II, Şiirler Kitabı, Akmescit, 2008
Tercümeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hamit Gulam, ‚Ebedîlik‛ (Roman), Taşkent, 1981, (Özbekçeden çevirenler:Çerkes-Ali, Ş. Selim)
- Kavkas Esiri‛ (A. S. Puşkin ‚Kavkazskiy plennik‛ poema, Rusçadan), Yıldız, 1999, No: 3, s.11-32
- Küçük Tragediyalar‛(A. S. Puşkin, Rusçadan)
- Quşçıq‛ 1823, ‚Sağır qadığa...‛ 1830 (A. S. Puşkin şiirleri, Rusçadan)
- Motsart ve Saleri‛ (A. S: Puşkin ‚Motsart i Saleri‛, Rusçadan)
- M. Yu. Lermontov (Şiirler, Rusçadan)
- N. V. Gogol ‚Evlenüv‛ (‚Jenitba‛ pesası, Rusçadan)
- T. Şevçenko ‚Katerina‛. Poyema (Ukrain tilinden). Yıldız, 1998. No: 9-10, s.16-34
- A. Mitskeviç ‚Qırım sonetleri‛ (Leh tilinden)
- U. Şekspir ‚Makbet‛ (Rusçadan)
- U. Şekspir ‚Romeo ve Culyetta‛ (parça, Rusçadan)
- P. Merime ‚Karmen‛ (Rusçadan)
- Mustay Karim ‚Ay tutulğan gece‛ (‚V lunnuyu noç‛ pesa)
- Yedi Kocalı Hürmüz‛ (Sadık Şendil, Türkçeden, pesa)
- Danilo Kononenko (şiirler, Ukrain tilinden)
- Rauf Parfi. Eŋ uzun tercimei alım. Asret anamnıŋ aynenisi. Brend İyentsşke vatan aqqında mektübim. Şiirler. Yıldız, 1987, No: 3. s.120-124
- Aleksandr Tvardovskiy. Hatıra uquqınen. Poema. (Rusçadan) Yıldız, 1998, No: 6, s.11-23
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Ertane Baydar, Arzu Sema. "Şakir Selim'in Şahsiyetine Dair Notlar" (PDF). A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 47, Erzurum, 21012. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ Karaş, Ertuğrul. "Şakir Selim'le Röportaj". Emel Dergisi, Sayı 228 Yıl 2009. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ "Şakir Selim". Vatankirim.net sitesi. 9 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Alem-i Medeniye kitaphanesinde Şakir Selimniñ şiirleri 6 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
