1905 Bulnay depremi
| UTC zamanı | 1905-07-23 02:46:12 |
|---|---|
| Yerel tarih | 23 Temmuz 1905[1] |
| Yerel saat | 10:46 |
| Büyüklük | 8.4 Mw[2] |
| Derinlik | 15.0 km |
| Merkez üs | 49°22′N 96°37′E / 49.37°K 96.61°D[1] |
| Etkilenen ülkeler/bölgeler | Moğolistan |
1905 Bulnay depremi, 23 Temmuz'da Moğolistan'ın Zavkhan Eyaletinin Asgat Sum veya yakınında meydana gelmiştir. Deprem, moment büyüklüğü ölçeğinde 8,25[3] ile 8,4[2] olarak tahmin edilmiştir.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Bulnay depreminin, fay boyunca yaklaşık 300[3] ile 375[4] km uzanan Bulnay Fayı'nın bir kolunun ve muhtemelen Teregtiin Fayı'nın 80 km'lik bir bölümünün doğrultu atımlı bir kırılması olduğuna inanılmaktadır. Deprem sırasında fayın yer değiştirmesi 6 m'den[5] büyük ve muhtemelen 11 m'ye[2] kadar çıkmıştır ve sürenin yaklaşık iki dakika olduğu tahmin edilmektedir.[4]
Bulnay depreminden iki hafta önce Tsetserleg depremi meydana gelmiştir ve aynı genel kabuk hareketinin bir parçası olarak kabul edilir.[2]
Zarar
[değiştir | kaynağı değiştir]1905'te Moğolistan'ın uzaklığı nedeniyle meydana gelen depremin ani etkilerine dair çok az kayıt vardır. Ancak, yakındaki dağlarda kaya kaymaları bildirildi ve "her biri sekiz dönüm büyüklüğünde iki gölün kaybolduğu" rivayet edilir.[6]
Popüler kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Amazon Prime otomobil şovu The Grand Tour'un Moğolistan özel bölümünde depremin kalıcı hasarı görülebilir.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "M 8.3 - western Mongolia". United States Geological Survey. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2017.
- ^ a b c d Pollitz, Fred; Vergnolle, Mathilde; Calais, Eric (25 Ekim 2003). "Fault interaction and stress triggering of twentieth century earthquakes in Mongolia" (PDF). Journal of Geophysical Research. 108 (B10): 2503. Bibcode:2003JGRB..108.2503P. doi:10.1029/2002JB002375. 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi12 Mart 2015.
- ^ a b Okal, Emile A. (Mart 1977). "The July 9 and 23, 1905, Mongolian earthquakes: A surface wave investigation". Earth and Planetary Science Letters. 34 (2): 326-331. Bibcode:1977E&PSL..34..326O. doi:10.1016/0012-821X(77)90018-8.
- ^ a b Schlupp, Antoine; Cisternas, Armando (Haziran 2007). "Source history of the 1905 great Mongolian earthquakes (Tsetserleg, Bolnay)". Geophysical Journal International. 169 (3): 1115-1131. Bibcode:2007GeoJI.169.1115S. doi:10.1111/j.1365-246X.2007.03323.x.
- ^ Ilyin, A.V. (Eylül 1978). "Comment on "The July 9 and 23, 1905, Mongolian earthquakes, a surface-wave investigation" by Emile Okal". Earth and Planetary Science Letters. 41 (1): 107-109. Bibcode:1978E&PSL..41..107I. doi:10.1016/0012-821X(78)90047-X.
- ^ Gunn, Angus McLeod (2008). Encyclopedia of Disasters: Environmental Catastrophes and Human Tragedies. Westport, Connecticut: Greenwood Press. ss. 215-216. ISBN 978-0-313-34002-4.
- ^ Bean, Alex. "The Grand Tour - Season Three Episode 13 [Mongolia Special] - Review". Auto Sports Nation. 21 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2019.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- The International Seismological Centre has a bibliography and/or authoritative data for this event.